Sự khác biệt giữa ung thư trực tràng và ung thư hậu môn: Dấu hiệu nhận biết và điều trị

Ung thư hậu môn và ung thư trực tràng đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hệ tiêu hóa, nhưng mỗi loại lại có cơ chế hình thành và biểu hiện khác nhau. Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai bệnh, dẫn đến việc phát hiện muộn và điều trị kém hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây để nhận biết sớm, đồng thời chủ động phòng ngừa hai căn bệnh nguy hiểm này.

Sự khác biệt chính giữa ung thư trực tràng và ung thư hậu môn

Về cơ bản, sự khác nhau giữa ung thư hậu môn và ung thư trực tràng không chỉ nằm ở vị trí khối u mà chủ yếu là loại tế bào hình thành nên ung thư.

Ung thư hậu môn 

Ung thư hậu môn là ung thư tế bào vảy, tức là ung thư phát sinh từ các tế bào biểu mô giống như tế bào da lót bên trong ống hậu môn. Đặc biệt, trong một số trường hợp, ung thư hậu môn có thể lan đến vùng trực tràng.

Khoảng 90% trường hợp ung thư hậu môn có liên quan đến nhiễm virus HPV (Human Papilloma Virus), đây là loại virus gây mụn cóc sinh dục và ung thư cổ tử cung. So với ung thư trực tràng, ung thư hậu môn hiếm gặp hơn nhiều.

Ung thư trực tràng 

Ung thư trực tràng là ung thư tuyến, bắt nguồn từ các tế bào tuyến nằm trong lớp niêm mạc của đại tràng. Loại ung thư này có thể phát triển lan xuống ống hậu môn, nhưng bản chất tế bào vẫn thuộc về mô tuyến chứ không phải mô da như trong ung thư hậu môn.

Khác với ung thư hậu môn, ung thư trực tràng không liên quan đến virus HPV, mà chủ yếu bắt nguồn từ các yếu tố như chế độ ăn uống, lối sống, di truyền hoặc polyp đại tràng.

Triệu chứng của ung thư trực tràng khác gì so với ung thư hậu môn?

Mặc dù hai loại ung thư đều xảy ra ở vùng cuối của ống tiêu hóa, nhưng triệu chứng lại có điểm giống và khác nhau. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu bất thường là yếu tố quan trọng giúp phát hiện bệnh kịp thời và điều trị hiệu quả.

Triệu chứng của ung thư trực tràng 

Dưới đây là triệu chứng thường gặp của ung thư trực tràng:

• Thay đổi thói quen đi tiêu: Đại tiện nhiều lần hơn hoặc ít hơn bình thường.
• Có máu trong phân, có thể đỏ tươi hoặc sẫm màu.
• Thiếu máu do chảy máu kéo dài.
• Tiêu chảy, táo bón hoặc cảm giác đi tiêu không hết phân.
• Phân có hình dạng bất thường, thường mảnh và hẹp hơn bình thường.
• Đau vùng trực tràng hoặc khó chịu khi đi tiêu.
• Đầy hơi, chướng bụng, co thắt hoặc cảm giác nặng bụng thường xuyên.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Triệu chứng của ung thư hậu môn 

Dấu hiệu của ung thư hậu môn bao gồm:

• Chảy máu từ hậu môn hoặc trực tràng.
• Xuất hiện khối u hoặc cục nhỏ quanh hậu môn.
• Đau, căng tức hoặc cảm giác có áp lực quanh vùng hậu môn.
• Ngứa hoặc tiết dịch bất thường từ hậu môn.
• Thay đổi thói quen đi tiêu như tiêu chảy, táo bón hoặc cảm giác khó kiểm soát đại tiện.

Một số dấu hiệu của hai bệnh có thể trùng lặp, khiến nhiều người dễ nhầm lẫn với bệnh trĩ hoặc viêm hậu môn và viêm trực tràng thông thường. Tuy nhiên, nếu nhận thấy chảy máu hậu môn, thay đổi thói quen đi tiêu hoặc đau kéo dài không rõ nguyên nhân, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán sớm.

Yếu tố nguy cơ của ung thư hậu môn và ung thư trực tràng có giống nhau không?

Mặc dù đều là bệnh lý ác tính ở vùng cuối ống tiêu hóa, nhưng nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của ung thư hậu môn và ung thư trực tràng lại khác nhau rõ rệt.

Yếu tố nguy cơ của ung thư hậu môn 

Yếu tố nguy cơ lớn nhất của ung thư hậu môn là nhiễm virus HPV. Gần như hầu hết các trường hợp ung thư hậu môn đều liên quan đến HPV, loại virus này cũng gây ra ung thư cổ tử cung và mụn cóc sinh dục.

Ngoài ra, một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:

• Hệ miễn dịch suy giảm mạn tính, ví dụ như người mắc HIV/AIDS hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch sau ghép tạng.
• Hút thuốc lá làm suy yếu hàng rào bảo vệ tế bào và tăng nguy cơ đột biến.

Do HPV và HIV có mối liên quan mật thiết, nên khi bệnh nhân được chẩn đoán ung thư hậu môn, bác sĩ thường khuyên làm thêm xét nghiệm HIV để kiểm tra và đánh giá sức khỏe tổng thể.

Yếu tố nguy cơ của ung thư trực tràng

Khác với ung thư hậu môn, ung thư trực tràng không liên quan đến HPV, mà chủ yếu bắt nguồn từ di truyền, bệnh lý đại tràng và lối sống:

• Tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại tràng hoặc trực tràng.
• Hội chứng di truyền như hội chứng Lynch hoặc đa polyp tuyến gia đình.
• Bệnh viêm ruột mạn tính, bao gồm viêm loét đại tràng và bệnh Crohn.
• Có tiền sử polyp tuyến ở đại tràng hoặc trực tràng.
• Yếu tố môi trường và lối sống: Ít vận động, béo phì, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia.
• Chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, và thiếu vitamin D trong khẩu phần.

Khác biệt trong điều trị ung thư trực tràng so với ung thư hậu môn

Phương pháp điều trị ung thư trực tràng so với ung thư hậu môn khác nhau do đặc điểm sinh học và loại tế bào ung thư. Việc lựa chọn hướng điều trị phụ thuộc vào giai đoạn, kích thước khối u và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Điều trị ung thư hậu môn

Phác đồ điều trị ung thư hậu môn thường dựa vào kích thước và giai đoạn khối u. Các phương pháp chính bao gồm:

• Hóa trị: Thường sử dụng kết hợp hai loại thuốc mitomycin-C và 5-fluorouracil (5-FU) để tiêu diệt tế bào ung thư.
• Xạ trị: Chiếu tia vào vùng có khối u để thu nhỏ và tiêu diệt tế bào ung thư hậu môn.
• Phẫu thuật: Ít được sử dụng, chỉ áp dụng khi khối u nhỏ và khu trú rõ ràng ở giai đoạn sớm.

Đối với giai đoạn I – III, phác đồ chuẩn là kết hợp hóa xạ trị cùng lúc, còn được gọi là phác đồ Nigro, phác đồ này giúp bảo tồn cơ thắt hậu môn và hạn chế phẫu thuật cắt bỏ.

Điều trị ung thư trực tràng

Điều trị ung thư trực tràng chủ yếu dựa trên phẫu thuật, sau đó có thể kết hợp hóa trị và/hoặc xạ trị tùy vào mức độ lan rộng:

• Phẫu thuật cắt bỏ cục bộ: Áp dụng cho ung thư giai đoạn sớm, khi khối u nhỏ và chưa xâm lấn sâu.
• Phẫu thuật cắt bỏ phần trước thấp (Low Anterior Resection, LAR) hoặc cắt trực tràng qua ổ bụng và tầng sinh môn (Abdominoperineal Resection, APR): Được sử dụng cho ung thư giai đoạn tiến triển.
• Hóa trị và xạ trị: Dùng trước hoặc sau phẫu thuật để giảm nguy cơ tái phát.
• Liệu pháp nhắm trúng đích và miễn dịch đang được nghiên cứu và áp dụng trong một số thử nghiệm lâm sàng nhằm nâng cao hiệu quả điều trị.

Hi vọng qua bài viết, bạn đã hiểu rõ sự khác biệt giữa ung thư trực tràng và ung thư hậu môn để nhận biết và phòng ngừa sớm. Ngoài ra, bạn có thể liên hệ Trung tâm Tiêm Chủng Long Châu để được tư vấn tiêm vắc xin phòng ung thư do HPV, bảo vệ sức khỏe của bạn ngay hôm nay.