Ho gà là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp dễ gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ chưa được tiêm phòng đầy đủ. Không ít cha mẹ cho rằng bệnh có thể tự hết mà không cần can thiệp y tế. Vậy thực tế ho gà có tự khỏi không và mức độ nguy hiểm của bệnh như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để chủ động bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
Nguyên nhân gây bệnh ho gà
Trước khi đi sâu vào vấn đề ho gà có tự khỏi không, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân gây ra bệnh ho gà là gì. Ho gà là bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp cấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra. Mặc dù vi khuẩn này không quá độc lực cao, nhưng điều đáng lo ngại là bệnh diễn tiến nhanh và thường ảnh hưởng nghiêm trọng đến trẻ có hệ miễn dịch yếu, khiến tình trạng trở nên nguy hiểm.
Giai đoạn đầu của ho gà thường dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, dẫn đến việc phát hiện muộn. Một số dấu hiệu ban đầu thường thấy gồm:
- Cơ thể uể oải, biếng ăn; trẻ nhỏ có thể bỏ bú hoặc ăn ít.
- Có thể xuất hiện sốt nhẹ.
- Ho ngày càng nhiều và xuất hiện các cơn ho kéo dài sau 1 – 2 tuần, có khi kéo dài hàng tháng. Trẻ mắc ho gà thường ho dữ dội, không kiểm soát được, mặt đỏ, chảy nước mắt, tiết nhiều đờm dãi và thường bị nôn sau ăn.
Ho gà lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp thông qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hay nói chuyện. Ngoài ra, tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh cũng dễ dẫn đến lây nhiễm. Thống kê cho thấy, ho gà có thể gặp ở mọi độ tuổi, nhưng hơn 90% ca mắc là ở trẻ nhỏ. Vì vậy, ho gà được xem là bệnh lý điển hình ở lứa tuổi này.

Bệnh ho gà có tự khỏi không?
Ho gà có tự khỏi không là vấn đề được nhiều người quan tâm. Ở người lớn, ho gà có thể tự hết bệnh mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ, khả năng tự khỏi là rất thấp. Đây là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi ho gà, do đó cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nếu không được xử lý đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khi tiến triển nặng, bao gồm:
- Ngưng thở kéo dài, dẫn đến thiếu oxy và suy hô hấp, làm xuất hiện các cơn co giật và có nguy cơ tử vong bất ngờ.
- Nhiễm trùng thứ phát gây viêm phổi cấp.
- Các vấn đề tiêu hóa như lồng ruột, sa trực tràng, hoặc thoát vị ruột do ho quá mức.
- Tổn thương não do thiếu oxy kết hợp với viêm phổi và suy hô hấp nghiêm trọng.

Các giai đoạn phát triển của bệnh ho gà
Ở người trưởng thành, ho gà thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Các triệu chứng như ho hay sốt thường nhẹ, không rõ ràng và bệnh có thể tự thuyên giảm sau khoảng một tuần. Tuy nhiên, ở trẻ em – đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ – ho gà có thể tiến triển phức tạp và nguy hiểm hơn, thường diễn ra qua 4 giai đoạn chính:
Giai đoạn ủ bệnh
Thời kỳ ủ bệnh của ho gà kéo dài từ 6 đến 10 ngày, diễn ra âm thầm và không biểu hiện triệu chứng rõ rệt, khiến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn này trở nên rất khó khăn.
Giai đoạn này thường kéo dài 1 đến 2 tuần với các triệu chứng nhẹ, dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường như:
- Sốt nhẹ, đôi khi không sốt.
- Xuất hiện các cơn ho rải rác, tần suất ít.
- Trẻ thường bị chảy nước mắt và nước mũi.
- Hắt hơi liên tục.
- Mức độ ho có xu hướng tăng dần về cuối giai đoạn.
Giai đoạn toàn phát (khởi phát ho gà)
Đây là giai đoạn nặng nhất của bệnh, kéo dài từ 1 đến 6 tuần, thậm chí có thể kéo dài tới 10 tuần trong một số trường hợp. Các triệu chứng điển hình bao gồm:
- Các cơn ho dữ dội, liên tục, kéo dài từ 15 – 20 tiếng ho trong một đợt. Sau cơn ho thường nghe rõ tiếng thở rít, nhất là khi trẻ vừa ho xong hoặc đang ngủ.
- Trẻ có biểu hiện mệt lả, suy kiệt. Một số trẻ gặp tình trạng ngưng thở, dẫn đến thiếu oxy, gây tím môi, tím mặt và nổi tĩnh mạch cổ.
- Sau mỗi cơn ho, thường xuất hiện đờm trắng, đặc, là nơi chứa nhiều vi khuẩn, dễ lây cho người khác.
- Trẻ thở nhanh hơn, thường mệt mỏi, có thể bị sốt nhẹ và nôn ói sau ho.

Giai đoạn hồi phục
Khi bước vào giai đoạn hồi phục, tần suất và mức độ các cơn ho bắt đầu giảm, sốt cũng không còn. Tuy nhiên, các cơn ho có thể tái xuất hiện đột ngột trong vài tuần sau đó, đặc biệt khi trẻ nhiễm lạnh hoặc suy giảm sức đề kháng, làm tăng nguy cơ biến chứng như viêm phổi.
Biện pháp phòng ngừa ho gà cho trẻ nhỏ
Hiện nay, tiêm vắc xin phòng ho gà là phương pháp hiệu quả nhất giúp bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ mắc bệnh. Phụ huynh nên đưa trẻ đi tiêm đầy đủ và đúng lịch để đạt được hiệu quả phòng bệnh tối ưu. Ngoài ra, việc duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý và vận động phù hợp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức đề kháng tự nhiên cho trẻ.
Bên cạnh đó, cần đảm bảo vệ sinh môi trường sống xung quanh trẻ luôn sạch sẽ, thông thoáng – bao gồm nhà ở, khu vực vui chơi, không gian ăn uống và nơi trẻ thường xuyên tiếp xúc.
Để an tâm hơn trong việc tiêm chủng, quý phụ huynh có thể lựa chọn Trung tâm Tiêm chủng Long Châu – nơi cung cấp dịch vụ tiêm chủng chất lượng cao, đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm và cơ sở vật chất hiện đại. Tại đây, trẻ được theo dõi sát sao sau tiêm và được tư vấn chu đáo, giúp phụ huynh hoàn toàn yên tâm trong hành trình chăm sóc sức khỏe con trẻ.
Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp đa dạng các loại vắc xin phòng ho gà, phù hợp với từng nhóm tuổi. Đối với trẻ từ 6 tuần tuổi, các vắc xin kết hợp như Infanrix Hexa, Hexaxim (6 trong 1), Pentaxim (5 trong 1) và Tetraxim (4 trong 1) là lựa chọn tối ưu, giúp phòng ngừa đồng thời nhiều bệnh và giảm số lần tiêm. Đối với trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn, vắc xin Boostrix và Adacel (3 trong 1) thường được sử dụng để tiêm nhắc, giúp duy trì miễn dịch bền vững và tiện lợi trong lịch trình tiêm chủng.

Với những thông tin vừa chia sẻ, chắc hẳn cha mẹ đã phần nào giải đáp được thắc mắc ho gà có tự khỏi không. Đối với trẻ nhỏ, đây là căn bệnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ, có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Vì vậy, khi trẻ chẳng may mắc bệnh, cha mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế để được khám và điều trị sớm, tránh những ảnh hưởng nguy hiểm về sau.