Lâu không tẩy giun có sao không? 7 hệ quả bất ngờ và cách khắc phục an toàn

Tẩy giun là thói quen chăm sóc sức khỏe đơn giản nhưng thường bị xem nhẹ, đặc biệt ở người lớn. Nhiều người chỉ tẩy giun khi có dấu hiệu bất thường mà quên rằng ký sinh trùng có thể âm thầm phát triển trong ruột suốt nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.

Lâu không tẩy giun có sao không?

Theo các chuyên gia, việc không tẩy giun định kỳ có thể khiến cơ thể bị ký sinh trùng đường ruột như giun đũa, giun móc, giun kim, giun tóc... xâm nhập và sinh sôi trong thời gian dài. Những loại giun này hút chất dinh dưỡng từ ruột, gây thiếu máu, mệt mỏi, chậm lớn và suy giảm miễn dịch.

• Ở trẻ em: Dễ còi cọc, kém hấp thu, chậm phát triển trí tuệ.
• Ở người lớn: Gây rối loạn tiêu hóa, giảm năng suất làm việc, dễ bị nhiễm trùng thứ phát.
• Ở phụ nữ mang thai: Có thể ảnh hưởng đến thai nhi do thiếu máu hoặc rối loạn hấp thu.

Dù không phải bệnh nguy hiểm ngay lập tức, nhưng để giun tồn tại lâu dài trong cơ thể có thể gây ra nhiều tác động nghiêm trọng về dinh dưỡng, tiêu hóa và miễn dịch.

Dấu hiệu cơ thể bị nhiễm giun sán

Ký sinh trùng đường ruột thường sống “ẩn mình” trong cơ thể, khiến nhiều người không nhận ra sự hiện diện của chúng. Một số dấu hiệu điển hình cảnh báo nhiễm giun gồm:

• Thường xuyên đau bụng âm ỉ, đặc biệt là vùng quanh rốn.
• Rối loạn tiêu hóa: Tiêu chảy, đầy hơi, buồn nôn hoặc táo bón xen kẽ.
• Cảm giác ngứa quanh hậu môn, nhất là về đêm.
• Sụt cân nhanh dù ăn uống bình thường.
• Da dẻ xanh xao, mệt mỏi, thiếu máu hoặc hay chóng mặt.

Nếu có nhiều triệu chứng trên cùng lúc, bạn nên đến cơ sở y tế để được xét nghiệm phân, xác định loại ký sinh trùng và có hướng điều trị phù hợp.

Khi tình trạng thiếu máu kéo dài, cơ thể không chỉ yếu đi mà còn dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác do hệ miễn dịch bị suy giảm.

Nguy cơ sức khỏe khi không tẩy giun định kỳ

Khi không tẩy giun định kỳ, giun có thể sinh sản nhanh, tạo thành “ổ ký sinh” trong ruột hoặc cơ quan khác. Tùy loại giun, các biến chứng có thể khác nhau:

• Giun đũa: Gây tắc ruột, viêm ruột, đôi khi chui lên ống mật hoặc tụy.
• Giun móc: Hút máu, gây thiếu máu mạn tính và suy dinh dưỡng.
• Giun kim: Khiến trẻ em mất ngủ, quấy khóc, gãi ngứa hậu môn nhiều.
• Sán dây: Có thể di chuyển đến gan, phổi, thậm chí não gây co giật hoặc rối loạn thần kinh.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ em và người trưởng thành nên tẩy giun 2 lần mỗi năm để đảm bảo kiểm soát ký sinh trùng đường ruột hiệu quả.

Giun ký sinh tạo ra vi môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển trong ruột, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường tiêu hóa. Người bị nhiễm giun lâu ngày dễ mắc các bệnh như viêm ruột, tiêu chảy kéo dài hoặc hội chứng ruột kích thích.

Ai cần tẩy giun thường xuyên hơn?

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị tái nhiễm giun sán và cần tẩy giun thường xuyên hơn người bình thường, bao gồm:

• Trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên.
• Người sống trong khu vực có điều kiện vệ sinh kém hoặc hay tiếp xúc đất cát.
• Người nuôi thú cưng.
• Người làm nông nghiệp, chăm sóc cây trồng, hoặc thường xuyên đi chân đất.

Ngoài ra, phụ nữ mang thai nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tẩy giun để chọn loại thuốc an toàn cho thai nhi. Việc tự ý sử dụng thuốc có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của bé, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ.

Cách phòng ngừa nhiễm giun hiệu quả

Để giảm nguy cơ nhiễm giun sán, song song với việc tẩy giun định kỳ, bạn nên duy trì những thói quen vệ sinh sau:

• Rửa tay sạch bằng xà phòng: Trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với đất, vật nuôi. Đây là bước cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng để loại bỏ trứng giun có thể bám trên tay.
• Rửa sạch rau củ quả, nấu chín thịt và hải sản trước khi ăn: Giun và sán thường tồn tại trong thực phẩm sống hoặc chưa nấu kỹ, đặc biệt là rau trồng dưới đất và các loại thịt, cá nước ngọt.
• Uống nước đun sôi, không sử dụng nước chưa qua xử lý: Trứng giun có thể tồn tại trong nước bẩn, gây lây nhiễm khi uống trực tiếp hoặc dùng rửa thực phẩm.
• Không cắn móng tay hoặc đưa tay lên miệng: Móng tay dài dễ tích tụ bụi bẩn và trứng giun, nhất là ở trẻ nhỏ.
• Hạn chế đi chân đất: Một số loại giun như giun móc có thể xâm nhập qua da bàn chân và gây nhiễm trùng máu hoặc thiếu máu mạn tính.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ: Dọn dẹp nơi ở thường xuyên, xử lý phân và rác đúng cách, không để thú cưng phóng uế bừa bãi, vì đây là nguồn lây nhiễm ký sinh trùng phổ biến.
• Kiểm tra và tẩy giun cho vật nuôi định kỳ: Giun sán có thể truyền từ chó, mèo sang người nếu không được kiểm soát đúng cách.

Những biện pháp này giúp cắt đứt đường lây truyền của ký sinh trùng, giảm nguy cơ tái nhiễm sau khi tẩy giun. Đồng thời, chúng còn góp phần hình thành thói quen vệ sinh tốt, giúp bảo vệ sức khỏe đường ruột lâu dài.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu bất thường như sụt cân nhanh, đau bụng kéo dài, tiêu chảy dai dẳng hoặc thiếu máu không rõ nguyên nhân, hãy đi khám sớm. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm phân hoặc siêu âm để tìm giun sán trong cơ thể và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Lâu không tẩy giun có sao không? Câu trả lời là có, vì lâu không tẩy giun sẽ tạo điều kiện cho ký sinh trùng phát triển âm thầm, gây ra nhiều rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân. Duy trì thói quen tẩy giun 6 tháng/lần cho cả gia đình, kết hợp với vệ sinh cá nhân và ăn uống sạch, là cách bảo vệ cơ thể đơn giản mà hiệu quả nhất.