Nội mạc tử cung là gì? Những bệnh thường gặp ở nội mạc tử cung

Trong hệ sinh sản nữ, có một lớp mô đóng vai trò nền tảng cho quá trình làm tổ của phôi thai và duy trì khả năng sinh sản - đó chính là nội mạc tử cung. Khi lớp mô này gặp phải rối loạn, hàng loạt bệnh lý có thể phát sinh, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của phụ nữ.

Nội mạc tử cung là gì?

Trong hệ thống sinh sản nữ, các khái niệm như trứng, buồng trứng hay tử cung thường được nhắc đến nhiều, trong khi đó nội mạc tử cung lại ít được chú ý, dù đây là thành phần giữ vai trò hết sức quan trọng.

Về mặt cấu trúc, nội mạc tử cung là lớp niêm mạc mềm mại, giàu mạch máu, lót mặt trong buồng tử cung. Dưới tác động của hormone sinh dục nữ, chủ yếu là estrogen và progesterone, lớp niêm mạc này biến đổi liên tục theo từng chu kỳ kinh nguyệt. Nếu trứng không được thụ tinh, nội mạc sẽ bong ra và được đào thải ra ngoài cơ thể qua kinh nguyệt.

Mô nội mạc tử cung được chia thành hai lớp:

• Lớp đáy (basalis): Có độ dày ổn định, không chịu ảnh hưởng nhiều bởi sự thay đổi nội tiết, đóng vai trò như nền tảng để tái tạo nội mạc sau mỗi kỳ kinh.
• Lớp chức năng (functionalis): Dày lên trong giai đoạn rụng trứng để tạo môi trường thuận lợi cho phôi làm tổ, sau đó mỏng đi khi kỳ kinh kết thúc. Đây cũng là lớp trực tiếp bong tróc trong chu kỳ kinh nguyệt.

Như vậy, nội mạc tử cung không chỉ đơn thuần là lớp niêm mạc mà còn là một mô chuyên biệt, giữ vai trò then chốt trong việc tiếp nhận phôi và hỗ trợ quá trình mang thai.

Chức năng của lớp nội mạc tử cung

Nội mạc tử cung là thành phần then chốt của hệ sinh sản nữ, đóng vai trò trực tiếp trong quá trình thụ thai và duy trì thai kỳ. Chức năng của lớp niêm mạc này thể hiện qua hai khía cạnh chính:

• Tạo điều kiện thuận lợi cho sự làm tổ của phôi: Vào giai đoạn giữa chu kỳ kinh nguyệt, dưới tác động của estrogen và progesterone, lớp nội mạc tăng sinh và trở nên dày hơn, giàu mạch máu và dưỡng chất. Nhờ đó, tử cung hình thành một môi trường tối ưu giúp phôi có thể bám và phát triển.
• Nuôi dưỡng và bảo vệ thai nhi: Sau khi trứng được thụ tinh, nội mạc tử cung tiếp tục phát triển hệ thống mạch máu phong phú, đảm bảo cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho bào thai thông qua nhau thai. Ngoài chức năng dinh dưỡng, lớp nội mạc còn đóng vai trò như một lớp “lá chắn sinh học”, hạn chế các tác nhân có hại từ bên ngoài, góp phần duy trì sự an toàn và phát triển khỏe mạnh cho thai nhi trong suốt thai kỳ.

Ảnh hưởng của độ dày nội mạc tử cung

Độ dày của niêm mạc tử cung (nội mạc tử cung) không cố định mà thay đổi theo từng giai đoạn trong chu kỳ kinh nguyệt, dưới sự điều hòa của hormone estrogen và progesterone. Sự biến thiên này có vai trò quan trọng trong quá trình thụ thai, bởi niêm mạc chính là "nền tảng" để phôi làm tổ và phát triển:

• Niêm mạc tử cung mỏng (< 7 - 8 mm): Khi lớp nội mạc không đạt độ dày cần thiết, khả năng tiếp nhận và nuôi dưỡng phôi bị hạn chế. Điều này khiến việc làm tổ của trứng đã thụ tinh trở nên khó khăn. Ngay cả trong trường hợp phôi bám được vào niêm mạc, nguy cơ sảy thai sớm hoặc thai lưu vẫn rất cao do lớp đệm này quá mỏng, không đủ độ vững chắc để duy trì sự phát triển của thai.
• Niêm mạc tử cung quá dày (> 20 mm): Tình trạng này cũng không thuận lợi cho quá trình thụ thai. Niêm mạc dày bất thường có thể cản trở sự làm tổ của phôi, đồng thời liên quan đến các rối loạn kinh nguyệt như rong kinh, cường kinh hoặc chảy máu tử cung bất thường. Ngoài ra, niêm mạc dày kéo dài có thể là dấu hiệu của các bệnh lý tiềm ẩn như tăng sản nội mạc tử cung hoặc rối loạn nội tiết.

Từ đó có thể thấy, độ dày nội mạc tử cung đóng vai trò quyết định trong khả năng sinh sản của nữ giới. Một lớp niêm mạc có độ dày "lý tưởng", thường dao động trong khoảng 8 - 14 mm ở giai đoạn rụng trứng, sẽ tạo điều kiện tối ưu để phôi bám và phát triển ổn định trong tử cung.

Các bệnh lý thường gặp ở nội mạc tử cung

Nội mạc tử cung đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sinh sản của phụ nữ. Tuy nhiên, lớp niêm mạc này cũng có thể gặp phải nhiều rối loạn và bệnh lý khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng sinh sản. Dưới đây là những bệnh lý thường gặp nhất.

Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Đây là tình trạng các mô của lớp nội mạc phát triển lạc chỗ ra ngoài buồng tử cung, có thể lan sang buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc các cơ quan vùng chậu. Khi chịu tác động của hormone, các mô này vẫn hoạt động giống như nội mạc bình thường, dẫn đến chảy máu, đau và hình thành mô sẹo.

Triệu chứng điển hình bao gồm:

• Đau vùng chậu, thắt lưng hoặc bụng dưới, cơn đau có xu hướng nặng hơn trong kỳ kinh;
• Đau khi quan hệ tình dục;
• Kinh nguyệt kéo dài, ra máu nhiều bất thường;
• Chảy máu ngoài kỳ kinh;
• Một số biểu hiện toàn thân khác như rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi kéo dài.

Mặc dù không đe dọa trực tiếp tính mạng, lạc nội mạc tử cung lại ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống và là một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.

Ung thư nội mạc tử cung

Ung thư nội mạc tử cung là dạng ung thư phổ biến trong hệ sinh sản nữ, có thể gặp ở nhiều độ tuổi, đặc biệt ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh. Bệnh khởi phát từ sự tăng sinh bất thường và mất kiểm soát của các tế bào nội mạc, hình thành khối u ác tính.

Các dấu hiệu cảnh báo thường gặp:

• Ra máu âm đạo bất thường (ngoài kỳ kinh hoặc sau mãn kinh);
• Khí hư nhiều, có màu hoặc mùi lạ;
• Đau vùng chậu kéo dài;
• Giảm cân nhanh, không rõ nguyên nhân;
• Thay đổi trong thói quen đại tiểu tiện.

Việc phát hiện sớm có ý nghĩa quan trọng, bởi ung thư nội mạc tử cung có khả năng điều trị hiệu quả cao ở giai đoạn đầu

Viêm nội mạc tử cung

Viêm nội mạc tử cung là tình trạng nhiễm trùng lớp niêm mạc tử cung, thường xảy ra sau các thủ thuật sản phụ khoa (nạo hút thai, đặt dụng cụ tử cung, mổ lấy thai...) hoặc sau sinh nếu còn sót rau, ứ dịch trong buồng tử cung. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm vệ sinh kém, quan hệ tình dục không an toàn, hoặc can thiệp y khoa không đảm bảo vô khuẩn.

Biểu hiện lâm sàng:

• Ra khí hư nhiều, có màu vàng hoặc xanh, đặc quánh và kèm mùi hôi khó chịu;
• Đau bụng dưới âm ỉ hoặc dữ dội;
• Sốt cao, kèm mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt;
• Có thể kèm chảy máu âm đạo bất thường.

Nếu không điều trị kịp thời, viêm nội mạc tử cung có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như dính buồng tử cung, tắc vòi trứng, vô sinh hoặc nhiễm trùng huyết.

Tìm hiểu nội mạc tử cung là gì giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của lớp niêm mạc này trong chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản của phụ nữ. Khi lớp niêm mạc gặp vấn đề, từ viêm nhiễm, lạc chỗ cho đến ung thư, sức khỏe sinh sản sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, việc trang bị kiến thức, nhận biết sớm dấu hiệu bất thường và khám phụ khoa định kỳ là giải pháp thiết thực để bảo vệ sức khỏe cũng như duy trì chức năng sinh sản ổn định.

Tiêm phòng đầy đủ giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ phòng tránh nhiều bệnh lý có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và nội mạc tử cung. Chủ động tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ lâu dài mà còn góp phần duy trì nền tảng sức khỏe ổn định cho phụ nữ trong độ tuổi sinh nở. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin chính hãng, bảo quản đạt chuẩn GSP, cùng đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm thực hiện tiêm an toàn. Liên hệ ngay tổng đài 1800 6928 (miễn phí) để được tư vấn chi tiết và đặt lịch tiêm phù hợp.