Zona thần kinh ở mặt không chỉ gây đau rát khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ để lại biến chứng ảnh hưởng tới thị lực, thính lực hoặc để lại sẹo vĩnh viễn nếu không điều trị đúng cách. Việc nhận biết hình ảnh zona thần kinh ở mặt theo các giai đoạn sẽ giúp người bệnh phát hiện sớm, theo dõi tiến triển và chủ động can thiệp y tế kịp thời.
Tìm hiểu về zona thần kinh ở vùng mặt
Zona thần kinh là bệnh do virus varicella-zoster (VZV) - thủ phạm gây ra thủy đậu - gây nên. Sau khi cơ thể hồi phục khỏi thủy đậu, virus này không bị loại bỏ hoàn toàn mà “ẩn náu” trong hệ thần kinh và có thể tái kích hoạt sau nhiều năm. Khi tái hoạt động, đặc biệt trong bối cảnh sức đề kháng suy giảm như ở người lớn tuổi hoặc người suy giảm miễn dịch, virus có thể gây ra bệnh zona thần kinh.
Bệnh thường khởi phát với cảm giác nóng rát, ngứa hoặc đau nhói trên da, sau đó vài ngày là xuất hiện các dải phát ban đỏ đặc trưng kèm mụn nước. Phát ban zona có thể xuất hiện ở nhiều vị trí, nhưng thường gặp nhất là ở lưng, ngực và đặc biệt là vùng mặt.

Khi zona ảnh hưởng đến dây thần kinh vùng mặt, triệu chứng có thể nghiêm trọng hơn: Tổn thương có thể lan rộng từ tai, trán đến quanh mắt, thậm chí vào bên trong miệng. Người bệnh có thể gặp tình trạng sưng nề, đỏ da, đau dữ dội kéo dài và có nguy cơ tổn thương mắt hoặc các dây thần kinh sọ.
Ngoài phát ban và mụn nước, bệnh còn gây mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh, đau bụng và nhạy cảm với ánh sáng. Vì vậy, việc nhận biết hình ảnh zona thần kinh ở mặt theo từng giai đoạn là rất quan trọng, giúp phát hiện sớm, xử trí kịp thời và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.
Hình ảnh zona thần kinh ở mặt qua các giai đoạn
Zona thần kinh ở mặt không chỉ gây đau rát mà còn để lại những tổn thương da đặc trưng theo từng giai đoạn tiến triển. Dưới đây là hình ảnh zona thần kinh ở mặt qua các giai đoạn giúp bạn dễ dàng nhận biết và theo dõi diễn biến của bệnh.
Giai đoạn khởi phát
Ở thời kỳ đầu, người mắc zona thần kinh ở mặt thường cảm nhận được các dấu hiệu báo trước dù chưa có biểu hiện ngoài da. Những biểu hiện như ngứa ran, châm chích, nóng rát hoặc đau âm ỉ thường khu trú ở một bên mặt - nơi dây thần kinh bị ảnh hưởng. Vùng da này có thể trở nên nhạy cảm bất thường, khiến người bệnh e ngại khi chạm vào. Bên cạnh đó, một số người cũng gặp phải triệu chứng zona thần kinh toàn thân như mệt mỏi, sốt nhẹ, nhức đầu hoặc nổi hạch gần khu vực tổn thương.

Hình ảnh zona thần kinh ở mặt trong giai đoạn này chưa rõ rệt trên da, nhưng cảm giác khó chịu là dấu hiệu cảnh báo sớm, giúp phát hiện và điều trị kịp thời.
Giai đoạn phát bệnh
Khi bước sang giai đoạn bùng phát, hình ảnh zona thần kinh ở mặt trở nên điển hình hơn với sự xuất hiện của các mảng da đỏ và mụn nước nhỏ chứa dịch trong, mọc theo hướng đi của dây thần kinh. Những mụn nước thường tụ thành cụm và gây đau rát dữ dội. Cảm giác như bỏng da, kim châm hoặc đau sâu trong mô có thể khiến người bệnh rất khó chịu.

Trong các trường hợp nặng, nếu zona lan tới vùng mắt, tai hoặc miệng, bệnh nhân có thể bị sưng mắt, đau tai, giảm thị lực hoặc liệt nhẹ cơ mặt. Cơn đau thần kinh cũng trở nên trầm trọng hơn nếu không điều trị sớm, làm tăng nguy cơ biến chứng lâu dài.
Giai đoạn hồi phục
Ở giai đoạn lành bệnh, các mụn nước bắt đầu khô lại, vỡ ra và đóng vảy. Cảm giác đau nhức và ngứa có xu hướng giảm dần, tuy nhiên vùng da bị tổn thương vẫn có thể để lại vết thâm hoặc sẹo. Một số trường hợp, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu, có thể gặp biến chứng đau dây thần kinh kéo dài dù bề mặt da đã hồi phục.

Hình ảnh zona thần kinh ở mặt lúc này chủ yếu là các vết vảy, vùng da thâm sạm hoặc sẹo mờ. Dù bệnh đã bước vào giai đoạn cuối, người bệnh vẫn cần theo dõi kỹ, chăm sóc da đúng cách để phòng tránh sẹo lồi, sẹo lõm và tái phát cơn đau.
Biện pháp phòng ngừa bệnh zona thần kinh
Để giảm nguy cơ mắc zona thần kinh, bạn cần chủ động bảo vệ cơ thể thông qua lối sống lành mạnh, tiêm phòng đầy đủ và kiểm soát các yếu tố làm suy yếu hệ miễn dịch.
Virus Varicella-Zoster - nguyên nhân gây zona - có thể tái hoạt động bất kỳ lúc nào nếu hệ miễn dịch suy yếu, đặc biệt ở người lớn tuổi, người mắc bệnh mãn tính hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch. Vì vậy, cần lưu ý những biện pháp sau:
- Tiêm vắc xin phòng zona: Đây là cách hiệu quả nhất hiện nay, đặc biệt khuyến cáo cho người từ 50 tuổi trở lên hoặc người trưởng thành có nguy cơ cao.
- Hạn chế tiếp xúc với người bị zona ở giai đoạn có mụn nước để tránh lây nhiễm.
- Duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất: Ăn uống điều độ, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và tránh stress giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
- Quản lý tốt các bệnh nền như đái tháo đường, bệnh tự miễn, đồng thời thận trọng khi sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.
- Đi khám sớm khi có dấu hiệu nghi ngờ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nặng nề.

Nhận biết hình ảnh zona thần kinh ở mặt qua từng giai đoạn không chỉ giúp theo dõi tiến triển bệnh mà còn hỗ trợ việc điều trị kịp thời, đúng hướng. Nếu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, đặc biệt là tổn thương vùng mặt, bạn nên đến cơ sở y tế sớm để được thăm khám và can thiệp phù hợp, tránh biến chứng ảnh hưởng đến thần kinh và thị giác.
Tiêm vắc xin phòng zona thần kinh là cách hiệu quả giúp cơ thể tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ tái hoạt động của virus varicella tác nhân gây bệnh zona với triệu chứng đau rát và nổi mụn nước theo dây thần kinh. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin zona chính hãng, quy trình tiêm an toàn, đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe. Gọi tổng đài miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm phù hợp.