Đau dạ dày ở vị trí nào? Những vị trí đau dạ dày thường gặp

Đau dạ dày là một trong những rối loạn tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe và tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời. Xác định đúng vị trí đau là yếu tố quan trọng giúp bác sĩ định hướng nguyên nhân, từ đó chỉ định phương pháp chẩn đoán và điều trị phù hợp. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về các vị trí đau dạ dày điển hình và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp bạn bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa một cách chủ động.

Đau dạ dày ở vị trí nào?

Đau dạ dày là triệu chứng thường gặp trong các bệnh lý liên quan đến niêm mạc dạ dày, phổ biến nhất là viêm dạ dày, loét dạ dày tá tràng. Các cơn đau không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt mà còn là dấu hiệu cảnh báo tổn thương niêm mạc nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Việc xác định vị trí đau dạ dày giúp hỗ trợ chẩn đoán nguyên nhân và phân biệt với các bệnh lý khác trong ổ bụng.

Đau vùng thượng vị

Đây là vị trí đau dạ dày phổ biến nhất. Vùng thượng vị nằm giữa xương ức và rốn, là nơi dạ dày tiếp xúc gần với thành bụng. Bệnh nhân thường cảm nhận cơn đau âm ỉ, đôi khi là cảm giác bỏng rát hoặc đau quặn từng cơn. Cơn đau có thể lan ra sau lưng hoặc lên ngực, khiến người bệnh nhầm lẫn với triệu chứng tim mạch.

Triệu chứng kèm theo có thể bao gồm:

• Ợ chua, ợ nóng, buồn nôn.
• Chán ăn, đầy bụng sau ăn.
• Đau tăng khi đói hoặc sau ăn thức ăn kích thích như đồ cay, rượu bia.

Đau vùng quanh rốn (vùng bụng giữa)

Vùng quanh rốn là vị trí đau dạ dày có thể phản ánh tổn thương ở hang vị, phần thấp của dạ dày gần môn vị. Cơn đau thường xuất hiện âm ỉ, kéo dài và có xu hướng lan tỏa. Người bệnh có thể mô tả cảm giác đau như quặn thắt, đi kèm với đầy hơi, buồn nôn hoặc rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, đau vùng này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như viêm ruột, nhiễm trùng đường ruột hay sỏi niệu quản.

Đau vùng hạ sườn trái hoặc phải

Trong một số trường hợp, cơn đau có thể khu trú tại vùng bụng trên bên trái hoặc bên phải, nơi dạ dày tiếp giáp với gan, lách và ruột non. Người bệnh thường cảm thấy nóng rát, nhất là khi đói. Cơn đau có thể dịu lại sau khi ăn nhưng kèm theo cảm giác nặng bụng, đầy hơi, buồn nôn.

Nếu đau lan sang bên phải, cần lưu ý loại trừ các bệnh gan mật như viêm gan, viêm túi mật. Trong khi đó, đau hạ sườn trái cần phân biệt với bệnh lý lách hoặc viêm đại tràng góc lách.

Nguyên nhân gây đau dạ dày

Đau dạ dày là triệu chứng phổ biến liên quan đến các rối loạn ở đường tiêu hóa, đặc biệt là viêm hoặc loét niêm mạc dạ dày. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp:

Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP)

Vi khuẩn Helicobacter pylori là tác nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày tá tràng. Loại vi khuẩn này có khả năng sinh sống trong môi trường acid cao của dạ dày bằng cách tiết ra urease để trung hòa acid. Khi xâm nhập vào niêm mạc, H. pylori gây phá hủy lớp nhầy bảo vệ và dẫn đến viêm loét.

Nếu không được điều trị triệt để, tình trạng nhiễm HP có thể tiến triển thành loét mạn tính, xuất huyết tiêu hóa, thậm chí là ung thư dạ dày.

Chế độ ăn uống không khoa học

Thói quen ăn uống thiếu điều độ và không lành mạnh là nguyên nhân phổ biến làm tăng nguy cơ đau dạ dày. Một số yếu tố nguy cơ có thể kể đến như:

• Ăn không đúng giờ, bỏ bữa hoặc ăn quá no.
• Tiêu thụ thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn lên men, chua hoặc ôi thiu.
• Thường xuyên sử dụng thức uống chứa cồn như rượu, bia, nước ngọt có gas.
• Vừa ăn vừa làm việc, xem tivi, sử dụng điện thoại dẫn đến mất tập trung và rối loạn tiêu hóa.

Các thói quen này có thể kích thích tăng tiết acid dịch vị, từ đó làm tổn thương niêm mạc dạ dày và gây ra những cơn đau âm ỉ hoặc quặn thắt.

Căng thẳng tâm lý, stress kéo dài

Stress là một yếu tố nội sinh tác động mạnh đến chức năng tiêu hóa. Khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, hệ thần kinh trung ương sẽ kích thích trục não ruột hoạt động bất thường, làm tăng tiết cortisol và acid dịch vị.

Hút thuốc lá

Nicotine và các hóa chất độc hại trong thuốc lá không chỉ gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp mà còn trực tiếp phá hủy hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, hút thuốc còn làm giảm lượng máu nuôi dưỡng dạ dày và ức chế sự sản xuất chất nhầy bảo vệ, làm tăng nguy cơ loét.

Một số bệnh lý liên quan

Một số bệnh lý hệ tiêu hóa và ngoài tiêu hóa cũng có thể là nguyên nhân thứ phát gây đau dạ dày:

• Viêm tụy mạn, viêm túi mật, viêm đại tràng.
• Hội chứng ruột kích thích (IBS).
• Bệnh tuyến giáp (cường giáp, suy giáp).
• Bệnh lý chuyển hóa hoặc rối loạn nội tiết.

Biện pháp phòng ngừa đau dạ dày

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa đau dạ dày mà người bệnh có thể chủ động thực hiện:

• Chế độ ăn uống hợp lý: Ăn đúng giờ, không bỏ bữa; tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa, ít dầu mỡ, hạn chế đồ cay, chua, thức ăn nhanh và các sản phẩm chế biến sẵn. Tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu chất xơ.
• Hạn chế các tác nhân gây hại đến niêm mạc dạ dày: Tránh sử dụng rượu bia, cà phê, thuốc lá và nước ngọt có gas vì các chất này có thể làm tăng tiết axit hoặc phá vỡ hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Quản lý căng thẳng hiệu quả: Giữ tinh thần ổn định, ngủ đủ giấc và không thức khuya thường xuyên. Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến hoạt động co bóp và tiết dịch của dạ dày.
• Tăng cường vận động: Tập thể dục đều đặn giúp tăng tuần hoàn máu, nâng cao hệ miễn dịch và cải thiện chức năng tiêu hóa.
• Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vấn đề bất thường liên quan đến đường tiêu hóa nhằm giảm nguy cơ tiến triển thành đau dạ dày mãn tính.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vị trí đau dạ dày cũng như những khu vực thường xuất hiện cơn đau liên quan đến tổn thương dạ dày. Nếu xuất hiện các triệu chứng kéo dài hoặc bất thường, bạn nên chủ động đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn kịp thời.