Tay chân miệng là căn bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong những tháng mùa hè. Tuy nhiên, khi trẻ không chỉ bị tay chân miệng mà còn xuất hiện thêm triệu chứng tiêu chảy, nhiều cha mẹ lo lắng không biết tình trạng này có nguy hiểm không và cần phải xử lý thế nào. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mức độ rủi ro cũng như cách chăm sóc trẻ hiệu quả khi gặp phải tình trạng tay chân miệng kèm tiêu chảy.
Trẻ bị tay chân miệng có bị tiêu chảy không?
Trẻ bị tay chân miệng hoàn toàn có thể gặp triệu chứng tiêu chảy, mặc dù không phải trường hợp nào cũng xảy ra. Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ nhỏ, do các loại virus đường ruột thuộc nhóm Enterovirus gây ra, trong đó Coxsackie A16 và Enterovirus 71 (EV71) là hai tác nhân thường gặp nhất.
Sau khi xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, virus không chỉ gây tổn thương ở da và niêm mạc mà còn có khả năng tấn công hệ tiêu hóa. Điều này lý giải vì sao nhiều trẻ mắc tay chân miệng có biểu hiện tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn mửa, nhất là trong những ngày đầu khởi phát bệnh. Tiêu chảy có thể xảy ra vài lần trong ngày, phân lỏng hoặc sệt, kèm theo cảm giác mệt mỏi và chán ăn.

Để hiểu rõ hơn, chúng ta hãy cùng tìm hiểu 4 giai đoạn phát triển của bệnh tay chân miệng và thời điểm thường xuất hiện triệu chứng tiêu chảy:
Giai đoạn 1 – Ủ bệnh: Kéo dài từ 3 – 7 ngày sau khi virus xâm nhập vào cơ thể. Ở giai đoạn này, trẻ chưa có biểu hiện lâm sàng rõ rệt, vẫn ăn ngủ và sinh hoạt bình thường.
Giai đoạn 2 – Khởi phát: Bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên của bệnh như sốt nhẹ, tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa, đau họng, mệt mỏi, biếng ăn và quấy khóc. Đây là giai đoạn virus đang hoạt động mạnh mẽ, gây ảnh hưởng lên cả đường ruột và hệ miễn dịch của trẻ.
Giai đoạn 3 – Toàn phát: Kéo dài khoảng 3 – 10 ngày, là lúc các triệu chứng đặc trưng của tay chân miệng bộc lộ rõ rệt: loét miệng, phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông, kèm theo sốt và khó chịu khi ăn uống. Trẻ có thể vẫn tiếp tục bị tiêu chảy hoặc nôn nếu hệ tiêu hóa bị tổn thương nặng hơn.
Giai đoạn 4 – Lui bệnh: Từ ngày thứ 8 đến ngày thứ 10 trở đi, các triệu chứng giảm dần, trẻ phục hồi sức khỏe nếu không có biến chứng xảy ra. Tiêu chảy và các rối loạn tiêu hóa cũng dần biến mất.
Tiêu chảy là một trong những biểu hiện có thể gặp ở trẻ bị tay chân miệng, đặc biệt trong giai đoạn khởi phát và đầu toàn phát. Tuy nhiên, nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài, kèm theo mất nước, nôn ói nhiều hoặc sốt cao liên tục, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để tránh các biến chứng nguy hiểm và đảm bảo điều trị kịp thời.
Trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy có nguy hiểm không?
Tình trạng trẻ bị tay chân miệng kèm theo tiêu chảy là một dấu hiệu cần được quan tâm đặc biệt. Mặc dù bệnh tay chân miệng thường được xem là lành tính nếu chăm sóc đúng cách, nhưng khi có thêm triệu chứng tiêu chảy, sức khỏe của trẻ có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng do các nguy cơ sau:
Mất nước nghiêm trọng và rối loạn điện giải
Khi bị tiêu chảy, trẻ mất đi một lượng lớn nước và các khoáng chất cần thiết như natri, kali. Điều này đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ vì cơ thể các bé chưa có khả năng tự điều chỉnh và bù nước hiệu quả. Bên cạnh đó, những vết loét trong miệng do tay chân miệng gây ra sẽ khiến trẻ đau rát, bỏ ăn, bỏ bú và không chịu uống nước, làm tình trạng mất nước thêm trầm trọng. Nếu không được bù nước kịp thời, trẻ có thể rơi vào tình trạng sốc, suy tim, suy thận, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm
Tay chân miệng do virus Enterovirus 71 (EV71) gây ra có thể dẫn đến các biến chứng nặng như viêm não, viêm màng não. Khi trẻ bị tiêu chảy cùng lúc, sức đề kháng bị suy giảm nghiêm trọng, tạo điều kiện cho virus dễ dàng xâm nhập hệ thần kinh trung ương, gây ra các triệu chứng như co giật, lừ đừ, hôn mê và có thể dẫn đến tử vong nếu không can thiệp kịp thời.
Nguy cơ suy dinh dưỡng kéo dài
Tiêu chảy làm tổn thương hệ tiêu hóa, khiến quá trình hấp thu chất dinh dưỡng bị gián đoạn. Cộng với việc trẻ ăn uống kém do đau miệng, tình trạng này có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất lẫn trí tuệ. Nếu không được bổ sung đúng cách, trẻ có thể bị suy dinh dưỡng, thấp còi, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
Dễ bị nhiễm trùng thứ phát
Khi hệ miễn dịch suy yếu, trẻ không chỉ phải đối mặt với virus tay chân miệng mà còn dễ bị các tác nhân gây bệnh khác tấn công. Việc tiêu chảy kéo dài cũng làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột – hàng rào bảo vệ quan trọng giúp chống lại vi khuẩn có hại. Từ đó, trẻ có thể bị nhiễm trùng đường hô hấp, nhiễm trùng máu, viêm phổi hoặc các bệnh lý cấp tính khác.
Tình trạng trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy không chỉ đơn thuần là triệu chứng phụ mà có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Do đó, cha mẹ tuyệt đối không nên chủ quan. Việc theo dõi sát sao, đảm bảo bổ sung nước, dinh dưỡng đúng cách và đưa trẻ đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu nặng là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe và sự phát triển của bé.
Khi nào trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy cần đến bệnh viện?
Tay chân miệng là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và khi kèm theo triệu chứng tiêu chảy, việc theo dõi sức khỏe của trẻ càng cần được chú ý hơn. Không phải trường hợp nào cũng cần nhập viện, tuy nhiên có những dấu hiệu cảnh báo quan trọng mà cha mẹ cần lưu ý để đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời, tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Trường hợp có thể chăm sóc và theo dõi tại nhà
Nếu trẻ chỉ bị tiêu chảy nhẹ, phân lỏng nhưng chỉ khoảng 1 - 2 lần trong ngày và trẻ vẫn có thể uống nước tốt, đây là dấu hiệu cho thấy tình trạng mất nước chưa nghiêm trọng. Quan sát thêm nếu da môi trẻ vẫn mềm mại, không bị khô, trẻ chơi đùa và sinh hoạt tương đối bình thường thì có thể tiếp tục chăm sóc tại nhà với việc bù nước và theo dõi kỹ càng.

Ngoài ra, nếu trẻ chỉ sốt nhẹ, dưới 38,5°C, không sốt cao kéo dài thì các triệu chứng này cũng chưa yêu cầu nhập viện ngay. Trong giai đoạn này, việc giữ vệ sinh sạch sẽ, cung cấp đủ nước, chế độ ăn mềm, dễ tiêu là rất quan trọng để hỗ trợ trẻ phục hồi.
Dấu hiệu cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay
Ngược lại, khi trẻ bị tiêu chảy nặng, đi phân nhiều lần trong ngày, phân lỏng toàn nước hoặc có máu, mủ thì đây là dấu hiệu cảnh báo tình trạng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng. Trẻ có thể đang bị mất nước cấp tính, tình trạng này thể hiện rõ qua các biểu hiện như môi khô, mắt trũng sâu, khóc không có nước mắt, số lượng nước tiểu giảm rõ rệt.
Bên cạnh đó, nếu trẻ sốt cao kéo dài, khó hạ sốt, kèm theo tình trạng nôn nhiều hoặc không thể uống được nước thì cần được đưa đến bệnh viện ngay để được bù nước và điều trị kịp thời. Đây là những dấu hiệu của sự mất cân bằng điện giải và tổn thương nghiêm trọng do virus.

Các biểu hiện nặng khác như trẻ lơ mơ, co giật, li bì, thở khó khăn hoặc thở nhanh cũng là những dấu hiệu cảnh báo khẩn cấp cần cấp cứu ngay lập tức để tránh các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng.
Việc nhận biết sớm dấu hiệu nguy hiểm giúp cha mẹ có thể hành động nhanh chóng và chính xác, bảo vệ sức khỏe của con yêu. Nếu nghi ngờ trẻ có những triệu chứng bất thường hoặc tình trạng tiêu chảy trở nặng, đừng ngần ngại đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và xử trí kịp thời. Việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh hơn, hạn chế biến chứng không mong muốn.
Bị tay chân miệng kèm tiêu chảy không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm, nhưng nếu không được theo dõi và chăm sóc đúng cách, trẻ có thể gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng như mất nước, suy dinh dưỡng hay nhiễm trùng thứ phát. Vì vậy, cha mẹ cần quan sát kỹ các biểu hiện của trẻ, đặc biệt là các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm để kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế. Chăm sóc đúng cách và phát hiện sớm sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và khỏe mạnh trở lại.