Tìm hiểu sự khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt

Khi gặp các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa hoặc đi ngoài thất thường, rất nhiều người được bác sĩ chẩn đoán là có vấn đề với đại tràng. Tuy nhiên, không ít trường hợp được nói là viêm đại tràng, trong khi người khác lại được kết luận là đại tràng co thắt. Vậy đâu là điểm giống và khác nhau giữa hai bệnh này? Hiểu được sự khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt sẽ giúp bạn biết cách chăm sóc sức khỏe đúng hướng và tránh điều trị sai lầm không đáng có.

Sự khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt

Sự khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt chính là ở bản chất bệnh lý. Viêm đại tràng và đại tràng co thắt là hai tình trạng bệnh lý phổ biến của hệ tiêu hóa, có biểu hiện lâm sàng tương đối giống nhau như đau bụng, rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Tuy nhiên, về mặt bản chất bệnh học, nguyên nhân, đặc điểm tổn thương và hướng điều trị, hai bệnh này hoàn toàn khác biệt. Việc phân biệt rõ ràng giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt không chỉ có ý nghĩa trong chẩn đoán chính xác mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phác đồ điều trị hiệu quả, tránh lạm dụng thuốc và ngăn ngừa các biến chứng lâu dài.

Trong đó, viêm đại tràng là tình trạng tổn thương có thật của niêm mạc đại tràng, có thể nhìn thấy bằng nội soi. Còn đại tràng co thắt là rối loạn hoạt động, đại tràng không bị viêm hay loét nhưng hoạt động co bóp bất thường khiến người bệnh có cảm giác đau và rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, viêm đại tràng thường liên quan đến tác nhân gây hại rõ ràng như vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc lạm dụng thuốc, còn đại tràng co thắt lại có liên hệ mật thiết với cảm xúc và hệ thần kinh ruột.

Triệu chứng đi ngoài ở hai bệnh này cũng khác biệt. Người bị viêm đại tràng thường tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng, có nhầy hoặc máu, và cảm giác đi chưa hết phân. Người bị đại tràng co thắt lại đi ngoài thất thường, phân nát không thành khuôn, có lúc táo, lúc tiêu chảy, nhưng không có máu, không mót rặn và ít khi sốt. Nội soi là công cụ quan trọng để phân biệt, nếu có tổn thương thì đó là viêm đại tràng; nếu hoàn toàn bình thường thì nhiều khả năng là đại tràng co thắt.

Về điều trị, viêm đại tràng cần điều trị nguyên nhân bằng thuốc kháng sinh (nếu do nhiễm trùng), thuốc chống viêm, men vi sinh và chế độ ăn uống nghiêm ngặt. Trường hợp nặng cần theo dõi lâu dài, đặc biệt khi có nguy cơ tiến triển thành viêm mạn tính. Ngược lại, đại tràng co thắt chủ yếu điều chỉnh lối sống, giảm căng thẳng, ăn uống khoa học, ngủ đủ giấc, hạn chế đồ kích thích. Có thể dùng thêm thuốc chống co thắt, men vi sinh và một số thuốc hỗ trợ tiêu hóa nhẹ.

Tìm hiểu về viêm đại tràng và đại tràng co thắt

Viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng là tình trạng lớp niêm mạc của đại tràng bị viêm, phù nề hoặc tổn thương, làm ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và hấp thu của cơ thể. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở người trưởng thành, đặc biệt là những người có chế độ ăn uống thiếu vệ sinh, thường xuyên sử dụng thuốc hoặc sống trong môi trường có nguy cơ nhiễm trùng cao.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng rất đa dạng, bao gồm: Nhiễm khuẩn đường ruột (do vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Shigella...), nhiễm ký sinh trùng (amíp, giun sán), virus đường ruột, rối loạn miễn dịch (viêm đại tràng tự miễn, viêm loét đại tràng), hay tác dụng phụ của việc dùng kháng sinh kéo dài khiến hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng. Ngoài ra, thói quen ăn uống không đảm bảo vệ sinh, tiêu thụ thực phẩm ôi thiu, tái đi tái lại việc ăn đồ sống hoặc chế biến không kỹ cũng là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến viêm.

Triệu chứng viêm đại tràng thường dai dẳng và dễ nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa khác. Người bệnh có thể gặp các cơn đau bụng âm ỉ hoặc quặn thắt, thường tập trung ở vùng bụng dưới bên trái, đi kèm rối loạn đại tiện như tiêu chảy kéo dài, phân lỏng có nhầy hoặc máu, mót rặn liên tục mà đi ngoài xong vẫn không thấy nhẹ bụng. Ngoài ra, còn có biểu hiện đầy bụng, ăn không tiêu, chướng bụng, mệt mỏi, và trong một số trường hợp sốt nhẹ hoặc buồn nôn nếu tình trạng viêm đang trong giai đoạn cấp tính. Đọc tiếp để biết được sự khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt bạn nhé!

Đại tràng co thắt là gì?

Đại tràng co thắt, còn gọi là hội chứng ruột kích thích, là một dạng rối loạn chức năng ruột mãn tính, không gây tổn thương thực thể như viêm loét, xuất huyết hay ung thư. Đây là một trong những bệnh lý tiêu hóa thường gặp nhất, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới, đặc biệt là ở người trưởng thành, phụ nữ và những người thường xuyên căng thẳng.

Nguyên nhân gây bệnh chưa được xác định chính xác, nhưng các nghiên cứu cho thấy yếu tố tâm lý như stress, lo âu, trầm cảm có vai trò rất lớn trong việc khởi phát và làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Ngoài ra, thói quen ăn uống thất thường, ăn vội, dùng nhiều thức ăn khó tiêu, dầu mỡ, chất kích thích, cũng như lối sống ít vận động là các yếu tố nguy cơ làm rối loạn nhu động ruột. Khi bị kích thích, đại tràng có thể co bóp quá nhanh hoặc quá chậm, dẫn đến các rối loạn tiêu hóa điển hình.

Người mắc đại tràng co thắt thường xuất hiện các triệu chứng lặp đi lặp lại như đau bụng từng cơn, đặc biệt đau tăng lên sau khi ăn hoặc khi căng thẳng, và cảm giác dễ chịu hơn sau khi đi ngoài. Bệnh nhân có thể bị rối loạn phân kéo dài, khi thì tiêu chảy, lúc lại táo bón, cùng với các biểu hiện như đầy hơi, chướng bụng, sôi bụng, mót rặn, đi ngoài nhiều lần trong ngày mà không thoải mái. Tuy gây nhiều khó chịu nhưng khi nội soi đại tràng, kết quả lại hoàn toàn bình thường, không thấy loét, không có tổn thương, thậm chí lớp niêm mạc ruột trông rất khoẻ mạnh.

Tại sao cần phân biệt viêm đại tràng và đại tràng co thắt?

Phân biệt đúng sự khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt có ý nghĩa rất lớn trong điều trị và phòng ngừa tái phát. Nếu chẩn đoán sai, việc dùng thuốc kháng sinh kéo dài trong khi không có viêm sẽ làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, gây tiêu chảy kéo dài và rối loạn hấp thu. Ngược lại, nếu chủ quan cho rằng chỉ bị rối loạn nhẹ trong khi thực tế là viêm đại tràng mạn tính, người bệnh có thể bỏ lỡ thời gian điều trị tốt nhất, dẫn đến biến chứng nặng nề hơn. 

Ngoài ra, việc chọn lựa thực phẩm, cách sinh hoạt, thậm chí bài tập thể dục cũng khác nhau giữa hai nhóm bệnh này. Một người bị đại tràng co thắt sẽ được khuyên ăn đủ chất xơ, giảm thực phẩm gây chướng hơi, đồng thời rèn luyện tinh thần và kiểm soát stress. Trong khi đó, người bị viêm đại tràng nên ăn uống nhẹ, dễ tiêu, tránh các chất kích thích và cần theo dõi sát biến động của bệnh qua từng giai đoạn.

Hiểu rõ sự khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt không chỉ giúp bạn phòng ngừa bệnh hiệu quả mà còn tránh được những sai lầm trong điều trị. Cả hai bệnh đều gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa nhưng bản chất, nguyên nhân và cách điều trị lại hoàn toàn khác nhau. Đừng chủ quan với những triệu chứng lặp đi lặp lại như đau bụng, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy hay đầy hơi. Việc chủ động khám và chẩn đoán đúng bệnh sẽ giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe, nâng cao chất lượng sống và an tâm hơn trong sinh hoạt hằng ngày.