Viêm khớp mãn tính và những điều cần biết để chăm sóc hiệu quả

Việc đối diện với các bệnh lý xương khớp kéo dài luôn là nỗi lo của nhiều người khi chúng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Mỗi dạng tổn thương ở khớp đều có diễn tiến âm thầm khiến người bệnh dễ bỏ sót triệu chứng trong giai đoạn sớm. Nhận biết đặc điểm của tình trạng viêm kéo dài có thể giúp người bệnh chủ động hơn trong chăm sóc, điều trị và ngăn ngừa các biến chứng ảnh hưởng lâu dài.

Viêm khớp mãn tính là gì?

Viêm khớp mãn tính (hay viêm khớp mạn tính) là tình trạng khớp bị viêm kéo dài trên 3 tháng kèm đau, sưng và hạn chế vận động. Đây là nhóm bệnh có diễn tiến lâu dài và có thể gây biến dạng khớp hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan khác.

Viêm khớp mãn tính hình thành do rối loạn miễn dịch, thoái hóa hoặc các bệnh lý chuyển hóa. Ở nhiều trường hợp, tình trạng viêm diễn tiến âm thầm khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với đau mỏi thông thường. Điều này khiến quá trình chẩn đoán gặp khó khăn và bệnh có nguy cơ tiến triển nhanh hơn.

Các bệnh lý gây viêm khớp mãn tính phổ biến: 

Viêm khớp dạng thấp

Ở dạng bệnh này, hệ miễn dịch hoạt động bất thường và tấn công vào chính khớp của cơ thể. Tổn thương thường xuất hiện ở nhiều khớp nhỏ như bàn ngón tay, cổ tay và có xu hướng đối xứng. Người bệnh thường bị cứng khớp buổi sáng khiến sinh hoạt hàng ngày gặp nhiều khó khăn. Bệnh viêm khớp dạng thấp tiến triển lâu dài có thể gây biến dạng khớp nếu không điều trị sớm.

Viêm khớp vảy nến

Với bệnh lý này, các biểu hiện trên da và khớp thường xuất hiện song song. Người bệnh dễ gặp ban đỏ, vảy da và tổn thương móng. Đi kèm đó là tình trạng đau khớp bàn tay, bàn chân hoặc vùng cột sống. Dạng viêm này có thể gây dính khớp nếu kéo dài trong nhiều năm.

Viêm cột sống dính khớp

Ở giai đoạn sớm, người bệnh thường đau lưng kiểu viêm và cứng cột sống vào buổi sáng. Khi bệnh tiến triển, các đốt sống có thể dính lại, làm giảm độ linh hoạt và gây khó khăn khi cúi người hoặc xoay trở. Một số trường hợp có thể xuất hiện viêm ở khớp tay, chân khiến triệu chứng dễ bị nhầm với các bệnh lý khác.

Thoái hóa khớp

Tình trạng thoái hóa xảy ra khi sụn khớp và cấu trúc quanh khớp bị bào mòn theo thời gian. Người mắc thoái hóa khớp thường bị đau âm ỉ, hạn chế vận động và có tiếng kêu lạo xạo khi cử động.

Gout

Bệnh gout thường gây các đợt viêm cấp tính, tuy nhiên khi tình trạng tăng axit uric kéo dài, các khớp có thể bị tổn thương mạn tính. Biểu hiện điển hình là đau ở khớp bàn, ngón chân, sau đó lan sang cổ chân và khớp khác. Nếu không kiểm soát, bệnh có thể làm biến dạng khớp.

Triệu chứng viêm khớp mãn tính thường gặp

Những biểu hiện của viêm khớp mãn tính thường tiến triển âm thầm và thay đổi theo vị trí tổn thương. Dù diễn tiến khác nhau, đa số người bệnh đều xuất hiện một số triệu chứng đặc trưng giúp nhận biết sớm tình trạng viêm khớp kéo dài.

• Đau nhức và cảm giác nóng tại khớp bị tổn thương. Cơn đau thường tăng khi thời tiết thay đổi hoặc khi vận động nhiều.
• Sưng tấy quanh khớp khiến người bệnh cảm thấy đau khi chạm vào hoặc khi cử động.
• Cứng khớp vào buổi sáng sau khi thức dậy khiến khớp khó linh hoạt trong vài phút đến vài giờ.
• Phát ra tiếng lục cục khi cử động khớp.
• Giảm tầm vận động do đau hoặc sưng. Triệu chứng thường nặng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi.

Các triệu chứng viêm khớp kéo dài có thể gây ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám sớm nếu các dấu hiệu không thuyên giảm để tránh biến chứng và hạn chế tổn thương khớp lâu dài.

Nguyên nhân gây viêm khớp mãn tính

Viêm kéo dài hình thành từ nhiều yếu tố khác nhau. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp lựa chọn hướng điều trị phù hợp và ngăn ngừa tái phát.

Quá trình thoái hóa

Khi khớp bị vận động liên tục trong thời gian dài, khả năng hao mòn tăng lên. Người lớn tuổi có nguy cơ mắc cao hơn do sụn khớp không còn đàn hồi như trước. Quá trình thoái hóa làm giảm khả năng vận động và tạo điều kiện cho phản ứng viêm kéo dài.

Rối loạn hệ miễn dịch

Ở nhiều bệnh lý, miễn dịch hệ thống phòng vệ của cơ thể hoạt động bất thường và gây tổn thương trực tiếp lên màng hoạt dịch khớp. Điều này làm phá hủy xương sụn bên trong khớp và dẫn đến viêm mạn tính. 

Rối loạn chuyển hóa

Khi chức năng đào thải axit uric suy giảm, lượng tinh thể có thể lắng đọng trong khớp gây viêm kéo dài. Tình trạng này thường thấy ở người bệnh gout hoặc những trường hợp có yếu tố di truyền về chuyển hóa.

Viêm khớp mãn tính có nguy hiểm không?

Đa số các bệnh lý xương khớp đều tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp. Mức độ nguy hiểm của viêm khớp mạn tính phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và giai đoạn tiến triển.

Trong các dạng viêm khớp mãn tính, thoái hóa khớp được xem là lành tính hơn vì tiến triển chậm và ít gây biến chứng nặng. Tuy nhiên, những bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến hay bệnh gout lại diễn tiến nhanh, khó kiểm soát và có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng. Người bệnh có nguy cơ đối mặt với nhiễm trùng khớp, loãng xương, gãy xương, tổn thương dây chằng, giảm chức năng vận động và mất ngủ kéo dài do đau nhức. Tình trạng viêm lâu ngày cũng khiến người bệnh mệt mỏi, chán ăn, suy giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.

Viêm khớp mạn tính nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy giảm khả năng vận động lâu dài. Vì vậy, người bệnh nên đến bệnh viện khi cơn đau kéo dài trên 3 ngày hoặc khi khớp sưng đỏ không rõ nguyên nhân. Việc thăm khám giúp bác sĩ xác định tình trạng sớm và ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra.

Cách phòng ngừa và cải thiện viêm khớp mãn tính

Người bệnh có thể áp dụng các biện pháp dưới đây để bảo vệ khớp lâu dài.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

Việc ăn uống đa dạng giúp cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cho xương khớp. Người bệnh nên tăng cường rau xanh và trái cây để hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Thể dục thể thao thường xuyên

Tập luyện đều đặn giúp giảm áp lực cho khớp và tăng độ dẻo dai. Người bệnh nên chọn bài tập phù hợp với thể trạng để duy trì thói quen vận động bền vững.

Điều chỉnh cân nặng

Giữ cân nặng hợp lý giúp giảm tải cho đầu gối và cột sống. Đây là yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa thoái hóa và viêm kéo dài.

Thăm khám thường xuyên

Viêm khớp mãn tính cần được theo dõi định kỳ để kiểm soát tiến triển và điều chỉnh điều trị. Người bệnh nên tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ.

Viêm khớp mãn tính là tình trạng kéo dài và ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng vận động nếu không được kiểm soát đúng cách. Tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn, đa số trường hợp vẫn có thể sống khỏe mạnh và duy trì chức năng khớp ổn định khi tuân thủ điều trị, tập luyện đều đặn và thay đổi lối sống. Việc thăm khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh phác đồ phù hợp.