Bệnh cúm A có lây không? Đường lây truyền của cúm A

Cúm A là bệnh do virus cúm gây ra, có khả năng lây nhiễm cao trong cộng đồng, đặc biệt là trong những môi trường đông người như trường học, công sở, bệnh viện. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mỗi người mà còn có nguy cơ trở thành dịch bệnh trên diện rộng nếu không được kiểm soát. Hiểu rõ về bệnh cúm A có lây không và cơ chế lây truyền của cúm A sẽ giúp mỗi người có biện pháp bảo vệ bản thân và gia đình khỏi nguy cơ mắc bệnh.

Cúm A có lây không?

Cúm A là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus cúm A gây ra, với các chủng phổ biến như H1N1, H3N2, H5N1, H7N9. Bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng từ người sang người, đặc biệt qua đường hô hấp. Khi người bệnh ho, hắt hơi, sổ mũi hoặc nói chuyện, các giọt bắn chứa virus có thể phát tán trong không khí và xâm nhập vào cơ thể người khỏe mạnh qua mũi, miệng hoặc mắt. Ngoài ra, cúm A cũng có thể lây gián tiếp qua tiếp xúc với các bề mặt, vật dụng bị nhiễm virus. Nếu chạm vào những bề mặt này và sau đó đưa tay lên mặt mà chưa rửa sạch, nguy cơ nhiễm bệnh sẽ rất cao.

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế thống kê hàng năm ở Việt Nam trung bình có trên 800.000 người mắc cúm, trong đó chủ yếu là cúm A (H1N1 và H3N2) cùng hai chủng cúm B (Yamagata và Victoria). Các đợt bùng phát cúm thường xảy ra vào mùa đông – xuân, nhưng cúm A có thể xuất hiện quanh năm và lây lan mạnh khi điều kiện thời tiết thuận lợi.

Riêng năm 2019, Việt Nam ghi nhận hơn 400.000 trường hợp mắc cúm, gây ra nhiều ca tử vong đáng tiếc. Đặc biệt, năm 2022, số ca nhiễm cúm A tăng đột biến vào mùa hè, khiến nhiều bệnh nhân nhập viện điều trị do diễn biến nặng. Một số trường hợp có biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi nặng, suy hô hấp, thậm chí phải thở máy để duy trì sự sống.

Không chỉ lây lan rộng rãi, cúm A còn có nguy cơ gây biến chứng nặng, đặc biệt ở trẻ em, người già, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch suy yếu. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành viêm phổi, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, thậm chí dẫn đến tử vong. Vì vậy, khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc cúm A, người bệnh cần đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc gần với người khác và nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị kịp thời.

Đường lây truyền của cúm A

Virus cúm A có thể dễ dàng lây từ người sang người thông qua dịch tiết đường hô hấp, ngay cả khi tiếp xúc trong khoảng cách dưới 2 mét. Điều này khiến bệnh dễ dàng bùng phát thành dịch, đặc biệt ở những khu vực đông người như trường học, công sở, bệnh viện hoặc phương tiện công cộng.

Lây truyền qua giọt bắn đường hô hấp

Virus cúm A phát tán mạnh nhất khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện mà không đeo khẩu trang. Các giọt bắn nhỏ chứa virus có thể lơ lửng trong không khí và rơi vào mắt, mũi, miệng của người khỏe mạnh, khiến họ có nguy cơ nhiễm bệnh. Nếu tiếp xúc gần với người nhiễm cúm, nguy cơ lây lan càng cao, đặc biệt trong không gian kín hoặc môi trường thông gió kém.

Lây qua tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus

Virus cúm A không chỉ tồn tại trong giọt bắn mà còn có thể bám trên các bề mặt như bàn ghế, tay nắm cửa, điện thoại, quần áo… Sau khi ho hoặc hắt hơi, giọt bắn chứa virus có thể đọng lại trên các vật dụng này và tồn tại lên đến 48 giờ. Khi người khỏe mạnh chạm vào bề mặt nhiễm virus, sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng mà không rửa sạch tay, virus có thể xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh. Việc dùng chung vật dụng cá nhân như cốc uống nước, bàn chải đánh răng hoặc khăn mặt với người bệnh cũng làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Lây từ động vật sang người

Một số chủng virus cúm A, đặc biệt là A/H5N1 và A/H7N9, có thể lây từ động vật sang người. Những người tiếp xúc trực tiếp với gia cầm, lợn hoặc động vật hoang dã nhiễm virus cúm có nguy cơ bị lây nhiễm cao. Các hoạt động như giết mổ, vận chuyển, hoặc ăn thịt gia cầm không được nấu chín kỹ cũng có thể dẫn đến nguy cơ lây nhiễm cúm A từ động vật sang người.

Lây lan nhanh tại những khu vực đông người

Những nơi công cộng như trường học, công viên, trung tâm thương mại, nhà ga, bến xe… là môi trường lý tưởng để virus cúm A lây lan. Khi có một người nhiễm bệnh trong đám đông, virus có thể nhanh chóng lây truyền sang nhiều người khác, làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch. Vì vậy, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc gần với người bệnh là rất quan trọng để giảm nguy cơ lây nhiễm cúm A.

Cách phòng tránh cúm A hiệu quả

Cúm A là bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp. Để bảo vệ bản thân và cộng đồng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân áp dụng các biện pháp phòng tránh tương tự như đối với cúm mùa thông thường.

Giữ vệ sinh cá nhân:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi, tiếp xúc với bề mặt công cộng.

• Tránh chạm tay lên mắt, mũi, miệng khi chưa rửa tay sạch để hạn chế nguy cơ virus xâm nhập vào cơ thể.

• Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay để ngăn virus phát tán.

• Không khạc nhổ bừa bãi để tránh lây lan virus ra môi trường xung quanh.

Vệ sinh môi trường sống:

• Thường xuyên lau dọn, khử trùng các bề mặt, vật dụng thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ghế, điện thoại bằng các dung dịch sát khuẩn.

• Giữ không gian sống thoáng mát, sạch sẽ, mở cửa sổ để lưu thông không khí, giảm nguy cơ tích tụ virus trong không gian kín.

• Sử dụng các dung dịch sát khuẩn cho mũi, họng, mắt để bảo vệ đường hô hấp trước tác nhân gây bệnh.

Duy trì lối sống lành mạnh:

• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tăng cường thực phẩm giàu vitamin C, kẽm, protein để nâng cao sức đề kháng.

• Uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý, tránh để cơ thể suy nhược tạo điều kiện cho virus tấn công.

• Tập thể dục thường xuyên để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây:

• Tránh tiếp xúc gần với người có dấu hiệu cúm, đặc biệt là những người có triệu chứng sốt, ho, sổ mũi.

• Nếu bản thân có triệu chứng nghi ngờ cúm A, cần đeo khẩu trang, chủ động cách ly và đến cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị kịp thời.

Tiêm vắc xin phòng cúm A:

Tiêm vắc xin cúm hàng năm là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, giúp cơ thể tạo miễn dịch với các chủng virus cúm phổ biến. Đặc biệt, trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền nên tiêm phòng đầy đủ để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng.

Hiện nay, có nhiều loại vắc xin phòng cúm được phát triển bởi các quốc gia tiên tiến và sản xuất trong nước, mang lại hiệu quả cao trong việc phòng ngừa bệnh. Những vắc xin này không chỉ giúp bảo vệ trước virus cúm A mà còn có tác dụng phòng ngừa một số chủng cúm khác, như cúm B, góp phần giảm nguy cơ lây nhiễm và biến chứng nguy hiểm.

Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, các loại vắc xin phòng cúm:

• Vắc xin Vaxigrip Tetra (Pháp): Vaxigrip Tetra là vắc xin cúm do hãng Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất, được thiết kế để phòng ngừa cúm mùa cho cả trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn. Vắc xin này giúp bảo vệ hiệu quả trước các chủng virus cúm A (H1N1, H3N2) và 2 chủng cúm B (Yamagata, Victoria) có trong thành phần.

• Vắc xin Influvac Tetra (Hà Lan): Influvac Tetra là vắc xin cúm tứ giá do Abbott (Hà Lan) sản xuất, giúp phòng ngừa bốn chủng cúm mùa gồm A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata và B/Victoria. Vắc xin này được khuyến cáo sử dụng cho người từ 6 tháng tuổi trở lên, đặc biệt phù hợp với người cao tuổi và những người có bệnh nền, giúp giảm nguy cơ mắc cúm và biến chứng nghiêm trọng.

• Vắc xin Ivacflu-s: Vắc xin Ivacflu-s 0.5ml (Việt Nam) phòng 3 chủng cúm A (H3N2), cúm (H1N1) và cúm B (Victoria/Yamagata).

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về bệnh cúm A có lây không? Cúm A là một bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh qua giọt bắn, tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với virus. Việc nhận thức rõ về đường lây truyền của cúm A giúp bạn chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh như rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang, giữ vệ sinh môi trường sống và tiêm vắc xin phòng bệnh.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn và hiệu quả. Trung tâm được trang bị cơ sở vật chất đạt chuẩn, hệ thống lưu trữ vắc xin tối ưu, đảm bảo chất lượng vắc xin luôn ở mức tốt nhất. Lựa chọn tiêm vắc xin phòng cúm tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu giúp bạn yên tâm về chất lượng dịch vụ và hiệu quả phòng bệnh.

Xem thêm:

Hướng dẫn cách chăm sóc trẻ bị cúm A phụ huynh cần nắm

Tiêm vắc xin cúm rồi có bị cúm nữa không? Khi nào cần tiêm lại