Sưng mí mắt dưới có nguy hiểm không? Nguyên nhân và hướng xử trí hiệu quả

Sưng mí mắt dưới có thể chỉ là biểu hiện tạm thời do thiếu ngủ hoặc dị ứng, nhưng đôi khi cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý liên quan đến mắt hoặc thậm chí các bệnh lý nghiêm trọng khác. Bài viết sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân sưng mí mắt dưới, cách xử trí và phòng ngừa sưng mí mắt dưới, giúp bạn bảo vệ đôi mắt và sức khỏe toàn diện.

Nguyên nhân sưng mí mắt dưới và cách nhận biết

Sưng mí mắt dưới là tình trạng không phải xa lạ đối với chúng ta. Sưng mí mắt dưới có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt hằng ngày đến các bệnh lý tại mắt hoặc toàn thân. Cụ thể như sau:

Nguyên nhân sinh hoạt và môi trường

Các yếu tố sinh hoạt và môi trường là nguyên nhân phổ biến gây sưng mí mắt dưới, thường liên quan đến thói quen hằng ngày hoặc tiếp xúc với tác nhân bên ngoài như:

• Thiếu ngủ hoặc căng thẳng kéo dài: Tình trạng thiếu ngủ hoặc căng thẳng kéo dài có thể làm ứ trệ tuần hoàn, dẫn đến bọng mắt và sưng mí mắt dưới, đặc biệt dễ nhận thấy sau một đêm thức khuya.
• Chế độ ăn nhiều muối: Ăn nhiều muối khiến cơ thể giữ nước, từ đó gây phù nề vùng mặt, trong đó có mí mắt dưới. Theo một số nghiên cứu, giữ nước là một trong những nguyên nhân thường gặp gây sưng phù.
• Dị ứng: Dị ứng với các yếu tố như bụi, phấn hoa, lông động vật hoặc mỹ phẩm không phù hợp cũng có thể dẫn đến sưng mí, kèm ngứa hoặc đỏ mắt, gây khó chịu cho người bệnh.

Nguyên nhân bệnh lý toàn thân

Ngoài các nguyên nhân nêu trên, sưng mí mắt dưới cũng có thể là một trong những biểu hiện của một số bệnh như:

• Bệnh thận: Sưng mí mắt dưới là dấu hiệu sớm của hội chứng thận hư hoặc suy thận, do cơ thể giữ nước bất thường.
• Bệnh tuyến giáp: Bệnh tuyến giáp như cường giáp có thể gây lồi mắt, kèm sưng mí mắt dưới do tích tụ mô và chất lỏng.
• Rối loạn nội tiết: Phụ nữ mang thai, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt hoặc mãn kinh có thể gặp sưng mí mắt dưới do thay đổi hormone, gây giữ nước tạm thời.

Nguyên nhân bệnh lý tại mắt

Ngoài các nguyên nhân như chế độ sinh hoạt không lành mạnh hay do tiếp xúc với các tác nhân từ môi trường thì tình trạng sưng mí mắt dưới có thể là biểu hiện của một số bệnh lý liên quan đến mắt như: 

• Viêm kết mạc: Viêm kết mạc có thể do vi khuẩn, virus hoặc dị ứng gây ra khiến mắt bị đỏ, chảy nước mắt và sưng mí mắt dưới.
• Viêm bờ mi: Nhiễm khuẩn hoặc viêm ở bờ mi khiến mí mắt dưới sưng đau, có vảy bám ở chân lông mi, đôi khi gây ngứa hoặc rát.
• Chắp hoặc lẹo: Đây là tình trạng nhiễm khuẩn tuyến bờ mi, dẫn đến sưng cục bộ, đỏ và đau ở mí mắt dưới. Tuy nhiên chắp hoặc lẹo thường tự khỏi nhưng cần xử trí đúng để tránh tái phát.

Sưng mí mắt dưới có nguy hiểm không?

Sưng mí mắt dưới nhìn chung không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhiều trường hợp, sưng mí mắt dưới chỉ mang tính tạm thời, chẳng hạn như sưng nhẹ vào buổi sáng do thiếu ngủ hoặc do tư thế nằm và tình trạng này thường giảm dần trong ngày. Sưng mí dưới do dị ứng với phấn hoa, bụi, mỹ phẩm cũng thường thuyên giảm khi loại bỏ tác nhân gây kích ứng.

Tuy nhiên, có nhiều trường hợp đau mí mắt dưới kèm theo sưng đỏ, đau nhức dữ dội, nhìn mờ hoặc khó mở mắt, đó có thể là biểu hiện của nhiễm trùng nặng và bạn nên liên hệ bác sĩ để được thăm khám. Ngoài ra, trong trường hợp sưng mí mắt dưới kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm dù đã chăm sóc tại nhà hoặc kèm theo sốt, đau lan rộng, khó thở, thì có khả năng liên quan đến bệnh lý toàn thân, trong trường hợp này bạn cũng nên liên hệ với các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Cách xử trí khi bị sưng mí mắt dưới 

Trong nhiều trường hợp, sưng mí mắt dưới có thể cải thiện bằng các biện pháp đơn giản tại nhà. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc nghiêm trọng, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Dưới đây là một số cách xử trí khi bị sưng mí mắt dưới như sau:

• Chườm lạnh: Sử dụng khăn sạch bọc đá hoặc túi chườm lạnh, đặt lên vùng mí mắt dưới trong 10 - 15 phút, giúp giảm sưng và khó chịu. Lặp lại 2 - 3 lần/ngày.
• Giữ vệ sinh mắt: Rửa mắt bằng nước muối sinh lý (0,9%) để làm sạch bụi bẩn, dị nguyên hoặc chất tiết. Tránh dụi mắt để không làm tình trạng nặng thêm.
• Hạn chế tiếp xúc dị nguyên: Ngừng sử dụng mỹ phẩm nếu nghi ngờ chúng gây dị ứng, tránh môi trường nhiều bụi hoặc phấn hoa.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ 7 - 8 tiếng mỗi đêm, giữ đầu cao khi ngủ để tránh tích tụ chất lỏng quanh mắt.
• Giảm ăn mặn, uống đủ nước: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều muối và uống 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày để cải thiện tuần hoàn và giảm phù.
• Hạn chế bia rượu, thuốc lá: Những thói quen này có thể làm tăng tình trạng giữ nước và ảnh hưởng sức khỏe mắt.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Trong trường hợp sưng mí mắt dưới kéo dài và không có dấu hiệu thuyên giảm thì bạn nên thăm khám và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Phòng ngừa sưng mí mắt dưới hiệu quả

Phòng ngừa sưng mí mắt dưới không chỉ giúp giảm nguy cơ tái phát mà còn bảo vệ sức khỏe đôi mắt lâu dài. Dưới đây là những biện pháp thiết thực giúp phòng ngừa sưng mí mắt dưới như:

• Xây dựng và duy trì lối sống khoa học: Hãy tạo thói quen ngủ đủ giấc, đúng giờ và kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh để tăng cường sức khỏe mắt.
• Chăm sóc mắt đúng cách: Vệ sinh mí mắt hằng ngày bằng nước muối sinh lý, thay kính áp tròng định kỳ và không dùng chung khăn mặt với người khác để tránh nhiễm khuẩn.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Kiểm tra chức năng thận, tuyến giáp hoặc nội tiết nếu có dấu hiệu sưng mí mắt dưới kéo dài, đặc biệt đối với những người có tiền sử mắc bệnh lý.
• Khám mắt định kỳ: Theo khuyến nghị, người trưởng thành nên kiểm tra mắt định kỳ 2 năm/lần, đặc biệt nếu có tiền sử bệnh lý mắt hoặc toàn thân thì nên kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần.

Sưng mí mắt dưới có thể là một hiện tượng sinh lý tạm thời do thói quen sinh hoạt nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý tiềm ẩn như viêm nhiễm hoặc bệnh toàn thân. Việc nhận biết nguyên nhân, áp dụng biện pháp xử trí tại nhà cùng với thăm khám kịp thời khi có triệu chứng bất thường, sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe đôi mắt và toàn thân. Nếu sưng mí mắt dưới kéo dài hoặc kèm dấu hiệu nghiêm trọng, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh biến chứng không mong muốn.