Khi bị nghẹt mũi thì làm gì? Những điều bạn cần biết để bảo vệ hệ hô hấp

Nghẹt mũi là một trong những triệu chứng hô hấp phổ biến, có thể xuất hiện do cảm lạnh, dị ứng, viêm xoang hoặc thay đổi thời tiết. Mặc dù không quá nghiêm trọng, nhưng tình trạng này lại ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giấc ngủ, khả năng tập trung và sinh hoạt hằng ngày. Vậy nghẹt mũi thì làm gì? Làm thế nào để xử lý đúng cách và phòng tránh hiệu quả? 

Khi bị nghẹt mũi thì làm gì?

Trước khi giải đáp câu hỏi nghẹt mũi thì làm gì, bạn cần hiểu rõ bản chất về triệu chứng này. Nghẹt mũi là tình trạng tắc nghẽn đường thở qua mũi, thường xảy ra khi niêm mạc mũi bị viêm và sưng nề do nhiễm trùng (thường là virus), phản ứng dị ứng hoặc các tác nhân kích thích. Quá trình viêm này làm giãn các mạch máu và tăng tiết chất nhầy, dẫn đến cản trở lưu thông không khí qua hốc mũi.

Mặc dù phần lớn các trường hợp nghẹt mũi là nhẹ và tự khỏi trong vài ngày, việc điều trị triệu chứng nên tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể và mức độ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Một số biện pháp chăm sóc tại nhà có thể giúp bạn cải thiện tình trạng này hiệu quả gồm:

• Uống đủ nước: Duy trì lượng nước đầy đủ giúp làm loãng chất nhầy trong mũi, từ đó hỗ trợ dẫn lưu và giảm tắc nghẽn.
• Chườm ấm vùng trán và mũi: Đặt khăn ấm lên vùng xoang mặt có thể giúp làm dịu niêm mạc, hỗ trợ lưu thông khí và giảm cảm giác khó chịu.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc máy hóa hơi: Giữ độ ẩm không khí ở mức phù hợp giúp ngăn khô niêm mạc và làm giảm sung huyết mũi.
• Kê cao gối khi ngủ: Việc nâng cao phần đầu khi nằm giúp dịch mũi dễ dẫn lưu hơn, giảm áp lực và hỗ trợ hô hấp khi nghỉ ngơi.
• Tắm nước ấm hoặc hít hơi nước ấm: Hơi nước có thể giúp làm loãng dịch nhầy trong hốc mũi và xoang, giảm nghẹt mũi hiệu quả.

Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng các loại thuốc hỗ trợ điều trị như thuốc thông mũi dang uống hoặc xịt. Các hoạt chất như Oxymetazoline hoặc Pseudoephedrine giúp co mạch máu niêm mạc, giảm sưng nề và cải thiện lưu thông khí. Với những người nghẹt mũi dó dị ứng có thể tham khảo một số thuốc kháng histamin để cải thiện tình trạng này. Tuy nhiên, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào và không nên lạm dụng liên tục để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. 

Nếu tình trạng nghẹt mũi kéo dài quá 10 ngày, kèm theo sốt, đau mặt, dịch mũi có màu vàng/xanh đặc, hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến hô hấp và giấc ngủ, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị theo chuyên khoa.

Nghẹt mũi ảnh hưởng gì đến cuộc sống?

Nghẹt mũi không chỉ là một triệu chứng gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đáng kể đến nhiều khía cạnh trong đời sống sinh hoạt, thể chất và tinh thần của người bệnh. Tình trạng này có thể tác động tiêu cực đến giấc ngủ, năng suất làm việc, khả năng giao tiếp, hoạt động thể chất và thậm chí làm gia tăng nguy cơ các bệnh lý hô hấp khác.

Giảm chất lượng giấc ngủ

Nghẹt mũi làm cản trở luồng khí qua đường mũi, dẫn đến hiện tượng ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ hoặc gián đoạn giấc ngủ. Trong trường hợp này, người bệnh thường tỉnh giấc nhiều lần trong đêm, ngủ không sâu, gây mệt mỏi ban ngày, giảm tập trung và ảnh hưởng tới hiệu quả làm việc hoặc học tập.

Giảm hoặc mất khứu giác

Tình trạng viêm và phù nề niêm mạc mũi làm giảm khả năng dẫn khí đến vùng khứu giác, ảnh hưởng đến việc cảm nhận vị giác, làm giảm cảm giác ngon miệng và chất lượng cuộc sống.

Ảnh hưởng đến giao tiếp và sinh hoạt xã hội

Khi bị nghẹt mũi, giọng nói thường bị biến đổi, làm người bệnh e ngại trong giao tiếp. Ngoài ra, cảm giác khó chịu liên tục cũng khiến người bệnh hạn chế tham gia các hoạt động xã hội.

Giảm năng suất và khả năng tập trung

Nghẹt mũi làm hạn chế lượng oxy đưa vào cơ thể, đặc biệt khi thở qua miệng kéo dài. Điều này có thể gây đau đầu, mệt mỏi, giảm khả năng nhận thức, ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và học tập.

Hạn chế hoạt động thể chất

Việc tắc nghẽn đường thở làm giảm hiệu quả hô hấp, khiến người bệnh dễ hụt hơi khi vận động, giảm sức bền và mất nước nhiều hơn do thở bằng miệng. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến người tập luyện thể thao hoặc trẻ em năng động.

Gia tăng nguy cơ biến chứng hô hấp

Dịch mũi không được dẫn lưu tốt có thể chảy ngược xuống họng, gây viêm họng, ho kéo dài, hoặc lan lên xoang gây viêm xoang cấp và mạn tính. Ở trẻ em, nghẹt mũi kéo dài có thể ảnh hưởng đến phát triển thể chất và trí tuệ do giảm cung cấp oxy lên não.

Các biện pháp phòng ngừa nghẹt mũi

Sau khi tìm hiểu nghẹt mũi thì làm gì, bạn nên chủ động thực hiện những biện pháp dưới đây để giảm thiểu tần suất và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này.

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Để ngăn ngừa triệu chứng trên, bạn nên thực hiện các biện pháp giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sau đây:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với người có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Vệ sinh nhà cửa định kỳ, hút bụi và lau chùi các bề mặt thường xuyên tiếp xúc.
• Giặt vỏ gối, chăn, ga bằng nước nóng và các chất tẩy an toàn để loại bỏ dị nguyên như bụi nhà và mạt bụi.

Tránh tiếp xúc với các yếu tố kích thích và dị nguyên

Bên cạnh đó, bạn cần tránh tiếp xúc với các yếu tố kích thích và dị nguyên bằng cách thực hiện những biện pháp sau:

• Hạn chế tiếp xúc với phấn hoa, lông thú, khói thuốc, bụi bẩn và hóa chất mạnh.
• Đeo khẩu trang khi làm việc trong môi trường ô nhiễm hoặc trong mùa cao điểm dị ứng.

Vệ sinh mũi hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý

Rửa mũi bằng nước muối giúp loại bỏ chất nhầy, bụi mịn và dị nguyên, đồng thời duy trì độ ẩm cho niêm mạc mũi.

Phòng ngừa các bệnh hô hấp cấp tính

Ngoài ra, để phòng ngừa các bệnh hô hấp cấp tính, bạn nên:

• Hạn chế tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh cảm lạnh hoặc cúm.
• Tránh dùng chung vật dụng cá nhân với người bệnh.

Tiêm chủng dự phòng

Tiêm vắc xin cúm hàng năm là biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ nhiễm cúm - một trong những nguyên nhân chính gây nghẹt mũi. Đồng thời, việc tiêm vắc xin phế cầu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp như viêm phổi, viêm xoang, viêm tai giữa, đặc biệt ở nhóm người cao tuổi, trẻ nhỏ và những người có bệnh nền mạn tính.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin phòng bệnh do phế cầu giúp bạn tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm. Dưới đây là các loại vắc xin phế cầu được Tiêm chủng Long Châu cung cấp nhằm đáp ứng nhu cầu phòng bệnh của khách hàng:

Lưu ý: Mức giá trên chỉ mang tính chất tham khảo và có thể thay đổi tùy theo thời điểm và chương trình khuyến mãi của Tiêm chủng Long Châu. Để biết thêm thông tin chi tiết về các loại vắc xin cũng như tư vấn trước khi tiêm, bạn có thể liên hệ qua số hotline miễn phí 18006928.

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp mọi người biết được nghẹt mũi thì làm gì cũng như các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp hiệu quả. Việc chủ động chăm sóc và phòng ngừa không chỉ giúp giảm nhanh các triệu chứng khó chịu mà còn góp phần nâng cao sức khỏe toàn diện, ngăn ngừa các bệnh lý đường hô hấp phức tạp hơn. Nếu có những dấu hiệu bất thường hoặc tình trạng nghẹt mũi kéo dài, bạn nên thăm khám tại các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.