Cúm A và cúm thường khác nhau như thế nào?

Mỗi khi trời chuyển lạnh, số lượng người mắc bệnh cúm lại tăng cao, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt và sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, không phải loại cúm nào cũng giống nhau, trong đó cúm A và cúm thường là hai dạng bệnh có những biểu hiện tương đồng nhưng mức độ nguy hiểm và cách phòng ngừa khác biệt rõ rệt.

Cúm A là gì?

Cúm A (Influenza A) là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm A gây ra, rất phổ biến và có khả năng lây lan nhanh chóng trong cộng đồng. Virus cúm A bao gồm nhiều chủng khác nhau, trong đó các chủng nổi bật nhất là A/H1N1, A/H3N2, A/H5N1 và A/H7N9. Đặc biệt, hai chủng A/H5N1 và A/H7N9 thường tồn tại ở gia cầm và có thể truyền sang người, gây ra các đợt dịch bệnh nghiêm trọng với tỷ lệ mắc và tử vong cao.

Triệu chứng của bệnh cúm A rất đa dạng, thường bao gồm sốt cao đột ngột, ho khan, đau mỏi cơ, đau đầu, mệt mỏi, chảy nước mũi và khó thở. Virus cúm A lây truyền qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần với người bị bệnh. Do virus thường xuyên biến đổi về mặt di truyền, nên cơ thể con người khó có khả năng tạo miễn dịch lâu dài, điều này khiến cho việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn.

Những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất khi mắc cúm A là trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai và những người có bệnh lý nền như bệnh tim mạch, phổi, tiểu đường hoặc các bệnh mạn tính khác. Những người này thường có hệ miễn dịch yếu, dễ bị biến chứng nặng và phải nhập viện điều trị.

Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, cúm A có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp cấp, viêm phổi nặng, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm tai giữa, hoặc các nhiễm khuẩn thứ phát do vi khuẩn xâm nhập. Những biến chứng này có thể đe dọa tính mạng, đặc biệt ở nhóm người có sức đề kháng yếu.

Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của cúm A và tìm đến cơ sở y tế để được chẩn đoán, điều trị đúng cách là vô cùng cần thiết. Đồng thời, tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm cũng là một biện pháp quan trọng giúp bảo vệ cơ thể trước các chủng virus cúm thay đổi liên tục. Bên cạnh đó, duy trì thói quen vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với người bệnh cũng góp phần ngăn ngừa sự lây lan của virus cúm A trong cộng đồng.

Cúm thường là gì?

Cảm lạnh hay còn gọi là cúm thường là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do nhiều loại virus gây ra, trong đó Rhinovirus là tác nhân phổ biến nhất. So với cúm A, cảm lạnh thường có triệu chứng nhẹ hơn và ít gây biến chứng nghiêm trọng, thường tự khỏi sau một thời gian ngắn mà không cần điều trị phức tạp.

Triệu chứng điển hình của cảm lạnh bao gồm sổ mũi, nghẹt mũi, ho nhẹ, đau họng, hắt hơi liên tục và đôi khi có sốt nhẹ. Khác với cúm A, cảm lạnh thường không gây ra đau cơ hay mệt mỏi nghiêm trọng. Thời gian mắc bệnh kéo dài khoảng 3 đến 7 ngày, và mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, cảm lạnh vẫn có thể làm người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày như học tập, làm việc và nghỉ ngơi.

Virus gây cảm lạnh rất dễ lây lan, chủ yếu qua các giọt bắn khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Ngoài ra, virus cũng có thể tồn tại trên các bề mặt như tay nắm cửa, điện thoại hay bàn làm việc và lây truyền khi người lành tiếp xúc, rồi vô tình đưa tay lên mũi, miệng hoặc mắt. Vì vậy, vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên và giữ gìn môi trường sạch sẽ là những biện pháp quan trọng để phòng ngừa bệnh.

Mặc dù cảm lạnh thường không nghiêm trọng, người bệnh vẫn cần được chăm sóc đúng cách để giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng như nhiễm khuẩn thứ phát. Việc nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước và dùng các thuốc giảm triệu chứng theo hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh hơn. Trẻ nhỏ, người già và những người có sức đề kháng yếu cần được chú ý hơn vì nguy cơ gặp các biến chứng có thể cao hơn.

Phân biệt cúm A và cúm thường

Phân biệt cúm A và cúm thường qua triệu chứng là cách đơn giản mà bạn có thể tham khảo để nhận biết bệnh nhanh chóng. Mặc dù hai loại cúm này có nhiều dấu hiệu giống nhau, nhưng vẫn tồn tại những điểm khác biệt quan trọng giúp phân biệt rõ ràng hơn.

Đối với cúm thường, người bệnh thường gặp các triệu chứng như chảy nước mũi liên tục, hắt hơi nhiều lần, sổ mũi kèm theo nghẹt mũi. Ngoài ra, người bệnh còn cảm thấy mệt mỏi, uể oải, và thường ho nhẹ kèm theo sốt nhẹ. Những biểu hiện này thường nhẹ và tự giới hạn, nghĩa là cơ thể sẽ hồi phục sau vài ngày hoặc tối đa trong vòng một tuần. Nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách, cúm thường ít khi gây ra biến chứng nghiêm trọng và không ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Ngược lại, cúm A có thể bắt đầu với những dấu hiệu tương tự như cúm thường nhưng nhanh chóng phát triển nặng hơn với các triệu chứng đặc trưng. Người mắc cúm A thường ho nhiều, đau đầu dữ dội, cảm giác nặng đầu, sưng viêm và đau rát cổ họng. Sốt cao kéo dài, có thể lên đến 38,5 độ hoặc hơn, là dấu hiệu điển hình. Bên cạnh đó, bệnh nhân cảm thấy toàn thân đau mỏi, nhức xương khớp, chân tay nặng nề và tê bì. Trẻ nhỏ bị cúm A có thể gặp phải buồn nôn hoặc nôn mửa. Thậm chí, một số trường hợp cúm A tiến triển thành viêm phổi hoặc gây khó thở nghiêm trọng.

Dù cúm mùa thường có tính chất lành tính, nhưng cúm A lại tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những nhóm người có bệnh nền tim mạch, hô hấp, người già trên 65 tuổi, trẻ em dưới 5 tuổi, người suy giảm miễn dịch hoặc phụ nữ mang thai. Chính vì vậy, việc theo dõi kỹ các triệu chứng kết hợp với xét nghiệm lâm sàng là rất cần thiết để phân biệt chính xác loại cúm và từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.

Chỉ khi được chẩn đoán chính xác là cúm A hay cúm thường, bác sĩ mới có thể đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả, đồng thời hướng dẫn cách phòng ngừa để tránh lây lan và hạn chế biến chứng nguy hiểm. Việc nắm rõ các dấu hiệu phân biệt giữa hai loại cúm này sẽ giúp người bệnh và người nhà chủ động hơn trong việc chăm sóc và xử trí kịp thời.

Như vậy, dù cúm A và cúm thường đều là các bệnh lý về đường hô hấp có thể gây khó chịu cho người bệnh, nhưng về bản chất, mức độ nguy hiểm và các triệu chứng lại có sự khác biệt rõ ràng. Việc phân biệt chính xác sẽ giúp chúng ta lựa chọn phương pháp chăm sóc, điều trị và phòng ngừa phù hợp, giảm thiểu những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, hãy luôn chú ý theo dõi sức khỏe và tìm đến bác sĩ khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Việc tiêm vắc xin cúm định kỳ mỗi năm chính là “lá chắn” hiệu quả giúp cơ thể tăng cường miễn dịch, đặc biệt là trước các chủng cúm nguy hiểm như cúm A/H1N1, A/H3N2 hay A/H5N1. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang triển khai tiêm phòng vắc xin cúm với nguồn vắc xin chính hãng, chất lượng cao, quy trình tiêm an toàn, nhanh chóng và được theo dõi bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.