Dấu hiệu tai biến thường gặp bạn cần ghi nhớ

Tai biến mạch máu não là một trong những bệnh lý nguy hiểm hàng đầu, có thể xảy ra với bất kỳ ai, từ nhẹ đến nặng. Trong đó, dấu hiệu tai biến nhẹ thường bị bỏ qua vì triệu chứng xuất hiện trong thời gian ngắn và nhanh hồi phục. Tuy nhiên, đây lại là lời cảnh báo sớm cho những cơn tai biến nặng trong tương lai. Hiểu rõ dấu hiệu và cách phòng ngừa sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Xuất hiện dấu hiệu tai biến nhẹ có nguy hiểm không?

Tai biến mạch máu não là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của các bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường,… dẫn đến nhiều di chứng nặng nề, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Trong đó, tai biến nhẹ hay còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), xảy ra khi máu lên não bị gián đoạn tạm thời, khiến người bệnh xuất hiện các triệu chứng như đau đầu dữ dội, yếu cơ,... Điểm khác biệt là các triệu chứng này thường biến mất trong vài phút đến vài giờ và không để lại tổn thương vĩnh viễn, nhưng những dấu hiệu này cảnh báo nguy cơ đột quỵ thực sự trong tương lai. Thực tế, người từng bị TIA có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp nhiều lần, đặc biệt trong vòng 48 giờ đầu sau khi xuất hiện dấu hiệu tai biến nhẹ.

Tai biến nhẹ có thể điều trị được nếu phát hiện sớm. Một số trường hợp cần can thiệp y khoa để loại bỏ mảng xơ vữa, cải thiện lưu lượng máu. Dù không gây tổn thương não vĩnh viễn, TIA vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và tuyệt đối không được xem nhẹ.

Các dấu hiệu tai biến nhẹ thường gặp

Tai biến nhẹ có biểu hiện tương tự đột quỵ nhưng diễn ra trong thời gian ngắn và hồi phục nhanh, khiến người bệnh lầm tưởng đã ổn. Tuy nhiên, đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ bị tai biến thực sự trong tương lai, do đó không thể chủ quan. Người bệnh có thể gặp một hoặc nhiều triệu chứng sau:

• Đau đầu dữ dội, chóng mặt: Cơn đau đầu đến bất ngờ, dữ dội khác hẳn đau đầu thông thường, đôi khi kèm buồn nôn hoặc mờ mắt. Chóng mặt mất thăng bằng cũng là biểu hiện phổ biến do não thiếu oxy.
• Thay đổi về thị giác: Có thể bị mờ mắt, giảm thị lực dần dần, mắt chói hoặc thậm chí mù mắt tạm thời ở một hoặc cả hai mắt.
• Biểu hiện khuôn mặt: Mặt xệ một bên, méo miệng, khó cười hoặc tê liệt cơ mặt là những dấu hiệu cảnh báo rõ rệt.
• Tê bì, yếu liệt tay chân: Cảm giác tê bì như kim châm, yếu liệt nửa người, khó kiểm soát cử động, run tay chân, đi lại loạng choạng.
• Khó nói, nói lắp: Có thể bị rối loạn ngôn ngữ tạm thời, khó diễn đạt, nói ngọng hoặc không thể phát âm đúng dù vẫn hiểu mình muốn nói gì.
• Rối loạn nhận thức: Có biểu hiện lú lẫn, nhớ nhớ quên quên, mất định hướng không gian hoặc thời gian.
• Các dấu hiệu khác: Một số người xuất hiện nấc cụt kéo dài, khó thở, tim đập nhanh, bị nhầm lẫn với triệu chứng thông thường nên dễ bỏ qua.

Cần làm gì khi xuất hiện dấu hiệu tai biến?

Khi xuất hiện dấu hiệu tai biến điển hình, cần coi đây là tình huống khẩn cấp và xử trí đúng cách để giảm nguy cơ tử vong hoặc di chứng nặng nề. Người bệnh và người xung quanh nên lưu ý:

• Gọi cấp cứu: Liên hệ ngay 115 hoặc đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất. Bệnh nhân không tự ý lái xe vì có thể đột ngột chuyển nặng trên đường đi, gây nguy hiểm tính mạng.
• Sơ cứu trong lúc đợi xe cấp cứu: Giữ người bệnh bình tĩnh, không di chuyển nhiều. Đặt bệnh nhân nằm ở nơi thoáng mát, nới lỏng quần áo để dễ thở. Nghiêng đầu sang một bên để tránh sặc khi nôn.
• Lưu ý khác: Quan sát triệu chứng bệnh nhân để cung cấp cho nhân viên y tế khi cần. Không tự ý cho uống thuốc. Người bệnh nên thông báo cho người xung quanh để được hỗ trợ kịp thời.

Xử trí đúng cách ngay khi có dấu hiệu ban đầu không chỉ giúp cứu sống bệnh nhân mà còn hạn chế nguy cơ để lại di chứng sau tai biến.

Phòng ngừa tai biến nhẹ bằng cách nào?

Tai biến nhẹ không chỉ là hiện tượng tạm thời mà còn là “hồi chuông cảnh báo” nguy cơ đột quỵ trong tương lai. Khi nhận thấy các dấu hiệu tai biến đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc có bệnh lý nền, việc phòng ngừa và điều chỉnh lối sống là vô cùng quan trọng. Một số biện pháp hữu ích gồm:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học: Ăn rau xanh, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt. Bổ sung cá béo, hạt, đậu. Hạn chế muối, đường, mỡ động vật, đồ chế biến sẵn. Ưu tiên chế biến lành mạnh như luộc, hấp thay vì chiên xào nhiều dầu mỡ.
• Xây dựng thói quen sống lành mạnh: Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, làm việc quá sức. Tập thể dục đều đặn với các môn thể thao nhẹ như đi bộ, bơi, yoga. Giữ tinh thần lạc quan, tránh rượu bia, thuốc lá và chất kích thích.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Kiểm tra huyết áp, đường huyết, xét nghiệm mỡ máu. Tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ, không tự ý dùng thêm thực phẩm chức năng. Khám định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ và điều trị kịp thời.

Áp dụng các biện pháp trên một cách hợp lý giúp người bệnh có sức khỏe tốt hơn, giảm đáng kể nguy cơ tái phát cơn tai biến và góp phần bảo vệ hệ tim mạch, não bộ lâu dài.

Bài viết trên đã cung cấp cái nhìn toàn diện về dấu hiệu tai biến, cách xử lý khi gặp tình huống khẩn cấp cũng như các biện pháp phòng tránh tai biến hiệu quả. Đây không chỉ là vấn đề sức khỏe cần quan tâm ở người lớn tuổi mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải. Việc nhận biết sớm và chủ động thay đổi lối sống sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ gặp biến chứng sau này.

Để bảo vệ sức khỏe toàn diện, bạn cũng đừng quên tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin như vắc xin cúm, vắc xin phế cầu, vắc xin viêm gan B,... Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm chủng an toàn, góp phần bảo vệ hệ miễn dịch và giảm thiểu nguy cơ dẫn đến tai biến.