Sốt co giật ở trẻ em: Cách xử trí đúng giúp bảo vệ sức khỏe bé yêu

Sốt co giật ở trẻ em là một tình huống cấp tính đáng lo ngại, có thể gây ra sự hoảng sợ tột độ cho các bậc phụ huynh. Chứng kiến con mình đột ngột co cứng, mất ý thức trong cơn sốt là một trải nghiệm không dễ dàng. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cơ bản và quan trọng về sốt co giật, giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý ban đầu khi trẻ gặp phải tình huống này.

Sốt co giật ở trẻ em là gì?

Sốt co giật ở trẻ em là tình trạng co giật xảy ra khi thân nhiệt của trẻ tăng cao đột ngột, thường trên 38,5°C, khiến não bộ bị kích thích. Tình trạng này thường gặp ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi, khi hệ thần kinh trung ương của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), khoảng 2-5% trẻ em dưới 5 tuổi trải qua ít nhất một lần sốt co giật trong đời.

Các cơn co giật có thể kéo dài từ vài giây đến dưới 15 phút, với các biểu hiện như:

• Co giật toàn thân hoặc một phần cơ thể.
• Mắt trợn ngược, đồng tử hướng lên trên.
• Tay chân giật liên hồi, cơ thể cứng lại.
• Mất ý thức tạm thời, sùi bọt mép hoặc nôn ói.

Hầu hết các trường hợp sốt co giật ở trẻ em là lành tính và không để lại di chứng. Tuy nhiên, nếu cơn co giật kéo dài hoặc lặp lại nhiều lần, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm não, viêm màng não. Vì vậy, việc nhận biết và xử trí đúng cách là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Nguyên nhân gây sốt co giật ở trẻ em

Sốt co giật ở trẻ em thường xảy ra do sự thay đổi đột ngột của thân nhiệt, chủ yếu liên quan đến các yếu tố sau:

• Nhiễm trùng: Các bệnh nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn như viêm họng, viêm amidan hoặc nhiễm virus đường hô hấp, là nguyên nhân phổ biến gây sốt cao ở trẻ. Một số bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm não, viêm màng não cũng có thể dẫn đến sốt co giật.
• Yếu tố di truyền: Theo nghiên cứu, trẻ có tiền sử gia đình bị sốt co giật (bố mẹ, anh chị em) có nguy cơ cao hơn khoảng 20-30% so với trẻ không có tiền sử gia đình.
• Tiêm vắc xin: Một số loại vắc xin như vắc xin phòng sởi, bạch hầu, uốn ván, có thể gây sốt nhẹ sau tiêm. Trong trường hợp hiếm, trẻ có thể gặp sốt cao dẫn đến co giật. Tuy nhiên, đây không phải là tác dụng phụ phổ biến, thường rất hiếm gặp và có thể được kiểm soát nếu tuân thủ hướng dẫn theo dõi sau tiêm.

Hiểu rõ nguyên nhân giúp phụ huynh chủ động phòng ngừa và xử lý kịp thời khi trẻ gặp tình trạng này.

Dấu hiệu của sốt co giật ở trẻ em

Sốt co giật ở trẻ em thường xuất hiện khi trẻ sốt trên 39°C, nhưng một số trẻ nhạy cảm có thể co giật ở mức nhiệt độ thấp hơn. Các triệu chứng điển hình bao gồm:

• Co giật toàn thân hoặc khu trú ở tay, chân.
• Mất ý thức, mắt trợn ngược, sùi bọt mép.
• Thở không đều, nhịp tim nhanh.
• Sau cơn co giật, trẻ có thể lờ đờ, buồn ngủ hoặc mệt mỏi.

Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), sốt co giật được chia thành hai loại chính:

• Sốt co giật đơn thuần: Kéo dài dưới 15 phút, chỉ xảy ra một lần trong 24 giờ, không để lại di chứng thần kinh.
• Sốt co giật phức hợp: Kéo dài trên 15 phút, lặp lại nhiều lần trong ngày, có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu cơn co giật kéo dài hoặc trẻ không tỉnh táo sau cơn, vì đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm.

Cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật

Biết cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật là kỹ năng quan trọng mà mọi phụ huynh cần nắm. Dưới đây là các bước xử trí được khuyến nghị bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia y tế:

Giữ bình tĩnh và đảm bảo an toàn cho trẻ:

• Đặt trẻ nằm nghiêng trên mặt phẳng mềm, tránh để trẻ va chạm vào vật cứng.
• Nới lỏng quần áo, loại bỏ các vật dụng xung quanh có thể gây nguy hiểm.

Không kiềm chế hoặc nhét vật vào miệng trẻ:

• Tránh đè ép trẻ để ngăn cơn co giật, vì điều này có thể gây tổn thương cơ thể.
• Không nhét bất kỳ vật gì vào miệng trẻ, vì có thể dẫn đến sặc hoặc tổn thương miệng.

Hạ sốt nhanh chóng:

• Lau người trẻ bằng khăn ấm (36-37°C) ở vùng nách, bẹn, trán. Thay khăn mỗi 2-3 phút để làm mát cơ thể.
• Sử dụng thuốc hạ sốt theo liều lượng bác sĩ chỉ định.

Theo dõi và ghi nhận:

• Ghi lại thời gian, biểu hiện và diễn biến của cơn co giật để cung cấp thông tin cho bác sĩ.
• Nếu cơn co giật kéo dài trên 5 phút hoặc trẻ không tỉnh lại, đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

Đưa trẻ đến cơ sở y tế:

Nếu đây là lần đầu trẻ bị sốt co giật hoặc có dấu hiệu bất thường sau cơn, cần được bác sĩ thăm khám để xác định nguyên nhân.

Nắm được cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật không chỉ giúp giảm nguy cơ biến chứng mà còn đảm bảo trẻ được chăm sóc đúng cách trong tình huống khẩn cấp.

Phòng ngừa sốt co giật ở trẻ em

Để giảm nguy cơ sốt co giật ở trẻ em, phụ huynh cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch: Các loại vắc xin như vắc xin phòng sởi, cúm, viêm não Nhật Bản, viêm màng não do Hib giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, từ đó giảm nguy cơ sốt cao và co giật. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp dịch vụ tiêm chủng an toàn, chất lượng với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hệ thống bảo quản vắc xin đạt chuẩn GSP.
• Theo dõi sức khỏe trẻ: Đo thân nhiệt thường xuyên khi trẻ có dấu hiệu sốt, sử dụng thuốc hạ sốt đúng cách khi cần thiết.
• Dinh dưỡng và môi trường sống lành mạnh: Đảm bảo trẻ được cung cấp đủ dinh dưỡng, sống trong môi trường sạch sẽ, tránh tiếp xúc với khói thuốc hoặc các tác nhân gây hại.

Sốt co giật có thể là biểu hiện của bệnh lý nguy hiểm

Mặc dù phần lớn các trường hợp sốt co giật ở trẻ em là lành tính, nhưng trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như:

• Viêm não: Gây sốt cao, co giật kéo dài, rối loạn ý thức.
• Viêm màng não: Kèm theo sốt, cứng cổ, nhức đầu, có thể đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời.
• Nhiễm trùng huyết: Gây sốt cao liên tục, suy giảm sức khỏe nhanh chóng.

Một số bệnh lý kể trên có thể được phòng ngừa hiệu quả thông qua tiêm vắc xin. Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, chúng tôi cam kết mang đến các loại vắc xin chất lượng cao, giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Hãy đưa trẻ đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm vắc xin đúng lịch, bảo vệ sức khỏe bé yêu toàn diện!

Sốt co giật ở trẻ em là tình trạng cần được phụ huynh quan tâm và xử trí đúng cách. Việc giữ bình tĩnh, thực hiện các bước hạ sốt an toàn và đưa trẻ đến bác sĩ khi cần thiết sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Quan trọng hơn, tiêm vắc xin đúng lịch là giải pháp hiệu quả để phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm có thể gây sốt co giật. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn đồng hành cùng phụ huynh trong hành trình bảo vệ sức khỏe trẻ em. Hãy liên hệ ngay với Long Châu để được tư vấn và đặt lịch tiêm vắc xin, đảm bảo bé yêu luôn khỏe mạnh!