Sùi bọt mép là dấu hiệu bệnh gì? Cách xử lý

Hiện tượng sùi bọt mép không nên xem nhẹ, đặc biệt nếu đi kèm với các biểu hiện bất thường như co giật, mất ý thức, sốt cao hay khó thở. Trong nhiều trường hợp, đây là biểu hiện của các bệnh lý thần kinh cấp tính hoặc phản ứng nguy hiểm của cơ thể trước tác nhân bên ngoài. Để tránh những hậu quả đáng tiếc, điều quan trọng là nhận biết đúng triệu chứng và xử trí kịp thời. Vậy sùi bọt mép là dấu hiệu bệnh gì? Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu để chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân và người thân.

Sùi bọt mép là gì?

Sùi bọt mép là tình trạng nước bọt thoát ra ngoài miệng dưới dạng bọt trắng do không được kiểm soát hoặc nuốt đúng cách. Hiện tượng này thường xảy ra trong bối cảnh suy giảm ý thức, rối loạn chức năng thần kinh trung ương hoặc co giật toàn thân, và có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý cấp tính nghiêm trọng cần được xử trí y tế khẩn cấp.

Cơ chế hình thành sùi bọt mép liên quan đến việc tăng tiết nước bọt kết hợp với sự rối loạn chức năng vận động cơ miệng và nuốt, dẫn đến ứ đọng nước bọt ở khoang miệng. Khi bệnh nhân không thể nuốt hoặc kiểm soát hoạt động miệng do co giật, tổn thương thần kinh hoặc mất ý thức, nước bọt sẽ bị khuấy động bởi hoạt động hô hấp và phát tán thành dạng bọt khí.

Sùi bọt mép thường đi kèm với một số triệu chứng nghiêm trọng như: Mắt vô định, giảm ý thức, run rẩy, hoặc lên cơn co giật toàn thân. Trong một số trường hợp, hiện tượng này là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý thần kinh nguy hiểm như động kinh, đột quỵ, viêm màng não hoặc ngộ độc chất hóa học. Vì vậy, khi phát hiện người thân xuất hiện sùi bọt mép đột ngột, cần nhanh chóng thực hiện sơ cứu và đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được thăm khám và cấp cứu kịp thời. 

Sùi bọt mép cảnh báo bệnh gì?

Sùi bọt mép là một dấu hiệu lâm sàng không điển hình, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt khi xuất hiện một cách đột ngột. Đây là biểu hiện của tình trạng tăng tiết nước bọt quá mức, kết hợp với rối loạn vận động nuốt hoặc mất ý thức, thường thấy trong các bệnh lý thần kinh, nhiễm trùng cấp tính hoặc ngộ độc. 

Động kinh

Bệnh động kinh là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng sùi bọt mép. Trong các cơn co giật toàn thể, đặc biệt là thể động kinh cơn lớn, người bệnh thường mất ý thức, co giật toàn thân, mắt trợn, tím tái và tiết nước bọt nhiều dẫn tới sùi bọt trắng ở mép. Do mất kiểm soát các cơ vùng hầu họng, nước bọt không được nuốt xuống mà bị trộn lẫn không khí tạo thành bọt. 

Một số bệnh nhân còn có nguy cơ cắn vào lưỡi khi lên cơn, gây xuất huyết trong khoang miệng. Đây là một tình trạng cấp cứu thần kinh, cần được can thiệp y tế ngay lập tức để ngăn ngừa các biến chứng như thiếu oxy não, tổn thương thần kinh vĩnh viễn hoặc tử vong.

Bệnh dại

Sùi bọt mép cũng là triệu chứng đặc trưng ở giai đoạn toàn phát của bệnh dại, là một bệnh lý nhiễm trùng do virus dại (Rabies virus) lây truyền qua vết cắn hoặc vết liếm của động vật nhiễm bệnh. Virus sau khi xâm nhập sẽ theo thần kinh ngoại biên lên hệ thần kinh trung ương, gây viêm não cấp tính. Triệu chứng thường gặp là tăng tiết nước bọt, sợ nước, sợ ánh sáng, kích động, co thắt cơ họng, dẫn đến hiện tượng sùi bọt mép. Đáng lưu ý, bệnh dại hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tỷ lệ tử vong gần như 100% khi đã lên cơn dại. Do đó, tiêm phòng vắc xin sau phơi nhiễm là biện pháp phòng ngừa duy nhất hiệu quả.

Ngộ độc chất kích thích và hóa chất

Ngoài các bệnh lý kể trên, sùi bọt mép có thể xuất hiện khi bệnh nhân bị ngộ độc chất kích thích như ma túy tổng hợp, thuốc trừ sâu chứa phospho hữu cơ hoặc các hợp chất độc thần kinh khác. Các chất này gây rối loạn dẫn truyền thần kinh, tăng tiết nước bọt và co giật. Tình trạng này đòi hỏi xử trí cấp cứu, sử dụng thuốc giải độc đặc hiệu, kết hợp hồi sức tích cực.

Hiện tượng sùi bọt mép là dấu hiệu không thể xem nhẹ. Khi gặp trường hợp này, cần theo dõi chặt chẽ tình trạng bệnh nhân và đưa đến cơ sở y tế gần nhất để xác định nguyên nhân, điều trị kịp thời, tránh nguy cơ tử vong đáng tiếc.

Cách xử trí khi gặp tình trạng sùi bọt mép

Sùi bọt mép kèm theo co giật là tình trạng cấp cứu thần kinh cần được xử trí nhanh chóng và đúng cách để tránh các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, chấn thương hoặc tử vong. Khi phát hiện người bệnh có dấu hiệu sùi bọt mép không kiểm soát, việc đầu tiên cần làm là đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và giữ đường thở thông thoáng.

Hãy nhẹ nhàng đặt người bệnh nằm nghiêng một bên, ưu tiên bên trái, trên mặt phẳng rộng rãi, thoáng khí. Việc nằm nghiêng giúp nước bọt dễ thoát ra ngoài, giảm nguy cơ hít phải vào phổi và hạn chế tắc nghẽn đường thở. Đồng thời, nên nới lỏng cổ áo và thắt lưng để người bệnh dễ thở hơn. Không cố gắng đè giữ cơ thể bệnh nhân trong lúc co giật và tuyệt đối không cho uống nước hay bất kỳ chất lỏng nào trong lúc đang mất ý thức vì có thể gây sặc, ngạt.

Không nên cố gắng đặt bất kỳ vật gì vào miệng người đang lên cơn co giật, bao gồm cả khăn mềm, để tránh nguy cơ gây chấn thương hoặc tắc nghẽn đường thở. Sau khi cơn co giật qua đi, tiếp tục theo dõi sát tình trạng ý thức, nhịp thở và nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Sùi bọt mép là một triệu chứng cảnh báo nhiều bệnh lý nghiêm trọng, cần xử trí kịp thời từ người thân và nhân viên y tế. Việc hiểu rõ nguyên nhân và biết cách sơ cứu đúng cách sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe cho người bệnh. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm kiến thức cần thiết để nhận biết và xử lý hiệu quả khi gặp tình trạng sùi bọt mép, từ đó chủ động chăm sóc bản thân và người thân tốt hơn. Đừng chủ quan khi thấy dấu hiệu bất thường, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ y tế ngay khi cần thiết.

Xem thêm:

• Động kinh cục bộ là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị
• Động kinh thể bụng có nguy hiểm không? Phương pháp chẩn đoán
• Sốt co giật ở trẻ em: Cách xử trí đúng giúp bảo vệ sức khỏe bé yêu