Thùy phổi là gì? Khi nào cần phẫu thuật cắt thuỳ phổi?

Thùy phổi là phần cấu trúc phân chia trong mỗi lá phổi, có vai trò quan trọng trong việc dẫn và trao đổi khí. Thùy phổi là phần cấu trúc phân chia trong mỗi lá phổi, có vai trò quan trọng trong việc dẫn và trao đổi khí. Vậy khi nào cần phẫu thuật cắt thuỳ phổi? Cần lưu ý gì sau phẫu thuật cắt thùy phổi?

Tổng quan về thuỳ phổi

Phổi có các khe chia tách thành từng thùy, giúp cơ quan này có khả năng giãn nở hiệu quả hơn. Cấu trúc này gồm tổng cộng năm thùy, bao gồm phổi trái có hai thùy (trên và dưới), phổi phải bao gồm ba thùy (trên, giữa và dưới). Các thùy phổi được liên kết với nhánh đầu tiên tách ra từ cây phế quản, gọi là phế quản thùy nằm ngay sau phế quản chính của cả hai bên phổi. Mỗi thùy nhận tín hiệu thần kinh, mạch máu và hệ bạch huyết riêng biệt nhưng vẫn có sự kết nối chức năng với nhau, tạo thành những đơn vị hoạt động gần như độc lập trong phổi.

Bên cạnh đó, các thùy còn được chia nhỏ thành các phân đoạn phế quản - phổi. Mỗi phân đoạn đại diện cho một thể tích riêng biệt của phổi, được tổ chức một cách tương đối tách biệt trong từng thùy. Khi hệ thống phế quản tiếp tục phân nhánh nhỏ hơn, mỗi phân đoạn này lại được chia thành những tiểu thùy phổi thứ cấp.

Vị trí của năm thùy phổi trong cơ thể:

• Thùy trên của hai phổi: Nằm ở phần đỉnh của mỗi phổi, các thùy này nhận khí từ những nhánh riêng biệt xuất phát từ hệ thống phế quản, gọi là phế quản thùy. Từ đây, không khí tiếp tục đi qua các nhánh nhỏ hơn và đến tận các phế quản nhỏ. Tại vị trí cuối cùng, các túi khí nhỏ gọi là phế nang diễn ra quá trình trao đổi khí giữa oxy và CO2.
• Thùy phổi giữa: Chỉ có ở phổi bên phải, nằm xen giữa thùy trên và thùy dưới. Về chức năng, thùy phổi giữa thực hiện nhiệm vụ tương tự như thùy trên trong quá trình hô hấp và trao đổi khí.
• Hai thùy phổi dưới: Nằm ở phần đáy của cả hai phổi, kích thước thường tương đương với thùy trên. 

Khi nào cần phẫu thuật cắt thuỳ phổi?

Phẫu thuật cắt thùy phổi là một thủ thuật y khoa nhằm loại bỏ một phần của phổi bị tổn thương. Đây là biện pháp can thiệp được sử dụng trong điều trị nhiều bệnh lý nghiêm trọng tại phổi. Một số trường hợp cần thực hiện phẫu thuật bao gồm:

• Ung thư phổi: Là lý do thường gặp nhất, đặc biệt trong các trường hợp ung thư phổi không tế bào nhỏ ở giai đoạn đầu, khi khối u còn khu trú.
• Nhiễm trùng mạn tính ở phổi: Như bệnh lao, áp xe không đáp ứng điều trị hoặc tình trạng nhiễm nấm kéo dài.
• Dị dạng bẩm sinh hoặc tổn thương phổi: Bao gồm các bất thường từ khi sinh ra hoặc hậu quả do viêm kéo dài, nhiễm trùng nặng hoặc xạ trị.
• Khối u lành tính hoặc u thứ phát: Trong đó có các u không ác tính hoặc tổn thương di căn đến phổi từ nơi khác trong cơ thể.
• Các bệnh phổi mãn tính khác: Bao gồm khí phế thũng, giãn phế quản nặng, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc xơ nang.

Những lưu ý sau phẫu thuật cắt thùy phổi

Sau khi trải qua ca mổ cắt bỏ một phần phổi, người bệnh cần được chăm sóc cẩn thận vì sức khỏe lúc này còn yếu. Một số khuyến nghị quan trọng bao gồm:

• Tránh hoàn toàn việc hút thuốc và tránh xa môi trường có khói thuốc.
• Dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế làm việc hoặc hoạt động gây mệt mỏi.
• Trong khoảng 6 - 8 tuần đầu, không nên thực hiện các hoạt động tốn sức như lái xe, nâng tạ, chạy bộ, đạp xe hoặc tập thể dục cường độ cao cho đến khi bác sĩ cho phép.
• Tránh mang vác đồ nặng trong giai đoạn đầu hồi phục.

Ngoài ra, nếu thấy có các triệu chứng bất thường như vết mổ bị sưng, tiết dịch hoặc chảy máu, cơn đau quanh vùng mổ ngày càng tăng, khó thở, đau tức ngực, đau khi hít thở sâu hoặc ho nhiều, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra và xử lý kịp thời.

Biện pháp bảo vệ thuỳ phổi khỏe mạnh

Dưới đây là các biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp giữ cho thuỳ phổi luôn khỏe mạnh:

• Tránh hút thuốc lá: Không hút thuốc và tránh xa khói thuốc để giảm nguy cơ mắc bệnh phổi như COPD hay ung thư phổi.
• Tập thể dục đều đặn: Vận động thường xuyên giúp tăng cường chức năng hô hấp và nâng cao sức đề kháng.
• Hít thở không khí sạch: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, khí thải, hóa chất; sử dụng khẩu trang khi cần thiết.
• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên để ngăn ngừa vi khuẩn, virus gây bệnh đường hô hấp.
• Tiêm phòng đầy đủ: Đặc biệt là vắc xin cúm và viêm phổi để bảo vệ phổi khỏi các bệnh truyền nhiễm.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin C, carotene, omega-3 để hỗ trợ sức khỏe phổi.
• Tập thở đúng cách: Thực hiện các bài tập thở sâu, thở cơ hoành giúp tăng dung tích phổi và cải thiện chất lượng hô hấp.

Để bảo vệ sức khỏe của thuỳ phổi cũng như hệ hô hấp, mỗi người nên xây dựng chế độ ăn uống hợp lý và duy trì những thói quen sống lành mạnh. Đặc biệt, nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường liên quan đến phổi, cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được kiểm tra và can thiệp kịp thời.

Tiêm vắc xin là cách hữu hiệu giúp cơ thể chủ động phòng tránh nhiều bệnh lý nguy hiểm. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả tiêm chủng, việc lựa chọn một cơ sở uy tín là rất quan trọng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin có nguồn gốc rõ ràng, được bảo quản theo đúng quy định, cùng đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm và môi trường tiêm chủng khang trang, sạch sẽ. Ngoài ra, trung tâm còn hỗ trợ nhắc lịch tiêm và tư vấn miễn phí, giúp người dân dễ dàng theo dõi và không bỏ sót mũi tiêm quan trọng. Quý khách có thể gọi đến tổng đài 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch nhanh chóng.