Nuốt nước bọt đau họng có đáng lo không?

Cảm giác đau họng khi nuốt nước bọt có thể khiến nhiều người hoang mang, nhất là khi tình trạng này kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Liệu đây chỉ là triệu chứng viêm họng nhẹ, hay là dấu hiệu cảnh báo một bệnh lý nguy hiểm như viêm amidan, trào ngược dạ dày, thậm chí là ung thư vòm họng? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá nguyên nhân gây ra hiện tượng nuốt nước bọt đau họng và tìm ra cách xử lý hiệu quả để bảo vệ sức khỏe của bạn.

Nuốt nước bọt đau họng là gì?

Nuốt nước bọt đau họng là cảm giác đau, rát hoặc khó chịu ở vùng cổ họng khi thực hiện động tác nuốt nước bọt, khác với đau khi ăn uống hoặc nói chuyện. Triệu chứng này thường xuất hiện khi niêm mạc họng bị viêm, kích ứng, hoặc tổn thương sâu hơn. Đôi khi, người bệnh có thể cảm nhận cơn đau nhẹ, nhưng cũng có trường hợp đau nhói, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Triệu chứng đi kèm nuốt nước bọt đau họng thường bao gồm khàn tiếng, ho khan, hoặc cảm giác vướng ở cổ họng. Một số người có thể nổi hạch ở cổ, sốt nhẹ, hoặc khó nuốt rõ rệt. Những dấu hiệu này giúp bác sĩ xác định nguyên nhân tiềm ẩn, từ viêm nhiễm thông thường đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Tuy nhiên, nuốt nước bọt đau họng có thể trở thành dấu hiệu nguy hiểm nếu kèm theo các triệu chứng sau: Đau kéo dài trên 7 ngày, đau lan lên tai hoặc xuống ngực, nuốt nghẹn, khạc ra đờm mủ hoặc máu, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân. Những biểu hiện này có thể liên quan đến áp xe quanh amidan, ung thư vòm họng, hoặc nhiễm trùng nặng, lúc này bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nuốt nước bọt đau họng do đâu?

Nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến nuốt nước bọt đau họng, từ các vấn đề lành tính đến bệnh lý nghiêm trọng.

Viêm họng cấp hoặc mạn tính là nguyên nhân hàng đầu gây nuốt nước bọt đau họng. Viêm họng có thể do virus (như virus cảm lạnh, cúm) hoặc vi khuẩn (như Streptococcus pyogenes gây viêm họng liên cầu). Ngoài ra, kích ứng từ bụi, hóa chất, hoặc hít khí lạnh cũng có thể làm niêm mạc họng sưng đỏ, gây đau rát khi nuốt. Viêm họng liên cầu khuẩn chiếm khoảng 20 – 30% các ca viêm họng ở trẻ em và 5 – 15% ở người lớn.

Viêm amidan hoặc áp xe quanh amidan cũng gây nuốt nước bọt đau họng, thường tập trung ở một bên họng. Viêm amidan do vi khuẩn hoặc virus khiến amidan sưng to, đỏ, đôi khi có mủ trắng. Áp xe quanh amidan là biến chứng nặng hơn, gây đau dữ dội khi nuốt, sốt cao, và khó há miệng. Những trường hợp này thường cần can thiệp y tế sớm.

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một nguyên nhân phổ biến khác. Acid dạ dày trào ngược lên thực quản và họng gây kích ứng niêm mạc, dẫn đến cảm giác rát hoặc đau khi nuốt nước bọt. Người bệnh GERD thường có thêm triệu chứng ợ nóng, ợ chua, hoặc cảm giác vướng ở họng.

Viêm thanh quản hoặc viêm hầu thanh quản cũng gây nuốt nước bọt đau họng, đặc biệt ở những người nói to thường xuyên, hút thuốc lá, hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm. Viêm thanh quản làm dây thanh âm sưng, gây khàn tiếng và đau rát khi nuốt.

Mặc dù hiếm gặp, ung thư vòm họng hoặc ung thư thanh quản là những nguyên nhân nghiêm trọng cần cảnh giác. Đau khi nuốt nước bọt trong các bệnh này thường âm ỉ, kéo dài, không đáp ứng với điều trị thông thường, và có thể kèm theo khàn tiếng lâu ngày, nổi hạch cổ, hoặc sụt cân. Ung thư vòm họng phổ biến hơn ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, do liên quan đến virus EBV và thói quen hút thuốc.

Nuốt nước bọt đau họng phải làm sao?

Nếu nuốt nước bọt đau họng ở mức nhẹ, không kèm sốt cao, khó thở, hoặc nổi hạch to, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Súc miệng nước muối ấm: Dùng dung dịch muối pha loãng (1 thìa cà phê muối với 250ml nước ấm) súc miệng 2–3 lần/ngày để sát khuẩn và giảm viêm.
• Uống nước ấm: Nhấm nháp trà gừng, mật ong, hoặc nước chanh ấm giúp làm dịu họng.
• Giữ ấm cơ thể: Tránh hít khí lạnh hoặc tiếp xúc với khói bụi.
• Hạn chế nói to: Nghỉ ngơi giọng nói để giảm kích ứng thanh quản.

Bạn cần đi khám bác sĩ tai mũi họng ngay nếu:

• Nuốt nước bọt đau họng kéo dài trên 5 ngày mà không thuyên giảm.
• Kèm các triệu chứng toàn thân như sốt cao (>38.5°C), khó thở, đau tai, nổi hạch cổ, hoặc khàn tiếng kéo dài.
• Có dấu hiệu nghi ngờ ung thư: sụt cân không rõ nguyên nhân, nuốt nghẹn, hoặc khạc ra máu.
• Bác sĩ có thể chỉ định nội soi họng–thanh quản, xét nghiệm máu, hoặc chụp CT để xác định nguyên nhân.

Điều trị y tế tùy nguyên nhân:

• Thuốc kháng viêm và giảm đau: Paracetamol, ibuprofen giúp giảm đau và viêm họng.
• Kháng sinh: Amoxicillin hoặc azithromycin (theo chỉ định bác sĩ) nếu xác định viêm họng liên cầu khuẩn hoặc áp xe quanh amidan.
• Thuốc điều trị GERD: Omeprazole, esomeprazole để giảm trào ngược acid.
• Xịt họng hoặc thuốc ngậm: Chứa lidocaine hoặc benzocaine để giảm đau tạm thời.
• Phẫu thuật: Cắt amidan hoặc dẫn lưu áp xe nếu có biến chứng nặng. Trong trường hợp ung thư, cần điều trị chuyên sâu như xạ trị, hóa trị, hoặc phẫu thuật.

Phòng ngừa tái phát:

• Tránh tác nhân kích ứng: Hạn chế khói thuốc, bụi bẩn, và hóa chất. Đeo khẩu trang khi ra ngoài.
• Uống nhiều nước: Uống 1.5 – 2 lít/ngày để giữ ẩm niêm mạc họng.
• Điều trị triệt để bệnh nền: Quản lý GERD, viêm họng mạn tính, hoặc dị ứng để tránh tái phát.
• Tiêm ngừa: Vắc xin cúm hoặc vắc xin liên cầu khuẩn (nếu có chỉ định) giúp giảm nguy cơ viêm họng do nhiễm trùng.

Triệu chứng nuốt nước bọt đau họng có thể xuất phát từ những nguyên nhân như viêm họng do virus, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư vòm họng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường, như đau kéo dài, sốt cao, hoặc sụt cân, là chìa khóa để xử lý kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn có cảm giác nuốt nước bọt đau họng kéo dài trên 5 ngày hoặc kèm triệu chứng toàn thân, hãy đến bác sĩ tai mũi họng để được nội soi và chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Ngoài việc thăm khám và điều trị đúng cách, chủ động phòng bệnh bằng vắc xin là giải pháp an toàn, hiệu quả được các chuyên gia khuyến khích. Tiêm vắc xin cúm và vắc xin phế cầu không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm hô hấp, nguyên nhân hàng đầu gây đau họng, mà còn ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em.

Hãy đến ngay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm tư vấn tận tình và tiêm ngừa đúng phác đồ, đúng chuẩn y khoa. Với hệ thống cơ sở hiện đại, vắc xin được bảo quản nghiêm ngặt và nguồn gốc rõ ràng, Long Châu cam kết mang đến sự an toàn và yên tâm tuyệt đối cho bạn cùng người thân.