Cách diệt lăng quăng hiệu quả và một số lưu ý cần biết

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hàng trăm nghìn ca sốt xuất huyết, đặc biệt vào mùa mưa, thời điểm lăng quăng phát triển mạnh. Diệt lăng quăng là bước quan trọng trong chiến dịch phòng chống muỗi truyền bệnh. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn hiểu rõ lăng quăng sống ở đâu, cách diệt lăng quăng hiệu quả, và những lưu ý cần biết để bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Lăng quăng thường xuất hiện ở đâu?

Lăng quăng là ấu trùng của muỗi, phát triển trong môi trường nước đọng. Muỗi Aedes aegypti, loài gây bệnh sốt xuất huyết thường đẻ trứng ở những nơi có nước đọng sạch quanh nhà. Việc hiểu rõ “nơi trú ẩn” của lăng quăng giúp chúng ta dễ dàng tiêu diệt tận gốc.

Các khu vực dễ có lăng quăng quanh nhà

Một số vị trí phổ biến mà lăng quăng thường sinh sống gồm:

• Dụng cụ chứa nước sinh hoạt: Bể nước, lu, vại, xô, chậu, thùng chứa.
• Vật dụng bỏ quên ngoài trời: Lon nước, vỏ chai, vỏ dừa, lốp xe cũ, hộp nhựa, nắp chai.
• Chậu cây cảnh có nước: Đặc biệt là chậu trồng cây thủy sinh hoặc có đĩa hứng nước phía dưới.
• Máng nước, hồ cá hoặc bể: Có chứa nước mưa.
• Vật dụng trang trí trong vườn: Bình hoa, tiểu cảnh, khay chứa nước, đồ chơi trẻ em ngoài sân.

Những nơi ít ngờ đến

Ngoài các vị trí kể trên, nhiều người không biết rằng lăng quăng còn có thể sống trong:

• Ống thoát nước bị nghẽn hoặc đọng nước.
• Nắp chai, muỗng nhựa, vỏ hộp nhỏ li ti quanh sân.
• Nước trong chén đựng thức ăn cho vật nuôi nếu không thay thường xuyên.
• Máy lọc nước, khay nước tủ lạnh, hoặc bình nước uống công cộng.

Chỉ cần một ít nước tồn đọng trong 5 - 7 ngày, trứng muỗi có thể nở thành lăng quăng và phát triển thành muỗi trưởng thành. Vì vậy, việc kiểm tra định kỳ mọi góc nhỏ quanh nhà là cực kỳ quan trọng.

Những biện pháp diệt lăng quăng hiệu quả

Việc diệt lăng quăng cần kết hợp các biện pháp cơ học, sinh học và hóa học. Mỗi phương pháp có ưu, nhược điểm riêng, tùy điều kiện gia đình mà có thể lựa chọn phù hợp.

Biện pháp cơ học

Đây là cách phổ biến nhất, không tốn kém và an toàn cho sức khỏe. Một số cách diệt lăng quăng bằng phương pháp cơ học gồm:

• Đậy kín các dụng cụ chứa nước: Sử dụng nắp hoặc vải mùng che miệng lu, xô, bể để ngăn muỗi đẻ trứng.
• Thay nước thường xuyên: Với bình hoa, chén nước, bể cảnh nhỏ nên thay nước ít nhất 1 - 2 lần mỗi tuần.
• Dọn dẹp, loại bỏ vật dụng không cần thiết: Vỏ lon, chai nhựa, lốp xe, vỏ dừa... cần được thu gom, lật úp hoặc tiêu hủy.
• Vệ sinh máng nước và bể chứa: Cọ rửa kỹ thành bể, đặc biệt là phần viền nước, nơi muỗi đẻ trứng.

Biện pháp sinh học

Biện pháp sinh học là cách tận dụng các sinh vật tự nhiên để kiểm soát lăng quăng, phù hợp với các khu vực sinh thái, trường học hoặc hộ gia đình có trẻ nhỏ.

• Thả cá diệt lăng quăng: Như cá bảy màu, cá lia thia, cá chép nhỏ vào các bể nước, hồ cảnh.
• Dùng chế phẩm sinh học chứa vi khuẩn Bacillus thuringiensis israelensis (Bti): Loại vi khuẩn này tiêu diệt ấu trùng muỗi mà không gây hại cho người và động vật.
• Trồng cây đuổi muỗi: Như sả chanh, húng quế, bạc hà, cúc vạn thọ, giúp hạn chế muỗi quay lại đẻ trứng.

Biện pháp hóa học

Theo khuyến cáo, biện pháp hóa học nên là lựa chọn cuối cùng khi dịch bùng phát hoặc mật độ muỗi cao. Một số sản phẩm được phép sử dụng gồm:

• Temefos (Abate 1%): Là dạng hạt được cho phép dùng để diệt lăng quăng trong nước sạch, liều lượng nhỏ.
• Hóa chất phun diệt muỗi trưởng thành: Giúp giảm nguy cơ muỗi truyền bệnh, song không thay thế cho việc diệt lăng quăng.

Khi sử dụng hóa chất, cần tuân thủ hướng dẫn của cán bộ y tế, không tự ý pha chế hoặc dùng quá liều, tránh gây ô nhiễm nguồn nước.

Những lưu ý cần biết khi diệt lăng quăng

Việc diệt lăng quăng hiệu quả không chỉ là “dọn dẹp một lần” mà cần duy trì thói quen thường xuyên. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp bạn và gia đình duy trì môi trường sống an toàn:

Duy trì kiểm tra định kỳ

Chu kỳ phát triển của lăng quăng chỉ kéo dài khoảng 7 - 10 ngày, vì vậy cần:

• Kiểm tra khu vực quanh nhà mỗi tuần một lần;
• Loại bỏ ngay những vật chứa nước không cần thiết;
• Đảm bảo hệ thống thoát nước thông suốt, không ứ đọng.

Việc duy trì kiểm tra định kỳ không chỉ giúp ngăn chặn sự sinh sôi của lăng quăng mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình và cộng đồng. Chỉ với thói quen kiểm tra, dọn dẹp mỗi tuần, chúng ta có thể chủ động phòng chống muỗi truyền bệnh, giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, an toàn và lành mạnh hơn.

Phòng bệnh kết hợp với diệt lăng quăng

Song song với việc tiêu diệt lăng quăng, cần ngăn muỗi trưởng thành tấn công bằng các biện pháp:

• Ngủ màn kể cả ban ngày;
• Dùng kem chống muỗi, hương muỗi hoặc máy đuổi muỗi;
• Mặc quần áo dài tay, đặc biệt cho trẻ em;
• Giữ môi trường nhà ở thông thoáng, sạch sẽ.

Phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh, vì vậy việc kết hợp diệt lăng quăng và ngăn muỗi đốt là giải pháp toàn diện để bảo vệ sức khỏe. Mỗi người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp này thường xuyên, biến chúng thành thói quen hằng ngày. Khi cả cộng đồng cùng chung tay, chúng ta sẽ góp phần đẩy lùi nguy cơ bùng phát dịch bệnh do muỗi truyền, xây dựng môi trường sống an toàn và khỏe mạnh cho mọi người.

Cẩn trọng khi dùng hóa chất

Khi buộc phải sử dụng thuốc diệt lăng quăng hoặc muỗi:

• Chỉ dùng sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được Bộ Y tế cấp phép;
• Không pha loãng hoặc trộn lẫn hóa chất nếu không có hướng dẫn của nhân viên y tế;
• Tránh để trẻ em và vật nuôi tiếp xúc trực tiếp với nước đã xử lý thuốc.

Diệt lăng quăng không phải là việc làm một lần, mà là thói quen cần duy trì quanh năm. Bằng việc kết hợp các biện pháp cơ học, sinh học và hóa học hợp lý, mỗi người đều có thể góp phần ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm như sốt xuất huyết, Zika hay Chikungunya.

Hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng cách kiểm tra, dọn dẹp, loại bỏ lăng quăng, để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng.

Bên cạnh việc phòng ngừa lăng quăng, giữ vệ sinh môi trường và xua muỗi sinh trưởng, tiêm vắc xin sốt xuất huyết là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất giúp phòng ngừa bệnh một cách chủ động. Vắc xin QDENGA do Takeda phát triển đã được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép lưu hành tại Việt Nam, cho phép sử dụng cho người từ 4 tuổi trở lên và bảo vệ trước cả 4 týp huyết thanh virus Dengue gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. 

Để tiêm phòng sốt xuất huyết, hãy đến Trung tâm tiêm chủng Long Châu, bạn sẽ được tư vấn chi tiết về lịch tiêm, quyền lợi và chi phí, sau đó có thể đặt lịch ngay để chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.