Phân biệt ung thư hậu môn và trĩ: Dấu hiệu nhận biết và mức độ nguy hiểm

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa ung thư hậu môn với trĩ, do cả hai đều có triệu chứng chảy máu, đau rát và khó chịu vùng hậu môn. Tuy nhiên, bản chất của hai bệnh hoàn toàn khác nhau, cụ thể một là bệnh lành tính, còn một là ung thư ác tính cần được phát hiện sớm để điều trị kịp thời. Hãy cùng tìm hiểu sự khác biệt để không bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo quan trọng cho sức khỏe.

Tổng quan về ung thư hậu môn và trĩ

Bệnh trĩ là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị giãn hoặc phình to bất thường. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ chứng táo bón kéo dài, khiến người bệnh phải rặn nhiều khi đi đại tiện. Áp lực này làm niêm mạc hậu môn bị tổn thương, sưng viêm và hình thành các búi trĩ, các búi này có thể nằm bên trong ống hậu môn (trĩ nội) hoặc sa ra ngoài (trĩ ngoại).

Ung thư hậu môn xảy ra khi các tế bào tại vùng hậu môn tăng sinh không kiểm soát, hình thành khối u ác tính có khả năng lan sang các cơ quan lân cận. Đây là bệnh lý nguy hiểm, tiến triển nhanh và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị sớm.

Khác với trĩ chỉ gây đau rát, chảy máu, khó chịu trong sinh hoạt, ung thư hậu môn nghiêm trọng hơn nhiều. Việc nhận biết và phân biệt đúng hai căn bệnh này đóng vai trò quan trọng, bởi có tới 80% trường hợp ung thư có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện ở giai đoạn đầu.

Phân biệt nguyên nhân gây bệnh trĩ và ung thư hậu môn

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Có nhiều yếu tố phổ biến góp phần hình thành bệnh trĩ, bao gồm:

• Quá trình lão hóa tự nhiên khiến lượng collagen trong mô vùng hậu môn trực tràng giảm, làm suy yếu thành tĩnh mạch và tăng nguy cơ hình thành búi trĩ.
• Táo bón kéo dài khiến người bệnh phải rặn mạnh khi đại tiện hoặc phân quá cứng gây áp lực, làm sưng viêm và tổn thương vùng hậu môn.
• Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh thường dễ mắc trĩ do thay đổi nội tiết tố, chế độ ăn uống và áp lực lên vùng chậu.
• Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực quanh trực tràng.
• Lối sống ít vận động, ăn uống thiếu chất xơ cũng góp phần làm bệnh trầm trọng hơn.
• Ngồi lâu hoặc đứng quá nhiều do tính chất công việc cũng là nguyên nhân gây ứ trệ tuần hoàn máu, dẫn đến trĩ.

Nguyên nhân gây ung thư hậu môn

Khác với bệnh trĩ, ung thư hậu môn thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ nghiêm trọng hơn, như:

• Nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus), lây truyền chủ yếu qua đường tình dục, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư hậu môn.
• Độ tuổi: Bệnh thường gặp ở người từ 50 – 80 tuổi, trong khi trĩ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
• Tổn thương hoặc viêm mạn tính vùng hậu môn kéo dài có thể kích thích tế bào phát triển bất thường.
• Rò hậu môn khiến phân tiếp xúc và kích ứng mô quanh hậu môn, làm tăng nguy cơ ung thư.
• Hút thuốc lá làm tăng khả năng mắc ung thư hậu môn gấp nhiều lần so với người không hút.
• Suy giảm miễn dịch (như người ghép tạng, người dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc mắc HIV) cũng là nhóm có nguy cơ cao phát triển bệnh.

Việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh trĩ và ung thư hậu môn giúp mỗi người chủ động phòng ngừa, điều chỉnh lối sống và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để bảo vệ sức khỏe hiệu quả hơn.

Phân biệt trĩ và ung thư hậu môn qua triệu chứng

Theo các chuyên gia, trĩ và ung thư hậu môn có nhiều biểu hiện tương tự, nhưng mức độ nghiêm trọng và tính chất triệu chứng lại hoàn toàn khác nhau. Cụ thể:

• Cả hai bệnh đều làm thay đổi thói quen đại tiện. Với ung thư hậu môn, người bệnh có thể xen kẽ giữa táo bón và tiêu chảy. Trong khi trĩ thường gây táo bón kéo dài, khiến việc đi vệ sinh khó khăn.
• Chảy máu hậu môn là dấu hiệu chung. Ở bệnh trĩ, máu thường xuất hiện sau khi đại tiện và có màu đỏ tươi, còn ở ung thư hậu môn, máu có thể đỏ sẫm hoặc lẫn trong phân.
• Khi bị trĩ ngoại, người bệnh có thể sờ thấy búi trĩ lồi ra khỏi hậu môn, đôi khi sa ra ngoài khi ho, hắt hơi hoặc vận động mạnh. Ngược lại, ở ung thư hậu môn, khối u thường nằm sâu bên trong, không dễ quan sát bằng mắt thường, chỉ có thể phát hiện qua thăm khám hoặc nội soi.

Ngoài ra, hai bệnh này còn có những triệu chứng đặc trưng riêng:

• Người bị trĩ thường cảm thấy ngứa rát vùng hậu môn, đôi khi nhầm với nhiễm giun kim.
• Người mắc ung thư hậu môn có thể xuất hiện dịch tiết lẫn máu, có mùi hôi, kèm đau tức, sưng hạch bạch huyết ở bẹn, chán ăn, sụt cân và suy nhược toàn thân.

Phân biệt dựa trên các giai đoạn phát triển của bệnh

Việc phân biệt trĩ và ung thư hậu môn không chỉ dựa trên triệu chứng mà còn có thể nhận biết qua các giai đoạn tiến triển của từng bệnh.

Giai đoạn phát triển của bệnh trĩ

Bệnh trĩ tiến triển qua 4 cấp độ, với mức độ nặng dần theo thời gian:

• Trĩ độ 1: Giai đoạn khởi phát, búi trĩ còn nhỏ và nằm hoàn toàn bên trong ống hậu môn.
• Trĩ độ 2: Khi đi đại tiện, búi trĩ có thể sa ra ngoài nhưng tự co lại được sau đó.
• Trĩ độ 3: Búi trĩ sa hẳn ra ngoài khi đại tiện và phải dùng tay đẩy vào ống hậu môn.
• Trĩ độ 4: Búi trĩ sa ra ngoài thường xuyên, không thể co lại, gây đau rát và bất tiện nghiêm trọng trong sinh hoạt hằng ngày.

Giai đoạn phát triển của ung thư hậu môn

Tương tự, ung thư hậu môn cũng được chia thành 4 giai đoạn, dựa vào kích thước khối u, mức độ xâm lấn và di căn:

• Giai đoạn 1: Khối u nhỏ hơn 2 cm, chưa di căn hạch hoặc di căn xa.
• Giai đoạn 2: Khối u lớn hơn 2 cm nhưng vẫn chưa di căn.
• Giai đoạn 3A: Khối u có thể ở bất kỳ kích thước nào, đã lan đến hạch bạch huyết hoặc các cơ quan lân cận như âm đạo, tử cung, bàng quang.
• Giai đoạn 3B: Khối u xâm lấn cơ quan lân cận hoặc hạch vùng nhưng chưa di căn xa.
• Giai đoạn 4: Ung thư đã di căn xa đến các cơ quan khác, đây là giai đoạn cuối và có tiên lượng xấu.

Biến chứng và mức độ nguy hiểm

Trĩ nếu không điều trị có thể gây thiếu máu do chảy máu kéo dài, trĩ sa nghẹt, hình thành cục máu đông, viêm loét hoặc nhiễm trùng hậu môn. Theo các nghiên cứu, người bị trĩ có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn người bình thường gần 3 lần, nhưng điều trị dứt điểm trĩ có thể giúp giảm khoảng 50% nguy cơ này. 

Trong khi đó, ung thư hậu môn là bệnh ác tính, diễn tiến nhanh, dễ di căn và có thể đe dọa tính mạng nếu phát hiện muộn. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm và phân biệt rõ trĩ với ung thư hậu môn là bước quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe, nâng cao hiệu quả điều trị.

Hi vọng qua bài viết, bạn đã hiểu rõ hơn cách phân biệt ung thư hậu môn và trĩ để nhận biết sớm và xử lý đúng cách. Hãy đến Trung Tâm Tiêm Chủng Long Châu để được tư vấn phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe hiệu quả.