Nghẹt mũi là tình trạng phổ biến gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến hô hấp và chất lượng cuộc sống hàng ngày. Khi mũi bị tắc nghẽn, bạn có thể cảm thấy khó thở, mất ngủ hoặc giảm khả năng tập trung. Vậy người bị nghẹt mũi nên làm gì để giảm nhanh các triệu chứng này?
Nguyên nhân gây nghẹt mũi
Trước khi giải đáp thắc mắc nghẹt mũi nên làm gì để giảm các triệu chứng gây khó chịu, bạn cần hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Nghẹt mũi là triệu chứng phổ biến, có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày và thường đi kèm với sổ mũi, đau đầu hoặc sốt nhẹ. Dưới đây là các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:
Nhiễm virus đường hô hấp trên
Các loại virus như Rhinovirus, Coronavirus và virus cúm thường gây viêm niêm mạc mũi, dẫn đến tăng tiết dịch nhầy và sưng tấy, gây nghẹt mũi. Dịch nhầy ban đầu thường trong và loãng, nhưng có thể trở nên đặc hơn khi bệnh tiến triển. Các triệu chứng thường kéo dài từ vài ngày đến một tuần và có thể bao gồm sốt nhẹ, đau họng và mệt mỏi.

Dị ứng
Phản ứng dị ứng với các tác nhân như phấn hoa, bụi mịn, lông thú cưng hoặc nấm mốc có thể gây viêm niêm mạc mũi, dẫn đến nghẹt mũi, chảy nước mũi và hắt hơi. Không giống như nhiễm trùng, dị ứng thường không gây sốt và các triệu chứng có xu hướng tái phát theo mùa hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên.
Thói quen sinh hoạt và yếu tố khác
Một số thói quen và yếu tố khác có thể góp phần gây nghẹt mũi như:
- Sử dụng thuốc xịt mũi quá mức: Việc lạm dụng thuốc xịt mũi có thể dẫn đến tình trạng nghẹt mũi hồi ứng.
- Tư thế ngủ không phù hợp: Nằm ngủ sai tư thế có thể cản trở việc dẫn lưu dịch nhầy, gây tích tụ và nghẹt mũi.
- Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ mang thai có thể trải qua tình trạng nghẹt mũi do thay đổi nội tiết tố, làm tăng lưu lượng máu đến niêm mạc mũi.
- Bất thường cấu trúc mũi: Các vấn đề như vẹo vách ngăn mũi hoặc polyp mũi có thể gây tắc nghẽn và nghẹt mũi kéo dài.

Viêm xoang cấp hoặc mãn tính
Viêm xoang xảy ra khi các hốc xoang bị viêm do nhiễm trùng hoặc dị ứng, dẫn đến ứ đọng dịch nhầy và áp lực trong các xoang. Triệu chứng bao gồm nghẹt mũi, đau hoặc áp lực quanh mắt, trán, má, và giảm khứu giác. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm xoang có thể trở thành mãn tính, kéo dài trên 12 tuần.
Không khí khô và ô nhiễm
Không khí khô, đặc biệt trong môi trường sử dụng điều hòa, có thể làm khô niêm mạc mũi, kích thích sản xuất dịch nhầy để bảo vệ mũi, dẫn đến nghẹt mũi. Ngoài ra, các chất kích thích trong không khí như khói thuốc lá, nước hoa, bụi và khí thải cũng có thể gây viêm niêm mạc mũi, dẫn đến nghẹt mũi.
Nghẹt mũi nên làm gì để giảm triệu chứng?
Nghẹt mũi nên làm gì là câu hỏi mà nhiều người thường đặt ra khi gặp phải cảm giác khó chịu, tắc nghẽn đường thở. Trong trường hợp này, việc quan trọng đầu tiên là giữ cho mũi luôn thông thoáng và tránh xa các yếu tố có thể khiến triệu chứng trở nên trầm trọng hơn.

Để giúp bạn dễ thở và cải thiện nhanh tình trạng này, dưới đây là một số cách xử lý đơn giản mà bạn có thể áp dụng ngay tại nhà:
Xông hơi mũi bằng hơi nước ấm hoặc tắm nước nóng
Hơi nước có tác dụng làm ẩm niêm mạc mũi, từ đó giúp làm loãng dịch nhầy và giảm sưng viêm hiệu quả. Việc xông hơi hoặc hít hơi nước ấm không chỉ giúp đường thở trở nên thông thoáng hơn mà còn hỗ trợ cải thiện rõ rệt tình trạng nghẹt mũi, trong những ngày thời tiết khô hanh hoặc khi bạn đang bị cảm lạnh.
Uống đủ nước
Việc duy trì đủ lượng nước mỗi ngày không chỉ tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn đặc biệt hữu ích trong việc cải thiện tình trạng nghẹt mũi. Uống đủ nước giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi và xoang, từ đó hỗ trợ quá trình dẫn lưu tự nhiên, giảm tắc nghẽn và giúp bạn thở dễ dàng hơn. Đây là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả mà bạn có thể áp dụng hằng ngày, đặc biệt khi đang gặp các triệu chứng liên quan đến đường hô hấp trên.
Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý
Rửa mũi bằng dung dịch muối sinh lý là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp làm sạch đường mũi. Phương pháp này hỗ trợ loại bỏ dịch nhầy, bụi bẩn và các tác nhân gây kích ứng, đồng thời giúp làm dịu niêm mạc mũi bị viêm hoặc khô rát. Việc rửa mũi đúng cách không chỉ cải thiện cảm giác nghẹt mũi mà còn góp phần phòng ngừa các bệnh lý viêm đường hô hấp trên.
Sử dụng thuốc xịt mũi
Sử dụng thuốc xịt mũi theo chỉ định từ bác sĩ khi cần thiết có thể mang lại hiệu quả nhanh chóng trong việc giảm nghẹt mũi. Các loại thuốc này thường chứa hoạt chất co mạch, giúp làm giảm sưng niêm mạc mũi và cải thiện tình trạng tắc nghẽn. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng quá mức để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Tránh các tác nhân gây kích ứng
Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây hại như khói thuốc, bụi bẩn và hóa chất là cách đơn giản nhưng rất quan trọng giúp bảo vệ niêm mạc mũi. Những yếu tố này có thể gây kích ứng, làm tăng tình trạng viêm và khiến triệu chứng nghẹt mũi trở nên nghiêm trọng hơn. Việc tránh xa môi trường ô nhiễm không chỉ giúp giảm nghẹt mũi mà còn góp phần cải thiện sức khỏe đường hô hấp nói chung.
Kê cao đầu khi ngủ
Kê cao đầu khi ngủ là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp cải thiện tình trạng nghẹt mũi, đặc biệt vào ban đêm. Tư thế này tạo điều kiện để dịch nhầy trong mũi dễ dàng thoát ra ngoài, hạn chế ứ đọng và giảm cảm giác tắc nghẽn, từ đó giúp bạn thở dễ hơn và ngủ ngon hơn.

Phòng ngừa bằng vắc xin phế cầu
Ngoài việc xử lý triệu chứng tại chỗ, một biện pháp lâu dài giúp giảm nguy cơ tái phát nghẹt mũi, sổ mũi do vi khuẩn là tiêm vắc xin phòng phế cầu. Vi khuẩn phế cầu là một trong những tác nhân gây viêm tai giữa, viêm xoang và viêm phổi - những bệnh lý có thể dẫn đến nghẹt mũi, đau đầu và mệt mỏi.
Hiện tại, bạn có thể tiêm vắc xin phế cầu tại các Trung tâm Tiêm chủng Long Châu trên toàn quốc. Dưới đây là 5 loại vắc xin phế cầu đang được cung cấp tại Tiêm chủng Long Châu để bạn tham khảo:
- Vắc xin Prevenar 13 0.5ml Inj: Vắc xin có khả năng bảo vệ cơ thể trước 13 chủng phế cầu phổ biến. Thường được chỉ định cho trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người suy giảm miễn dịch. Hiệu quả trong phòng ngừa viêm phổi, viêm tai giữa và nhiễm trùng huyết.
- Vắc xin Pneumovax 23: Phòng ngừa 23 chủng phế cầu thường gặp. Phù hợp cho trẻ từ 2 tuổi, thanh thiếu niên và người lớn.
- Vắc xin Synflorix 0.5ml Inj: Vắc xin này dành cho các bé từ 6 tuần đến dưới 6 tuổi giúp ngăn ngừa viêm màng não, viêm tai giữa và viêm phổi do 10 chủng phế cầu gây ra.
- Vắc xin Vaxneuvance (PCV15): Đáp ứng nhu cầu phòng bệnh cho cả trẻ nhỏ (từ 6 tuần tuổi) đến người trưởng thành.
- Vắc xin Prevenar 20: Vắc xin giúp bảo vệ trước 20 chủng phế cầu, thích hợp với người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên.
Vì giá vắc xin có thể dao động theo đợt nhập hàng và ưu đãi, bạn có tham khảo trực tiếp trên trang web hoặc liên hệ trực tiếp qua số hotline 18006928 để được nhân viên hỗ trợ và giới thiệu loại vắc xin phù hợp.
Giải pháp cho câu hỏi nghẹt mũi nên làm gì không chỉ nằm ở thuốc men, mà còn ở thói quen sinh hoạt mỗi ngày. Chỉ cần một vài thay đổi hợp lý cũng giúp cơ thể bạn phản ứng tốt hơn với thời tiết và vi khuẩn. Nếu có những dấu hiệu bất thường, hoặc tình trạng nghẹt mũi kéo dài, bạn nên đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời.