Vi khuẩn HP có lây khi hôn nhau không? Cảnh báo nguy cơ lây nhiễm qua tiếp xúc thân mật

Không ít người vẫn cho rằng hôn là hành động riêng tư, vô hại về mặt y học. Tuy nhiên, khi xét đến khả năng vi khuẩn HP tồn tại dai dẳng trong khoang miệng, nước bọt và mảng bám răng, nụ hôn sâu hoàn toàn có thể trở thành cầu nối vô hình giúp vi khuẩn này lây từ người này sang người khác. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc trả lời cho câu hỏi vi khuẩn HP có lây khi hôn nhau không?

Vi khuẩn HP có lây khi hôn nhau không?

Nhiều người thắc mắc rằng vi khuẩn HP có lây khi hôn nhau không? Câu trả lời là có, đặc biệt là hôn sâu - nơi có sự trao đổi nước bọt giữa hai người. Đây là khẳng định được hỗ trợ bởi nhiều nghiên cứu y học trên thế giới.

Theo một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Helicobacter (2021), HP được tìm thấy trong 70% mẫu nước bọt và 60% mẫu mảng bám răng của người đang nhiễm. Mặc dù khoang miệng không phải là môi trường sinh sống chính của HP, nhưng trong điều kiện vệ sinh răng miệng kém, viêm lợi, mảng bám dày,... vi khuẩn có thể tồn tại trong thời gian đủ để lây lan cho người khác qua tiếp xúc miệng - miệng.

Thậm chí, các nhà khoa học tại Đại học Virginia (Mỹ) còn phát hiện ra rằng trong các cặp đôi cùng sống chung, tỷ lệ lây HP lên tới 25 - 40% nếu không điều trị đồng thời.

Vi khuẩn HP không “ưa thích” khoang miệng bằng dạ dày - nơi có lớp nhầy bảo vệ giúp nó tránh khỏi acid. Tuy nhiên, trong các nếp viêm nướu, kẽ răng, mảng bám và lưỡi, HP có thể sống sót vài giờ đến vài ngày, đủ để lây nhiễm nếu có tiếp xúc gần.

Một số chuyên gia nha khoa còn nhận định rằng HP có thể tái xâm nhập dạ dày sau điều trị nếu tồn tại dai dẳng trong khoang miệng. Do đó, làm sạch răng miệng là bước bắt buộc đi kèm điều trị dạ dày.

HP lây qua hôn như thế nào?

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là một loại vi khuẩn gây bệnh ở dạ dày nhưng lại có thể tồn tại tạm thời trong khoang miệng - đặc biệt là ở những người đang bị nhiễm HP hoạt động. Chính vì vậy, nụ hôn - đặc biệt là nụ hôn sâu, với sự tiếp xúc trực tiếp giữa nước bọt và niêm mạc miệng của hai người - có thể trở thành một con đường lây truyền HP tiềm ẩn mà nhiều người không ngờ tới.

Nước bọt chứa HP tạm thời

Vi khuẩn HP vốn sống chủ yếu trong dạ dày, nhưng một lượng nhỏ có thể trào ngược lên khoang miệng - đặc biệt ở người có vấn đề tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản. Trong nước bọt của người nhiễm, HP có thể tồn tại tạm thời và dễ dàng truyền sang người khác thông qua nụ hôn, nhất là khi tiếp xúc kéo dài.

Mảng bám răng và viêm lợi - “nơi trú ẩn” của HP

HP cũng có thể bám vào mảng bám răng, khe nướu, cao răng và các vùng bị viêm lợi nhẹ - những nơi mà vệ sinh răng miệng kém tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn lưu trú. Khi hôn, sự cọ xát và trao đổi nước bọt làm tăng khả năng lây truyền từ người này sang người khác, đặc biệt nếu cả hai cùng có các vấn đề răng miệng tiềm ẩn.

Niêm mạc tổn thương làm tăng nguy cơ lây nhiễm

Những vết xước nhỏ, loét miệng, viêm nướu, hay chảy máu chân răng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho HP xâm nhập nhanh hơn. Chỉ cần một trong hai người đang có tổn thương niêm mạc miệng, nguy cơ HP đi qua “cánh cửa mở sẵn” này sẽ cao hơn nhiều so với niêm mạc lành lặn.

Ai có nguy cơ cao lây HP khi hôn?

Không phải ai cũng có nguy cơ lây HP khi hôn như nhau. Những người sau đây cần cẩn trọng đặc biệt:

• Bạn đời của người đang điều trị HP nhưng không xét nghiệm hoặc chưa điều trị đồng thời.
• Người có vệ sinh răng miệng kém, có viêm lợi, sâu răng hoặc mảng bám dày.
• Người thường xuyên hút thuốc, uống rượu, làm khô niêm mạc miệng và suy yếu đề kháng.
• Người có hệ miễn dịch yếu, bệnh nền như tiểu đường, viêm dạ dày mạn.
• Trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai - nhóm dễ tổn thương hơn khi tiếp xúc mầm bệnh.

Hôn xã giao (như hôn nhẹ lên má hoặc chạm môi không kéo dài) nhìn chung không phải là con đường lây truyền vi khuẩn HP đáng kể. Miễn là hành động này không kèm theo trao đổi nước bọt và cả hai người đều không có tổn thương niêm mạc như viêm lợi, nhiệt miệng hay trầy xước quanh môi, nguy cơ lây nhiễm là rất thấp. 

Tuy nhiên, trong một số tình huống đặc biệt, như khi người đang nhiễm HP bị viêm nướu chảy máu, nhiệt miệng hoặc loét miệng, và người đối diện có vết thương hở quanh vùng môi hoặc khoang miệng, thì dù chỉ là một nụ hôn nhẹ, khả năng lây nhiễm HP vẫn có thể xảy ra do vi khuẩn theo dịch tiết thâm nhập vào tổ chức niêm mạc tổn thương. Vì vậy, việc thận trọng trong các tiếp xúc thân mật, kể cả những hành động xã giao, là điều không nên xem nhẹ nếu có yếu tố nguy cơ.

Bạn tình/vợ chồng có cần xét nghiệm HP cùng lúc không?

Nếu một trong hai người được chẩn đoán nhiễm HP, người còn lại cũng cần xét nghiệm HP để xác định tình trạng lây nhiễm chéo.

• Nếu cả hai đều dương tính, nên điều trị đồng thời để tránh lây qua lại liên tục.
• Nếu một người âm tính, người đó vẫn cần phòng ngừa tích cực, bao gồm: Không dùng chung dụng cụ ăn uống, tránh hôn sâu trong thời gian điều trị.

Nếu bạn đang điều trị HP hoặc có bạn đời đang mắc bệnh, cần thực hiện các bước sau:

• Tránh hôn sâu hoặc tiếp xúc nước bọt trong thời gian điều trị và ít nhất 2 tuần sau khi test HP âm tính.
• Vệ sinh răng miệng kỹ - chải răng sau mỗi bữa ăn, dùng chỉ nha khoa, vệ sinh lưỡi.
• Dùng nước súc miệng sát khuẩn hoặc nước muối ấm hằng ngày.
• Không dùng chung bàn chải, khăn mặt, ly uống nước.
• Xét nghiệm định kỳ mỗi 6 - 12 tháng nếu bạn sống chung với người có tiền sử nhiễm HP.

Bài viết đã trả lời cho câu hỏi vi khuẩn HP có lây khi hôn nhau? Mặc dù không phải con đường lây nhiễm phổ biến nhất, nhưng đây là yếu tố không thể bỏ qua, nhất là trong đời sống tình cảm và gia đình. Chủ động xét nghiệm, điều trị song song, giữ vệ sinh răng miệng và hạn chế tiếp xúc miệng - miệng trong thời gian nhiễm bệnh là cách bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa và tránh lây nhiễm HP một cách bền vững.