Tìm hiểu chung bệnh ung thư vòm họng
Ung thư vòm họng là một bệnh ác tính xuất phát từ các tế bào ở vòm họng, phía sau mũi. Phần lớn các trường hợp ung thư vòm họng là ung thư biểu mô không biệt hóa. Đây là một loại ung thư đầu cổ tương đối hiếm gặp.
Phân loại giai đoạn ung thư vòm họng: Ung thư vòm họng được phân loại theo các giai đoạn từ 0 đến IV, phản ánh mức độ tiến triển của bệnh:
- Giai đoạn 0: Ung thư biểu mô tại chỗ.
- Giai đoạn I: Ung thư giai đoạn đầu, chưa di căn đến hạch bạch huyết hoặc các bộ phận xa.
- Giai đoạn II: Ung thư đã lan đến các mô và hạch bạch huyết lân cận nhưng chưa lan đến các bộ phận xa.
- Giai đoạn III và IV: Ung thư tiến triển với kích thước khối u lớn hơn, mức độ lan rộng đến các mô lân cận và hạch bạch huyết.
Ung thư tái phát: Ung thư vòm họng quay trở lại sau điều trị được gọi là ung thư tái phát.
Triệu chứng bệnh ung thư vòm họng
Những dấu hiệu và triệu chứng của Ung thư vòm họng
Triệu chứng của ung thư vòm họng có thể khác nhau tùy theo từng giai đoạn:
Giai đoạn sớm:
- Đau rát họng, khản tiếng: Cảm giác đau khi nói hoặc nuốt, đau rát cổ họng ngày càng nặng hơn, dẫn đến khản tiếng, thường đau ở một bên cổ họng và dùng thuốc điều trị không đỡ.
- Ngạt mũi: Thường ngạt một bên mũi, có thể kèm theo chảy máu mũi.
- Ho có đờm: Ho có đờm dai dẳng, thuốc chữa ho chỉ giảm triệu chứng tạm thời.
- Đau đầu: Đau đầu âm ỉ, xuất hiện từng cơn, thoáng qua và mức độ nhẹ.
- Ù tai: Ù một bên tai, cảm giác như có tiếng ve kêu.
- Nổi hạch: Nổi hạch ở vùng cổ, hạch phát triển to và gây đau nhức, không nhỏ đi như các bệnh viêm nhiễm thông thường.
Giai đoạn muộn:
- Đau đầu: Đau đầu tăng lên dữ dội, liên tục, có điểm đau khu trú.
- Ù tai: Ù tai liên tục, thính giác giảm, có thể điếc.
- Ngạt mũi: Ngạt mũi liên tục, chảy mủ mũi, có thể lẫn máu.
- Nổi hạch: Nổi hạch ở góc hàm.
- Triệu chứng mắt: Lác, nhìn đôi, sụp mi, giảm hoặc mất thị lực do u chèn ép và tổn thương thần kinh.
/ung_thu_vom_hong_1_57d7b60f94.jpg)
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, đặc biệt là các triệu chứng kéo dài và không thuyên giảm khi điều trị thông thường, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp giảm nguy cơ bệnh tiến triển nặng và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.
Nguyên nhân gây bệnh ung thư vòm họng
Nguyên nhân chính xác gây ra ung thư vòm họng vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có một số yếu tố được cho là có liên quan đến sự phát triển của bệnh:
- Virus Epstein-Barr (EBV): Virus Epstein-Barr được cho là có liên quan đến ung thư vòm họng. Tỷ lệ kháng thể kháng virus EBV và IgA/EA dương tính thường cao ở bệnh nhân ung thư vòm họng.
- Yếu tố môi trường, thức ăn và cách chế biến: Môi trường sống và chế độ ăn uống cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh. Các chất nitrosamine có trong thực phẩm lên men như rượu, bia, cà muối, dưa muối, xì dầu, nước mắm có liên quan đến một số loại ung thư, trong đó có ung thư vòm họng.
- Tổn thương chức năng tế bào lympho T: Tổn thương chức năng tế bào lympho T kèm theo nhiễm EBV mạn tính là yếu tố có nguy cơ cao gây ung thư vòm họng.
Nguy cơ mắc bệnh ung thư vòm họng
Những ai có nguy cơ mắc phải Ung thư vòm họng?
Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc ung thư vòm họng, nhưng có một số nhóm người có nguy cơ cao hơn:
- Nam giới: Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn nữ giới.
- Độ tuổi: Bệnh thường gặp ở độ tuổi 30-50.
- Người có tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc ung thư vòm họng, nguy cơ mắc bệnh có thể cao hơn.
- Người nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): Nhiễm virus EBV là một yếu tố nguy cơ quan trọng.
- Người có thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều thực phẩm lên men, thực phẩm chứa nitrosamine có thể tăng nguy cơ.
Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải Ung thư vòm họng:
- Hút thuốc lá: Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ chính của nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư vòm họng.
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Tiếp xúc với một số hóa chất độc hại trong môi trường làm việc hoặc sinh hoạt cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
/ung_thu_vom_hong_2_e0beb3b566.jpg)
Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư vòm họng
Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán Ung thư vòm họng
Việc chẩn đoán ung thư vòm họng thường bao gồm các bước sau:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng, đặc biệt là vùng cổ và họng.
- Nội soi vòm họng: Sử dụng ống nội soi nhỏ có gắn camera để quan sát trực tiếp vùng vòm họng.
- Sinh thiết: Lấy một mẫu mô nhỏ để kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định xem có tế bào ung thư hay không.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chỉ số sinh hóa, có thể bao gồm xét nghiệm kháng thể kháng virus EBV.
- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT, MRI, hoặc PET để đánh giá mức độ lan rộng của khối u.
Phương pháp điều trị Ung thư vòm họng hiệu quả
Phương pháp điều trị ung thư vòm họng thường phụ thuộc vào giai đoạn và tình trạng của bệnh:
- Xạ trị: Sử dụng tia xạ năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Hóa trị: Sử dụng thuốc hóa học để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Phẫu thuật: Phẫu thuật có thể được chỉ định trong một số trường hợp nhất định, đặc biệt là khi khối u nhỏ và chưa lan rộng.
- Điều trị kết hợp: Thường sử dụng kết hợp xạ trị và hóa trị để tăng hiệu quả điều trị.
/ung_thu_vom_hong_3_8b698954ba.jpg)
Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa bệnh ung thư vòm họng
Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư vòm họng
Chế độ sinh hoạt:
- Không hút thuốc: Bỏ thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc.
- Tập thể dục thường xuyên: Duy trì một lối sống năng động, tập thể dục đều đặn.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Chế độ dinh dưỡng:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ lên men, và thực phẩm chứa nitrosamine
Phương pháp phòng ngừa Ung thư vòm họng hiệu quả
Nhiều trường hợp ung thư vòm họng không thể ngăn ngừa được, nhưng thực hiện các bước sau có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vòm họng:
- Tránh cá và thịt ướp muối;
- Không hút thuốc;
- Không uống nhiều rượu.
/ung_thu_vom_hong_4_407cb03562.jpg)
Hiện nay, mặc dù chưa có vắc xin đặc hiệu để phòng ngừa ung thư vòm họng do virus Epstein-Barr (EBV) gây ra, nhưng việc tiêm phòng vắc xin HPV (như Gardasil 9 và Gardasil 4) đã được chứng minh là có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư liên quan đến virus HPV. Điều này bao gồm ung thư miệng, họng và một số loại ung thư vùng đầu cổ do HPV gây ra.
Tiêm vắc xin HPV là một biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao nhiễm HPV. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp hai loại vắc xin HPV chất lượng cao – Gardasil 9 và Gardasil 4. Với đội ngũ y bác sĩ tận tâm và chuyên nghiệp, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ tiêm phòng an toàn và hiệu quả.
Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình ngay hôm nay bằng cách đặt lịch tiêm chủng tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu!