7 dấu hiệu bị giun sán ở người lớn thường gặp: Nhận biết sớm để điều trị kịp thời

Tại Việt Nam - quốc gia có khí hậu nhiệt đới ẩm và điều kiện vệ sinh chưa đồng đều, tỷ lệ nhiễm giun sán vẫn còn cao, đặc biệt ở người trưởng thành sống ở khu vực nông thôn hoặc thường xuyên tiếp xúc với đất, thực phẩm tươi sống. Nhiều người chủ quan vì cho rằng bệnh chỉ gặp ở trẻ em dẫn đến việc không chú ý dấu hiệu bị giun sán ở người lớn. Hậu quả là bệnh tiến triển âm thầm, gây thiếu máu, rối loạn miễn dịch, thậm chí tổn thương nội tạng. Dưới đây là những dấu hiệu bị giun sán ở người lớn, bạn cần đặc biệt lưu ý:

Rối loạn tiêu hóa kéo dài là dấu hiệu bị giun sán ở người lớn

Một trong những dấu hiệu bị giun sán ở người lớn phổ biến nhất là rối loạn tiêu hóa kéo dài mà không rõ nguyên nhân. Triệu chứng này thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa thông thường.

• Biểu hiện: Đầy bụng, đau bụng âm ỉ, tiêu chảy hoặc táo bón thất thường. Một số người có thể cảm thấy khó chịu sau khi ăn hoặc cảm giác nặng bụng kéo dài.
• Nguyên nhân: Giun sán làm tổ hoặc di chuyển trong ruột, gây viêm niêm mạc và rối loạn hấp thu chất dinh dưỡng. Các loại ký sinh trùng như giun đũa, giun tóc hoặc sán dây thường gây ra triệu chứng này.
• Lưu ý: Triệu chứng dễ bị nhầm với hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc các rối loạn tiêu hóa khác. Nếu kéo dài hơn 2 tuần, bạn nên đi khám và xét nghiệm phân để xác định nguyên nhân.

Ngứa hậu môn, đặc biệt vào ban đêm

Ngứa hậu môn, đặc biệt vào ban đêm là một dấu hiệu bị giun sán ở người lớn đặc trưng, thường liên quan đến nhiễm giun kim.

• Biểu hiện: Ngứa âm ỉ hoặc dữ dội quanh hậu môn, làm ảnh hưởng đến giấc ngủ. Một số trường hợp kèm theo mất ngủ, mệt mỏi hoặc cảm giác bứt rứt.
• Nguyên nhân: Giun kim cái di chuyển ra vùng hậu môn để đẻ trứng vào ban đêm, gây kích ứng da. Triệu chứng này có thể xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em, đặc biệt trong môi trường sống chung.
• Lưu ý: Nếu bạn hoặc người thân trong gia đình có triệu chứng này, cần xét nghiệm phân và điều trị đồng thời cho cả hộ gia đình để tránh tái nhiễm.

Giảm cân không rõ lý do dù ăn uống bình thường

Giảm cân không rõ nguyên nhân dù ăn uống bình thường là một dấu hiệu bị giun sán ở người lớn cần được chú ý vì nó có thể chỉ ra sự hiện diện của ký sinh trùng trong cơ thể.

• Biểu hiện: Người bệnh ăn uống bình thường, thậm chí ăn nhiều nhưng vẫn sụt cân dần. Một số trường hợp cảm thấy cơ thể yếu dần hoặc thiếu năng lượng.
• Nguyên nhân: Ký sinh trùng, đặc biệt là sán dây bò hoặc sán dây lợn, hấp thụ chất dinh dưỡng trực tiếp từ ruột dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng cho cơ thể.
• Lưu ý: Cần phân biệt với các nguyên nhân giảm cân khác như cường giáp, tiểu đường hoặc ung thư. Xét nghiệm phân và máu có thể giúp xác định rõ nguyên nhân.

Thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt, da xanh xao

Thiếu máu kèm theo các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt và da xanh xao là một dấu hiệu bị giun sán ở người lớn nghiêm trọng, đặc biệt khi nhiễm các loại giun gây mất máu.

• Biểu hiện: Mệt mỏi kéo dài, da nhợt nhạt, móng tay giòn, dễ chóng mặt khi đứng lên hoặc vận động. Một số người có thể cảm thấy khó thở nhẹ.
• Nguyên nhân: Giun móc hoặc giun tóc bám vào niêm mạc ruột non gây xuất huyết vi thể và làm giảm lượng sắt trong cơ thể, dẫn đến thiếu máu.
• Lưu ý: Xét nghiệm máu có thể cho thấy hemoglobin (Hb) giảm và ferritin thấp. Nếu có triệu chứng này, cần đi khám ngay để được điều trị bổ sung sắt và tẩy giun.

Nổi mề đay, ngứa toàn thân không rõ dị nguyên

Nổi mề đay hoặc ngứa toàn thân không rõ nguyên nhân là một dấu hiệu bị giun sán ở người lớn thường bị bỏ qua nhưng lại rất đặc hiệu.

• Biểu hiện: Ngứa râm ran, từng cơn, nổi mẩn đỏ khắp người, không đáp ứng tốt với thuốc kháng histamin thông thường. Một số trường hợp có thể kèm theo sưng nhẹ ở vùng da bị ngứa.
• Nguyên nhân: Phản ứng miễn dịch của cơ thể với độc tố hoặc sản phẩm chuyển hóa của ký sinh trùng, đặc biệt là Toxocara spp. (giun đũa chó/mèo) hoặc giun lươn.
• Lưu ý: Xét nghiệm máu kiểm tra bạch cầu ái toan có thể giúp xác định nhiễm ký sinh trùng. Nếu triệu chứng kéo dài, cần thăm khám chuyên khoa để đánh giá.

Buồn nôn, nôn, kém ăn hoặc cảm giác sợ thức ăn

Buồn nôn, nôn hoặc cảm giác sợ thức ăn là một dấu hiệu bị giun sán ở người lớn liên quan đến rối loạn tiêu hóa do ký sinh trùng.

• Biểu hiện: Dạ dày khó chịu, buồn nôn sau ăn hoặc cảm giác kém ăn, đặc biệt là sợ thịt sống hoặc thực phẩm chưa nấu chín. Một số người có thể gặp hơi thở hôi hoặc cảm giác đắng miệng.
• Nguyên nhân: Sán dây hoặc sán lá gan gây kích ứng đường tiêu hóa, ảnh hưởng đến chức năng dạ dày và ruột. Một số trường hợp nhiễm nặng có thể dẫn đến viêm đường mật hoặc gan.
• Lưu ý: Nếu triệu chứng kéo dài hoặc kèm theo đau bụng, cần xét nghiệm phân và siêu âm gan mật để kiểm tra.

Phát hiện giun hoặc các đoạn sán trong phân

Phát hiện giun hoặc các đoạn sán trong phân là một dấu hiệu bị giun sán ở người lớn muộn nhưng rất đặc hiệu, cho thấy nhiễm ký sinh trùng đã ở giai đoạn rõ ràng.

• Biểu hiện: Nhìn thấy giun sống (giun đũa, giun kim) hoặc các đoạn sán (sán dây) theo phân ra ngoài. Trong một số trường hợp, các đoạn sán có thể tự di chuyển ra ngoài hậu môn, gây khó chịu.
• Nguyên nhân: Thường gặp trong nhiễm sán dây bò, sán dây lợn hoặc giun đũa. Các đoạn sán (đốt sán) chứa trứng có thể tách ra khỏi cơ thể ký sinh trùng và được thải ra ngoài.
• Lưu ý: Nếu phát hiện dấu hiệu này, cần mang mẫu phân đến cơ sở y tế để xét nghiệm ngay và bắt đầu điều trị tẩy giun hoặc sán theo phác đồ.

Dấu hiệu bị giun sán ở người lớn thường bị bỏ qua vì triệu chứng không điển hình hoặc dễ nhầm lẫn. Tuy nhiên, các biểu hiện như rối loạn tiêu hóa, ngứa hậu môn, giảm cân bất thường, nổi mẩn ngứa hoặc xuất hiện giun trong phân đều là những cảnh báo quan trọng. Nếu bạn đang gặp một hoặc nhiều dấu hiệu trên, đừng chủ quan. Việc xét nghiệm phân định kỳ và tẩy giun theo khuyến cáo sẽ giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài và phòng tránh biến chứng nguy hiểm do giun sán gây ra.