Những triệu chứng đau dạ dày thường gặp

Đau dạ dày không chỉ đơn thuần là cảm giác khó chịu vùng bụng mà còn có thể là biểu hiện của nhiều rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng như viêm loét dạ dày, trào ngược axit hay nhiễm khuẩn HP. Nhận biết sớm các triệu chứng đặc trưng có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Cùng khám phá những triệu chứng đau dạ dày thường gặp qua bài viết dưới đây.

Nguyên nhân gây ra đau dạ dày

Đau dạ dày là một tình trạng phổ biến có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc xác định đúng nguyên nhân không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn ngăn ngừa bệnh tái phát. Dưới đây là những yếu tố nguy cơ thường gặp:

• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP): Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày tá tràng. Vi khuẩn HP có khả năng tồn tại trong môi trường acid, làm tổn thương niêm mạc dạ dày và gây viêm mãn tính, lâu ngày có thể dẫn đến loét hoặc thậm chí ung thư dạ dày.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn uống thất thường, thường xuyên bỏ bữa, ăn nhiều thực phẩm cay, chua, nhiều dầu mỡ hoặc không đảm bảo vệ sinh đều có thể làm tăng nguy cơ kích thích niêm mạc dạ dày và gây đau.
• Thói quen sử dụng chất kích thích: Hút thuốc lá, uống rượu bia và các chất có cồn là những tác nhân gây kích ứng mạnh cho hệ tiêu hóa, làm tăng tiết acid dịch vị, gây loét và đau.
• Căng thẳng tâm lý kéo dài: Áp lực công việc, stress và lo âu khiến hệ thần kinh trung ương ảnh hưởng đến hoạt động của dạ dày, gây rối loạn co bóp và tiết acid, từ đó hình thành các triệu chứng đau dạ dày.
• Sử dụng thuốc không đúng cách: Việc lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc thuốc chứa steroid có thể làm bào mòn lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày, dẫn đến viêm loét và đau âm ỉ kéo dài.

Nhận biết những triệu chứng đau dạ dày thường gặp nhất

Nhận biết sớm các triệu chứng đau dạ dày sẽ giúp người bệnh chủ động thăm khám, điều trị đúng cách và phòng tránh biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp nhất:

Đau vùng thượng vị

Cơn đau thường xuất hiện ở khu vực bụng trên, nằm giữa ngực và rốn (thượng vị). Bệnh nhân có thể cảm thấy đau âm ỉ, nóng rát hoặc đau tức vùng bụng. Cơn đau có tính chu kỳ, thường khởi phát khi đói hoặc sau khi ăn no. Với những trường hợp loét tá tràng, đau xuất hiện khi đói và giảm dần sau ăn, trong khi loét dạ dày thường đau rõ rệt hơn sau bữa ăn.

Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng

Rối loạn tiêu hóa do tổn thương niêm mạc dạ dày khiến thức ăn chậm tiêu, lên men, sinh khí. Bệnh nhân dễ gặp hiện tượng ợ hơi, ợ chua và cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị, lan lên ngực hoặc họng. Đây là một trong những dấu hiệu tiêu biểu cảnh báo tình trạng viêm loét dạ dày tá tràng.

Buồn nôn và nôn

Tình trạng viêm, co bóp bất thường của dạ dày gây kích thích dẫn đến cảm giác buồn nôn, nôn ói. Tình trạng nôn kéo dài có thể dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải, viêm thực quản do dịch vị acid làm tổn thương niêm mạc.

Ăn uống kém, chán ăn

Người bị đau dạ dày thường có cảm giác chán ăn, ăn không ngon miệng do dạ dày hoạt động kém hiệu quả. Tình trạng này kéo dài gây sụt cân, mệt mỏi và thiếu hụt dinh dưỡng.

Đầy bụng, khó tiêu

Do chức năng tiêu hóa bị suy giảm, thức ăn tồn đọng lâu trong dạ dày gây cảm giác đầy bụng, chướng hơi, khó chịu. Đây là biểu hiện thường xuyên xảy ra sau bữa ăn ở người có bệnh lý dạ dày.

Chảy máu tiêu hóa

Đây là dấu hiệu nguy hiểm, cần được cấp cứu khẩn cấp. Biểu hiện bao gồm: nôn ra máu tươi hoặc máu đen, đi ngoài phân đen hoặc có lẫn máu. Xuất huyết tiêu hóa có thể dẫn đến choáng, tụt huyết áp và đe dọa tính mạng nếu không xử lý kịp thời.

Phương pháp chẩn đoán đau dạ dày

Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán đau dạ dày thường được bác sĩ sử dụng:

• Khai thác triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về vị trí đau, mức độ đau, tần suất xuất hiện, thói quen ăn uống và các dấu hiệu đi kèm như buồn nôn, đầy hơi hay thay đổi phân để có cái nhìn sơ bộ về tình trạng bệnh.
• Nội soi dạ dày - thực quản: Đây là phương pháp phổ biến và chính xác nhất hiện nay. Bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi để quan sát trực tiếp lớp niêm mạc dạ dày, phát hiện các tổn thương, viêm loét hoặc nghi ngờ ung thư.
• Xét nghiệm vi khuẩn HP: Vi khuẩn Helicobacter pylori là một nguyên nhân phổ biến gây viêm loét dạ dày. Bác sĩ có thể yêu cầu làm xét nghiệm hơi thở, phân hoặc sinh thiết để xác định sự hiện diện của vi khuẩn này.
• Siêu âm ổ bụng: Giúp phát hiện các bất thường khác ở vùng bụng như gan, tụy, túi mật... có thể gây triệu chứng tương tự đau dạ dày.
• Chụp X-quang hoặc CT scan bụng: Được chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt nhằm đánh giá cấu trúc bên trong hệ tiêu hóa hoặc loại trừ các bệnh lý khác.
• Xét nghiệm máu: Có thể được thực hiện để phát hiện tình trạng viêm, thiếu máu hoặc dấu hiệu nhiễm trùng trong cơ thể.

Cách làm giảm đau dạ dày nhanh chóng

Dưới đây là một số cách đơn giản có thể giúp làm dịu nhanh cơn đau dạ dày tại nhà, hỗ trợ người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trước khi đến gặp bác sĩ:

• Chườm nóng vùng bụng: Giúp giãn cơ và giảm co thắt.
• Massage quanh rốn: Hỗ trợ lưu thông khí huyết, giảm cảm giác đầy tức.
• Uống sữa ấm: Làm dịu niêm mạc dạ dày bị kích ứng.
• Ăn bánh mì hoặc bánh quy nhạt: Hấp thụ bớt axit dư thừa trong dạ dày.
• Uống nước gừng ấm: Giảm buồn nôn và hỗ trợ tiêu hóa.
• Ngủ nghỉ đúng giờ: Tránh để dạ dày hoạt động quá mức khi mệt mỏi.
• Hạn chế ăn cay, chua, uống rượu bia: Tránh kích ứng niêm mạc dạ dày.

Đau dạ dày là tình trạng phổ biến nhưng không nên xem nhẹ, đặc biệt khi các triệu chứng đau dạ dày diễn ra thường xuyên hoặc có xu hướng nặng dần. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu bất thường sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong thăm khám và điều trị, tránh biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn hoặc người thân gặp phải các triệu chứng kể trên, hãy sớm tìm đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và tư vấn kịp thời.