Sốt xuất huyết nhẹ​ là như thế nào? Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm thường gặp, xuất hiện theo mùa và có khả năng bùng phát thành dịch. Nếu không được phát hiện và xử trí sớm, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Cùng tìm hiểu sốt xuất huyết nhẹ​ trong bài viết dưới đây!

Sốt xuất huyết nhẹ là như thế nào?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, do virus Dengue lây từ muỗi Aedes aegypti sang người qua vết đốt. Ở thể nhẹ, hay còn gọi là sốt xuất huyết không biến chứng, người bệnh thường có các biểu hiện như sốt cao đột ngột, nhức đầu, đau cơ, đau sau hốc mắt, kèm theo phát ban, buồn nôn hoặc nôn. Trong giai đoạn này, dòng máu chưa bị rối loạn nghiêm trọng nên nguy cơ xuất huyết nội tạng hoặc sốc thường thấp. Triệu chứng thường kéo dài từ 2 - 7 ngày và có thể tự khỏi mà không cần điều trị phức tạp.

Các chuyên gia cho biết, việc kiểm soát nguồn lây sốt xuất huyết là rất khó, vì nhiều trường hợp nhiễm virus không có hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ, không rõ ràng. Nghiên cứu cho thấy, khoảng 80% người mắc bệnh không biểu hiện triệu chứng đặc trưng nhưng vẫn có khả năng truyền virus. Thể nặng của bệnh cũng khó dự đoán, có thể tiến triển nhanh mà không có dấu hiệu báo trước.

Tại Việt Nam, sốt xuất huyết là vấn đề y tế cộng đồng được quan tâm, đặc biệt trong mùa mưa - thời điểm muỗi sinh sôi mạnh. Thể nhẹ là dạng phổ biến nhất, chiếm đa số ca bệnh hằng năm. Bệnh có thể xảy ra quanh năm, nhưng bùng phát mạnh vào mùa mưa, nhất là ở các tỉnh miền Nam và miền Trung, nơi khí hậu thuận lợi cho muỗi phát triển.

Vào tháng 11/2009, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra hướng dẫn phân loại sốt xuất huyết thành ba mức độ dựa trên tính nghiêm trọng của triệu chứng, gồm: sốt xuất huyết nhẹ, sốt xuất huyết Dengue (DHF) và hội chứng sốc sốt xuất huyết (dạng nặng nhất của DHF).

• Sốt xuất huyết nhẹ: Thường không gây biến chứng nguy hiểm. Người bệnh có thể bị sốt cao, nhức đầu, đau cơ - khớp, mệt mỏi và nổi ban nhẹ. Ở mức này, bệnh nhân thường có thể được chăm sóc và theo dõi tại nhà, chú trọng bổ sung nước và dinh dưỡng để hỗ trợ phục hồi sức khỏe.
• Sốt xuất huyết Dengue (DHF): Mức độ nghiêm trọng hơn so với thể nhẹ. Bệnh nhân có thể chảy máu cam, chảy máu chân răng, bầm tím dưới da. Tình trạng này thường xảy ra vào giai đoạn hạ sốt, khi virus tấn công thành mạch máu và làm giảm tiểu cầu, dẫn đến nguy cơ xuất huyết nhiều và rối loạn đông máu. Nếu không điều trị kịp thời, biến chứng có thể đe dọa tính mạng.
• Hội chứng sốc sốt xuất huyết: Là thể nặng và nguy hiểm nhất. Người bệnh rơi vào tình trạng sốc do rò rỉ huyết tương nghiêm trọng hoặc tích dịch, gây tụt huyết áp, suy hô hấp và suy đa cơ quan. Trường hợp này chủ yếu gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, hiếm xảy ra ở người lớn. Bệnh có thể diễn tiến nhanh, gây tử vong nếu không được xử trí khẩn cấp.

Tại Việt Nam, theo Quyết định 3705/QĐ-BYT năm 2019, Bộ Y tế cũng chia bệnh thành ba mức độ chính:

• Sốt xuất huyết Dengue: Mức nhẹ nhất, biểu hiện sốt, đau cơ - khớp, nhức đầu, phát ban, đôi khi nổi hạch. Không gây mất nước hay rối loạn huyết động.
• Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo: Có thêm các triệu chứng như đau bụng liên tục, nôn nhiều, xuất huyết dưới da, tiêu chảy, khó thở, giảm tiểu cầu. Đây là tín hiệu bệnh có thể chuyển biến nặng.
• Sốt xuất huyết nặng: Gây biến chứng nguy hiểm như sốc, xuất huyết, suy tạng, thiếu oxy, rối loạn đông máu. Cần điều trị tại bệnh viện với chăm sóc đặc biệt.

Biểu hiện sốt xuất huyết nhẹ

Sốt xuất huyết thể nhẹ (còn gọi là Sốt Dengue cổ điển) chủ yếu xuất hiện ở người lần đầu mắc bệnh khi cơ thể chưa có miễn dịch với bệnh. Người mắc sốt xuất huyết ở thể bệnh này thường xuất hiện các triệu chứng điển hình và ít khi gây ra biến chứng nghiêm trọng.

Ở sốt xuất huyết dengue nhẹ, bệnh thường khởi phát với các triệu chứng sốt kéo dài trong vòng 4 ngày đến 1 tuần tính từ thời điểm mắc bệnh. Ngoài ra, triệu chứng sốt xuất huyết nhẹ​ bao gồm:

• Sốt cao trên 38 độ C, có thể lên đến 40,5 độ C;
• Đau đầu nghiêm trọng;
• Đau nhức phía sau nơi hốc mắt;
• Buồn nôn và nôn mửa;
• Xuất hiện các nốt phát ban;
• Đau nhức cơ và các khớp,...

Các nốt phát ban sốt xuất huyết có thể xuất hiện trên cơ thể từ 3 - 4 ngày sau khi tình trạng sốt bắt đầu và dần thuyên giảm sau 1 - 2 ngày. Người bệnh có thể bị tái phát triệu chứng này một lần nữa vào ngày sau đó.

Sốt xuất huyết nhẹ có tự khỏi không? Mấy ngày khỏi?

Theo các chuyên gia, sốt xuất huyết thể nhẹ thường có thể tự khỏi nếu người bệnh được chăm sóc và nghỉ ngơi đúng cách tại nhà. Trong quá trình này, cần đảm bảo người bệnh uống đủ nước và dung dịch bù điện giải để tránh mất nước do sốt hoặc tiêu chảy, đồng thời bổ sung chế độ dinh dưỡng đầy đủ với các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất nhằm tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Tuy nhiên, điều quan trọng là theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường có thể báo hiệu bệnh đang chuyển nặng. Nguy hiểm nhất là giai đoạn bệnh nhân bắt đầu hết sốt nhưng xuất hiện các triệu chứng xuất huyết như chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc xuất hiện những vết bầm tím bất thường trên da. Khi gặp những dấu hiệu này, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay để được theo dõi và xử trí kịp thời.

Việc chăm sóc đúng cách kết hợp theo dõi chặt chẽ sẽ giúp người bệnh vượt qua giai đoạn sốt xuất huyết nhẹ một cách an toàn, đồng thời giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hầu hết các trường hợp sốt xuất huyết có triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng sẽ hồi phục sau 1 - 2 tuần nếu được chăm sóc hợp lý tại nhà.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Không phải mọi trường hợp sốt xuất huyết đều cần nhập viện. Tuy nhiên, nếu người bệnh xuất hiện các triệu chứng điển hình, cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và xử trí kịp thời.
Cần đi khám ngay khi có một hoặc nhiều dấu hiệu sắp trở nặng sau:

• Đau bụng dữ dội, liên tục, nhất là ở vùng hạ sườn phải.
• Nôn nhiều, nôn kéo dài hoặc nôn ra dịch sẫm màu, có lẫn máu.
• Xuất huyết bất thường như chảy máu cam, chảy máu chân răng, tiểu ra máu, chấm xuất huyết trên da,…
• Cơ thể lừ đừ, mệt mỏi, tay chân lạnh, da tái nhợt hoặc tím.
• Lượng nước tiểu giảm, nước tiểu sẫm (nguy cơ suy thận).
• Khó thở, đau tức ngực hoặc nhịp tim tăng bất thường.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết nhẹ

Phòng ngừa sốt xuất huyết cần kết hợp nhiều biện pháp từ loại bỏ nguồn sinh sản của muỗi, bảo vệ bản thân, đến tăng cường phối hợp cộng đồng và chủ động tiêm vắc xin. Dưới đây là các giải pháp hiệu quả:

Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi và tiêu diệt loăng quăng

Muỗi Aedes aegypti là tác nhân chính truyền bệnh sốt xuất huyết, sinh sản chủ yếu ở các khu vực có nước đọng quanh nhà. Chỉ cần một lượng nước nhỏ, muỗi cái đã có thể đẻ 60 - 100 trứng, trứng sẽ nở thành bọ gậy sau 2 - 3 ngày, rồi thành loăng quăng và phát triển thành muỗi trưởng thành chỉ sau chưa đầy 10 ngày.

Đặc điểm khí hậu nóng ẩm tại Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sôi quanh năm. Vì vậy, để phòng bệnh, cần dọn dẹp và loại bỏ các vật dụng chứa nước như chai lọ, vỏ lon, lốp xe cũ, che đậy kín các dụng cụ chứa nước. Giữ môi trường khô thoáng, không để nước đọng sẽ cắt đứt vòng đời của muỗi và giảm nguy cơ bùng phát dịch.

Sử dụng các biện pháp bảo vệ cá nhân

Muỗi truyền bệnh hoạt động mạnh nhất vào sáng sớm và chiều tối. Để tránh bị đốt, nên mặc quần áo dài tay, dùng kem hoặc thuốc xịt chống muỗi và ngủ màn kể cả ban ngày.

Ngoài ra, phun thuốc diệt muỗi định kỳ tại các khu vực nguy cơ cao là biện pháp hữu hiệu để tiêu diệt muỗi trưởng thành. Người dân có thể phối hợp với cơ quan y tế hoặc sử dụng dịch vụ phun thuốc theo hướng dẫn chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Tăng cường truyền thông và phối hợp cộng đồng

Phòng chống sốt xuất huyết không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà cần sự tham gia của cộng đồng. Việc tuyên truyền qua các chiến dịch, trường học, cơ quan,… giúp nâng cao nhận thức về dọn vệ sinh môi trường, loại bỏ nơi sinh sản của muỗi và thực hiện các biện pháp phòng muỗi đốt.

Vào mùa mưa, người dân cần báo ngay các ca nghi ngờ mắc bệnh, phối hợp với lực lượng y tế trong phun thuốc, dọn vệ sinh và giám sát dịch tễ. Sự chung tay sẽ giúp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả hơn.

Tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết

Hiện đã có vắc xin Qdenga (Takeda) phòng sốt xuất huyết, giúp bảo vệ trước cả 4 type virus Dengue (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) với hiệu quả phòng bệnh trên 80% và giảm tới 90% nguy cơ trở nặng hoặc nhập viện.

Vắc xin được khuyến cáo cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, thanh thiếu niên, người trưởng thành và người cao tuổi, kể cả người đã từng mắc bệnh. Việc tiêm phòng không yêu cầu xét nghiệm sàng lọc trước khi tiêm. Tuy nhiên, với những người đã từng bị sốt xuất huyết, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị nên chờ tối thiểu 6 tháng sau lần mắc bệnh gần nhất mới tiến hành tiêm, nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả của vắc xin.

Nhìn chung, các trường hợp sốt xuất huyết nhẹ​ thường không dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu được chẩn đoán sớm và điều trị phù hợp. Khi được chăm sóc tại nhà bằng cách nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung đủ nước và theo dõi tình trạng sức khỏe, bệnh thường cải thiện sau vài ngày. Dù vậy, vẫn cần quan sát kỹ các biểu hiện bất thường để ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn. 

Tiêm vắc xin sốt xuất huyết giúp cơ thể chủ động tạo miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế biến chứng nặng khi bị muỗi truyền virus Dengue. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là điểm đến tin cậy với hệ thống phòng tiêm hiện đại, môi trường sạch sẽ, vắc xin được bảo quản chuẩn GSP và đội ngũ nhân viên y tế nhiều kinh nghiệm, tận tình hỗ trợ. Khách hàng còn được nhắc lịch tiêm và tư vấn miễn phí để không bỏ sót mũi quan trọng. Liên hệ ngay hotline 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch hẹn nhanh chóng.