Viêm xoang gây ho kéo dài: Nguyên nhân, cách điều trị và biện pháp phòng bệnh

Viêm xoang gây ho kéo dài là một trong những triệu chứng điển hình nhưng lại dễ bị bỏ sót trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Viêm xoang – một bệnh lý tai mũi họng phổ biến – không chỉ gây nghẹt mũi, đau đầu, mà còn khiến dịch viêm chảy xuống họng, gây kích ứng kéo dài tại niêm mạc đường hô hấp. Hậu quả là người bệnh phải đối mặt với những cơn ho dai dẳng, ảnh hưởng đến giấc ngủ, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. 

Nếu không được điều trị đúng cách, viêm xoang gây ho kéo dài có thể tiến triển thành mãn tính hoặc gây biến chứng nguy hiểm. Bài viết sau sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về nguyên nhân, hướng điều trị phù hợp và cách phòng ngừa hiệu quả tình trạng này.

Nguyên nhân viêm xoang gây ho kéo dài

Trước khi tìm hiểu phương pháp điều trị viêm xoang gây ho kéo dài, chúng ta cần hiểu vì sao viêm xoang lại dẫn đến tình trạng ho kéo dài. Khi dịch viêm tích tụ ở mũi chảy xuống phía sau họng, nó sẽ kích thích niêm mạc họng và gây viêm, dẫn đến các cơn ho dai dẳng. Bên cạnh đó, ho kéo dài kèm theo viêm họng cũng có thể là hậu quả của viêm xoang tiến triển thành viêm họng mạn tính, hoặc viêm xoang do dị ứng gây ra.

Viêm xoang sàng sau và xoang bướm là nguyên nhân phổ biến gây ho

Hai loại xoang thuộc nhóm xoang sau – xoang sàng sau và xoang bướm – nằm sâu trong nền sọ. Trong đó, xoang sàng sau thông với ngách mũi trên, còn xoang bướm thông với vùng khứu giác trong hố mũi. Nếu dịch viêm không được dẫn lưu đúng hướng qua ngách mũi để ra ngoài mà lại chảy xuống cổ họng, sẽ khiến vùng họng bị viêm và gây ho.

Người mắc các dạng viêm xoang này thường có biểu hiện như khịt mũi nhưng không xì ra được, cảm giác có dịch liên tục chảy xuống cổ họng gây khó chịu, ho và đau rát họng. Đáng chú ý, các triệu chứng ở họng có thể rõ ràng hơn cả biểu hiện ở mũi. Vì vậy, nếu bạn gặp tình trạng ho kéo dài do viêm xoang, rất có thể bạn đang mắc viêm xoang sàng sau hoặc viêm xoang bướm.

Viêm xoang mạn tính dễ dẫn đến biến chứng gây ho

Nếu viêm xoang không được xử lý kịp thời và triệt để, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn mạn tính. Khi đó, vi khuẩn và virus gây bệnh có thể lan đến vùng họng, gây viêm kéo dài và dẫn đến ho liên tục. Viêm xoang mạn tính thường đi kèm với viêm họng mạn tính, và trong những trường hợp nghiêm trọng, các ổ viêm tại họng hoặc amidan có thể hình thành áp xe, gây đau nhức và khó chịu. Vì thế, nếu xuất hiện các dấu hiệu như viêm họng kéo dài kèm ho, người bệnh nên chủ động điều trị sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.

Viêm xoang dị ứng cũng có thể là nguyên nhân gây ho

Viêm xoang dị ứng thường bắt nguồn từ viêm mũi dị ứng – một tình trạng kích ứng niêm mạc mũi do các yếu tố từ môi trường như phấn hoa, bụi bẩn, lông thú cưng hoặc hóa chất. Ngoài các triệu chứng điển hình như nghẹt mũi, chảy mũi, hắt hơi… viêm xoang dị ứng còn có thể gây ho kéo dài do dịch nhầy chảy xuống cổ họng và kích thích vùng họng. Tình trạng này nếu không được kiểm soát sẽ ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt và sức khỏe người bệnh.

Nên điều trị viêm xoang gây ho kéo dài như thế nào?

Nhìn chung, tình trạng viêm xoang gây ho kéo dài có thể là dấu hiệu cho thấy bệnh đang diễn tiến nghiêm trọng. Nếu không được can thiệp kịp thời, viêm xoang có nguy cơ chuyển sang thể mạn tính và gây ra nhiều biến chứng khó lường. Vì vậy, ngay khi phát hiện các biểu hiện bất thường như ho kéo dài, đau nhức vùng mũi – trán – mặt, người bệnh nên chủ động đến cơ sở y tế để được khám và điều trị sớm, ngăn chặn tiến triển nặng hơn.

Để khắc phục các triệu chứng ở họng và cơn ho do viêm xoang, điều quan trọng là cần điều trị từ căn nguyên – tức là phải giải quyết triệt để tình trạng viêm xoang và đồng thời xử lý các vấn đề liên quan đến mũi và họng. Dưới đây là một số biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà mà người bệnh có thể tham khảo để kết hợp với liệu trình chuyên môn.

Cải thiện triệu chứng tại vùng mũi

Bên cạnh việc tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ, người bệnh cũng nên áp dụng các phương pháp chăm sóc tại nhà nhằm hỗ trợ rút ngắn thời gian hồi phục. Một trong những cách đơn giản và hiệu quả là vệ sinh mũi và miệng hàng ngày bằng nước muối sinh lý để loại bỏ chất nhầy, vi khuẩn và giúp thông thoáng đường thở.

Ngoài ra, một số mẹo dân gian có thể góp phần làm dịu các triệu chứng viêm xoang như xông mũi bằng tinh dầu thiên nhiên: bBạc hà, khuynh diệp, tỏi, tràm… Mỗi lần xông, nhỏ khoảng 3 – 4 giọt tinh dầu vào nước nóng (khoảng 95°C), trùm khăn kín đầu và xông trong khoảng 15 phút, duy trì đều đặn 3 lần mỗi tuần.

Bên cạnh đó, nhiều người cũng sử dụng mẹo treo lá bạch đàn tươi ở đầu vòi hoa sen. Khi tắm bằng nước nóng, hơi nước sẽ giúp giải phóng tinh dầu trong lá, hỗ trợ làm dịu các triệu chứng nghẹt mũi, khó thở do viêm xoang.

Giảm triệu chứng tại họng

Cơn ho kéo dài do viêm xoang thường khiến người bệnh mệt mỏi, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt và giấc ngủ. Để cải thiện tình trạng này, cần đồng thời chăm sóc vùng họng. Người bệnh nên vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng, súc họng bằng nước muối sinh lý để giảm viêm và ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.

Khi cổ họng bị khô rát, có thể sử dụng các loại trà thảo mộc có tác dụng làm dịu cổ họng như trà gừng, trà bạc hà, trà hoa cúc hay trà khuynh diệp. Những loại trà này không chỉ làm ấm họng mà còn có tác dụng chống viêm và long đờm.

Một bài thuốc dân gian khác là sử dụng nước ép rau diếp cá – loại rau có tính mát và kháng viêm tự nhiên. Rửa sạch một nắm rau diếp cá tươi, ép lấy nước cốt, có thể thêm chút đường cho dễ uống. Nên dùng 2 lần mỗi ngày để hỗ trợ làm dịu các cơn ho và cải thiện viêm họng do viêm xoang.

Nên làm gì để hạn chế diễn tiến bệnh và phòng bệnh viêm xoang?

Thói quen sinh hoạt giúp kiểm soát và làm chậm tiến triển của viêm xoang

Chế độ dinh dưỡng khoa học:

• Bổ sung đầy đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ làm loãng dịch nhầy và giúp đường thở luôn thông thoáng.
• Tăng cường rau xanh và trái cây tươi trong khẩu phần ăn, bởi đây là nguồn dồi dào các chất chống oxy hóa và hợp chất sinh học có khả năng củng cố hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn và virus gây bệnh.

Thói quen sinh hoạt lành mạnh:

• Tuân thủ nghiêm túc chỉ định điều trị của bác sĩ, đặc biệt khi đang sử dụng thuốc hoặc theo liệu trình điều trị chuyên khoa.
• Giữ tinh thần tích cực, tránh căng thẳng, bởi yếu tố tâm lý cũng ảnh hưởng đến khả năng hồi phục và sức đề kháng.
• Chủ động trao đổi với bác sĩ khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào trong quá trình điều trị để được hỗ trợ kịp thời.
• Thăm khám định kỳ nhằm theo dõi tiến triển của bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị khi cần thiết, đặc biệt nếu tình trạng chưa cải thiện rõ rệt.

Các biện pháp phòng ngừa viêm xoang đơn giản nhưng hiệu quả

Để hạn chế nguy cơ mắc viêm xoang hoặc ngăn chặn tái phát, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau:

• Kiểm soát tốt các bệnh dị ứng nếu bạn có cơ địa dị ứng.
• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hoặc trời lạnh, để ngăn ngừa cảm lạnh và nhiễm trùng đường hô hấp trên.
• Tiêm vắc xin cúm định kỳ hàng năm để giảm thiểu nguy cơ cảm cúm – một trong những yếu tố dễ dẫn đến viêm xoang.
• Rửa tay thường xuyên, nhất là sau khi tiếp xúc hoặc bắt tay với người khác nhằm hạn chế sự lây lan của vi khuẩn, virus.
• Tránh tiếp xúc với khói thuốc, khói bụi và các chất gây ô nhiễm môi trường vì chúng có thể làm tổn thương niêm mạc mũi xoang.
• Hạn chế sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia vì chúng làm suy yếu hàng rào miễn dịch.
• Điều trị kịp thời các vấn đề dị ứng để ngăn chặn viêm xoang khởi phát hoặc tái phát.
• Dùng máy tạo độ ẩm không khí trong môi trường sống, nhất là khi thời tiết hanh khô, để giữ cho niêm mạc mũi không bị khô rát, từ đó giúp xoang hoạt động tốt hơn.

Tóm lại, viêm xoang gây ho kéo dài là tình trạng thường gặp nhưng dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng hướng không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng ho dai dẳng mà còn ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm do viêm xoang mạn tính gây ra. Chủ động chăm sóc sức khỏe, tuân thủ điều trị và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp người bệnh sớm cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng ho kéo dài không rõ nguyên nhân, hãy nghĩ đến khả năng viêm xoang gây ho kéo dài và đừng ngần ngại thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.