Hen suyễn khiến người bệnh thường xuyên gặp khó khăn trong hô hấp, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hoặc tiếp xúc với dị nguyên. Bên cạnh thuốc men, thói quen ăn uống hàng ngày lại chính là yếu tố dễ bị bỏ qua nhưng có ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng bệnh. Việc lựa chọn những món ăn tốt cho người bị hen suyễn không chỉ giúp làm dịu hệ hô hấp mà còn tăng sức đề kháng, hạn chế tình trạng viêm nhiễm kéo dài. Hãy cùng khám phá những thực phẩm “vàng” cho lá phổi qua bài viết sau đây!
Những món ăn tốt cho người bị hen suyễn
Cá hồi áp chảo
Cá hồi là nguồn cung cấp omega-3 dồi dào, loại chất béo có khả năng chống viêm, hỗ trợ giảm tần suất và mức độ các cơn hen, đồng thời cải thiện chức năng phổi. Món cá hồi áp chảo với dầu oliu và ít gia vị không chỉ giữ nguyên dinh dưỡng mà còn dễ ăn, phù hợp cho người bị hen suyễn.

Canh rau củ
Canh rau củ với các nguyên liệu như cà rốt, khoai tây, bí đao, cải xanh mang lại nhiều vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm viêm. Món canh này dễ tiêu, ít calo, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe hô hấp, rất có lợi cho người hen suyễn.
Nước ép táo tươi
Táo chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin C và kali, những dưỡng chất giúp tăng đề kháng, giảm viêm đường hô hấp và hỗ trợ chức năng phổi. Uống nước ép táo tươi đều đặn giúp làm dịu các triệu chứng như ho và khó thở, đồng thời dễ tiêu hóa, phù hợp với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
Cháo yến mạch
Cháo yến mạch giàu chất xơ hòa tan và beta-glucan, giúp tăng cường miễn dịch, giảm viêm và hỗ trợ tiêu hóa. Món ăn này còn giúp duy trì cân nặng ổn định và tốt cho tim mạch – yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát bệnh hen suyễn.
Salad rau xanh và hạt
Rau xanh như cải xoăn, xà lách kết hợp với hạt chia, óc chó, hạt lanh tạo nên món salad giàu chất chống oxy hóa, omega-3 và chất xơ. Món ăn này giúp giảm viêm, tăng hệ miễn dịch, hỗ trợ chức năng hô hấp và duy trì sức khỏe tổng thể cho người bị hen suyễn.
Sữa chua không đường
Sữa chua không đường cung cấp probiotic – vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa và miễn dịch. Nhờ đó, người hen suyễn có thể giảm nguy cơ viêm nhiễm và phản ứng dị ứng. Đây là lựa chọn giúp nhẹ bụng, dễ tiêu, phù hợp để bổ sung hàng ngày.

Những thực phẩm người bị hen suyễn nên hạn chế
Bên cạnh việc bổ sung các món ăn có lợi, người bị hen suyễn cũng cần đặc biệt lưu ý tránh xa một số loại thực phẩm có thể làm gia tăng triệu chứng và khởi phát cơn hen như:
- Thực phẩm dễ gây dị ứng: Một số thực phẩm như hải sản, sữa, trứng, đậu phộng hoặc các loại hạt có thể gây dị ứng mạnh ở người có cơ địa nhạy cảm. Những phản ứng dị ứng này thường đi kèm viêm đường hô hấp và dễ kích hoạt cơn hen. Vì vậy, người bệnh nên theo dõi kỹ phản ứng của cơ thể sau khi ăn và loại bỏ khỏi thực đơn nếu có dấu hiệu bất thường.
- Đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn: Các món ăn nhiều dầu mỡ như gà rán, khoai tây chiên, xúc xích, thịt hộp,... chứa nhiều chất béo bão hòa, chất bảo quản và phụ gia, có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể. Đối với người bị hen suyễn, việc tiêu thụ thường xuyên nhóm thực phẩm này có thể khiến đường thở dễ bị kích ứng và khó thông thoáng hơn.
- Đồ uống có gas và chứa cồn: Nước ngọt có gas, bia, rượu,... đều có thể gây kích ứng niêm mạc đường hô hấp, làm tăng cảm giác khó thở và gây co thắt phế quản. Đặc biệt, một số loại rượu còn chứa sulfite – chất bảo quản có thể gây phản ứng dị ứng ở người hen suyễn. Hạn chế hoặc loại bỏ các loại đồ uống này là một bước quan trọng để kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

Cách xây dựng chế độ ăn khoa học cho người bị hen suyễn
Một chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ kiểm soát tốt các triệu chứng hen suyễn. Bên cạnh việc đưa vào thực đơn những món ăn tốt cho người bị hen suyễn đã đề cập, người bệnh cũng nên chú ý các nguyên tắc sau:
- Tăng cường thực phẩm có tác dụng chống viêm: Ưu tiên bổ sung cá (đặc biệt là cá giàu omega-3 như cá hồi), rau xanh, trái cây tươi và các loại hạt. Đây là những thực phẩm giúp giảm viêm và hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày: Ăn quá no có thể gây áp lực lên cơ hoành và khiến việc hít thở trở nên khó khăn hơn. Việc chia nhỏ bữa ăn sẽ giúp giảm gánh nặng lên hệ tiêu hóa cũng như hệ hô hấp.
- Uống đủ nước mỗi ngày: Cung cấp đủ nước cho cơ thể giúp làm loãng đờm, dịch nhầy trong đường thở, từ đó giảm tình trạng tắc nghẽn và hỗ trợ quá trình hô hấp tốt hơn.
- Kiểm soát nguy cơ dị ứng thực phẩm: Nên tham khảo bác sĩ để xác định các loại thực phẩm có thể gây dị ứng. Tránh ăn những món từng gây phản ứng bất thường hoặc nghi ngờ là nguyên nhân kích thích cơn hen.

Chế độ dinh dưỡng chỉ là một phần trong kế hoạch chăm sóc toàn diện cho người bị hen suyễn. Để đạt hiệu quả kiểm soát bệnh lâu dài, người bệnh cần phối hợp thực hiện các biện pháp sau:
- Tuân thủ điều trị: Dùng thuốc đúng liều, đúng giờ theo hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh.
- Tập luyện phù hợp: Các bài tập hít thở, yoga hoặc đi bộ nhẹ nhàng giúp tăng cường khả năng hoạt động của phổi mà không cần gắng sức.
- Tránh tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng: Hạn chế khói thuốc, bụi mịn, hóa chất và môi trường ô nhiễm – những yếu tố có thể làm khởi phát hoặc làm nặng thêm các cơn hen suyễn.
- Tiêm vắc xin: Chủ động tiêm vắc xin để bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa nhiều loại bệnh lý hô hấp nguy hiểm như vắc xin phòng cúm, vắc xin phòng bệnh do phế cầu, vắc xin phòng bệnh do Hib,...
Hen suyễn là bệnh mạn tính cần được kiểm soát lâu dài và chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc lựa chọn những món ăn tốt cho người bị hen suyễn, đồng thời tránh xa các thực phẩm dễ gây kích ứng sẽ giúp giảm tần suất và mức độ của các cơn hen.
Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh, tuân thủ điều trị và chú ý đến môi trường sống sẽ góp phần giúp người bệnh sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để có chế độ chăm sóc phù hợp nhất.