Bệnh dại mùa nắng nóng và cách phòng tránh hiệu quả

Mùa hè được xem là mùa cao điểm của bệnh dại. Đây là căn bệnh có tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không xử lý đúng cách và kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh dại mùa nắng nóng cũng như cách bảo vệ bản thân hiệu quả nhất, tham khảo ngay nhé!

Bệnh dại mùa nắng nóng là gì?

Bệnh dại là một bệnh viêm não cấp tính do virus dại (Rabies virus) gây ra, thường lây truyền qua vết cắn hoặc nước bọt từ động vật nhiễm bệnh. Một khi virus xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ tấn công hệ thần kinh trung ương, dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng và gần như không thể cứu chữa nếu bệnh đã phát.

Mùa nắng nóng được xem là mùa cao điểm của bệnh dại bởi nhiệt độ cao khiến các loài động vật, đặc biệt là chó và mèo không được tiêm phòng có xu hướng trở nên hung dữ và dễ tấn công người hơn. Virus dại cũng có thể lây sang người qua nước bọt của động vật nhiễm bệnh khi bị cắn, cào hoặc liếm vào vết thương hở, niêm mạc mắt, miệng. Theo thống kê từ Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế Việt Nam, mỗi năm nước ta ghi nhận hàng chục ca tử vong do bệnh dại, trong đó phần lớn xảy ra vào mùa hè, đặc biệt từ tháng 5 đến tháng 8.

Vì sao bệnh dại có xu hướng gia tăng vào mùa nắng nóng?

Có nhiều yếu tố khiến bệnh dại mùa nắng nóng gia tăng trong mùa nắng nóng, từ đặc điểm sinh học của động vật đến thói quen của con người:

• Hành vi động vật thay đổi: Nhiệt độ cao khiến chó, mèo và các động vật hoang dã trở nên kích động, tăng hoạt động săn mồi hoặc phòng vệ. Những con vật không được tiêm phòng vắc xin dại dễ mang virus và tấn công người hoặc vật nuôi khác.
• Thói quen thả rông vật nuôi: Ở nhiều khu vực, đặc biệt là vùng nông thôn, người dân có thói quen thả rông chó, mèo trong mùa hè để chúng tự “giải nhiệt”. Điều này làm tăng nguy cơ tiếp xúc giữa người và động vật nhiễm bệnh.
• Mức độ cảnh giác thấp: Nhiều người không liên hệ bệnh dại với mùa nắng nóng, dẫn đến việc chủ quan khi bị động vật cắn hoặc cào. Họ thường nghĩ rằng chỉ những vết thương lớn mới nguy hiểm, trong khi thực tế, chỉ cần một vết xước nhỏ cũng có thể lây nhiễm virus.
• Vết thương dễ nhiễm trùng: Môi trường nắng nóng, ẩm ướt tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, làm các vết thương do động vật cắn dễ bị nhiễm trùng. Nếu không được xử lý đúng cách, nguy cơ virus dại xâm nhập sẽ cao hơn.

Dấu hiệu nhận biết bệnh dại ở người và cách sơ cứu ban đầu

Bệnh dại ở người thường trải qua hai giai đoạn là giai đoạn ủ bệnh (từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào vị trí vết cắn và lượng virus) và giai đoạn phát bệnh. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết:

Giai đoạn đầu

• Cảm giác ngứa ran, đau hoặc nóng rát tại vị trí vết cắn.
• Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu, khó chịu toàn thân.
• Sợ nước (khó nuốt, co thắt cơ khi thấy nước) và sợ gió.

Giai đoạn phát bệnh

• Co giật, rối loạn ý thức, kích động hoặc hôn mê.
• Sợ ánh sáng, sợ tiếng ồn, liệt chi hoặc toàn thân.
• Tử vong do suy hô hấp hoặc ngừng tim, thường xảy ra trong vòng 3 - 7 ngày sau khi phát bệnh.

Cách xử lý ban đầu khi bị động vật cắn hoặc cào

Nếu bị động vật cắn, cào, hoặc nghi ngờ tiếp xúc với nước bọt của động vật nhiễm bệnh, cần thực hiện ngay các bước sau:

• Rửa vết thương ngay lập tức: Dùng xà phòng và nước sạch rửa vết thương dưới vòi nước chảy liên tục trong ít nhất 15 phút. Điều này giúp loại bỏ phần lớn virus dại còn sót lại trên da.
• Sát trùng vết thương: Sử dụng cồn 70 độ, dung dịch povidine hoặc các chất sát trùng khác để làm sạch vết thương.
• Đến cơ sở y tế ngay: Liên hệ với bác sĩ hoặc đến trung tâm y tế gần nhất để được tư vấn tiêm vắc xin phòng dại và huyết thanh kháng dại (nếu cần). Việc tiêm phòng phải được thực hiện càng sớm càng tốt, lý tưởng là trong vòng 24 - 48 giờ sau phơi nhiễm. Không nên tự ý bôi thuốc dân gian hoặc băng kín vết thương, vì điều này có thể làm virus dại phát triển nhanh hơn.

Cách phòng ngừa bệnh dại hiệu quả trong mùa nắng nóng

Bệnh dại mùa nắng nóng tuy khá nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu áp dụng các biện pháp đúng cách. Dưới đây là những cách bảo vệ bản thân và cộng đồng:

• Tiêm vắc xin dại định kỳ: Đưa chó, mèo và các vật nuôi khác đi tiêm vắc xin phòng dại mỗi năm một lần, ngay cả khi chúng không ra ngoài thường xuyên. Đây là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn virus dại lây lan.
• Quản lý vật nuôi chặt chẽ: Không thả rông chó, mèo, đặc biệt là trong mùa nắng nóng. Khi đưa vật nuôi ra ngoài, cần đeo rọ mõm và dây xích để kiểm soát hành vi của chúng.
• Giám sát trẻ nhỏ: Trẻ em thường hiếu động và dễ trêu chọc động vật lạ. Hãy dạy trẻ cách tránh tiếp xúc với chó, mèo không rõ nguồn gốc và báo ngay cho người lớn nếu bị cắn.
• Tiêm vắc xin dự phòng: Nếu bạn làm việc trong môi trường có nguy cơ cao (bác sĩ thú y, nhân viên cứu hộ động vật), hãy cân nhắc tiêm vắc xin phòng dại dự phòng. Sau khi bị cắn, dù vết thương nhỏ, hãy đến cơ sở y tế để được tư vấn tiêm phòng.
• Tuyên truyền cộng đồng: Tăng cường nhận thức về bệnh dại thông qua các chương trình giáo dục, truyền thông. Nhiều người vẫn chưa hiểu rõ mức độ nguy hiểm của bệnh hoặc chủ quan khi bị động vật cắn.

Bệnh dại là một căn bệnh nguy hiểm, đặc biệt dễ bùng phát vào mùa nắng nóng khi hoạt động của động vật tăng cao. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa bệnh dại mùa nắng nóng nếu biết cách nâng cao cảnh giác, bảo vệ bản thân đúng cách và chủ động trong việc tiêm phòng cho cả người và vật nuôi.

Đừng để sự chủ quan khiến bạn và gia đình phải đối mặt với hiểm họa từ bệnh dại. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách tiêm phòng vắc xin dại tại các cơ sở uy tín. Việc tiêm vắc xin phòng dại có thể giúp hỗ trợ phòng ngừa gần như 100% nếu tiêm phòng ngay sau khi cắn và xử lý vết thương đúng cách.

Hiện tại, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng dại thế hệ mới với quy trình an toàn theo chuẩn Bộ Y tế, mang lại hiệu quả cao cho người muốn dự phòng trước khi tiếp xúc hoặc đã bị phơi nhiễm như vắc xin Verorab, vắc xin Abhayrab và vắc xin Indirab. Đối với người bị phơi nhiễm, nên tiêm vắc xin chủng ngừa liều đầu tiên càng sớm càng tốt. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm chủng phù hợp, quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp đến hotline 18006928 hoặc đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu gần nhất nhé!