Các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu cần nhớ để theo dõi sức khỏe thai kỳ

Khám thai định kỳ là việc làm thiết yếu trong suốt quá trình mang thai, không chỉ giúp theo dõi sức khỏe của mẹ bầu mà còn phát hiện sớm những bất thường ở thai nhi. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng nắm rõ các mốc khám thai quan trọng để đi khám đúng thời điểm. Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ lịch khám thai chuẩn, những xét nghiệm cần thiết trong từng giai đoạn và lưu ý quan trọng không nên bỏ qua.

Các mốc khám thai quan trọng theo từng tam cá nguyệt trong thai kỳ

Việc nắm rõ các mốc khám thai quan trọng theo từng tam cá nguyệt là yếu tố then chốt giúp mẹ bầu theo dõi toàn diện sự phát triển của thai nhi và đảm bảo sức khỏe trong suốt thai kỳ. Dưới đây là lịch khám thai theo từng giai đoạn cụ thể, kèm theo các xét nghiệm và đánh giá cần thiết trong mỗi mốc thời gian.

Giai đoạn tam cá nguyệt thứ nhất (Tuần 5 đến 13)

Tam cá nguyệt thứ nhất là giai đoạn đặt nền tảng cho thai kỳ, với các mốc khám thai quan trọng tập trung vào việc xác nhận thai và sàng lọc nguy cơ dị tật bẩm sinh.

Mốc khám thai đầu tiên vào tuần 5 - 8:

Đây là cột mốc đánh dấu việc chính thức bước vào thai kỳ. Bác sĩ sẽ siêu âm xác nhận thai trong tử cung, tính tuổi thai, ước lượng ngày dự sinh và chỉ định các xét nghiệm máu quan trọng như HIV, viêm gan B, giang mai, nhóm máu và yếu tố Rh. Đồng thời, mẹ sẽ được tư vấn về chế độ dinh dưỡng, bổ sung axit folic, sắt và các loại vitamin cần thiết.

Mốc khám thai tuần 11 - 13 tuần 6 ngày:

Tại thời điểm này, mẹ bầu cần thực hiện siêu âm đo độ mờ da gáy để đánh giá nguy cơ thai nhi mắc hội chứng Down và các bất thường nhiễm sắc thể như Edward hoặc Patau. Xét nghiệm Double Test sẽ được kết hợp để tăng độ chính xác trong chẩn đoán. Nếu có nguy cơ cao, bác sĩ sẽ tư vấn thực hiện thêm các xét nghiệm sàng lọc chuyên sâu như NIPT hoặc sinh thiết gai nhau.

Giai đoạn tam cá nguyệt thứ hai (Tuần 14 đến 27)

Tam cá nguyệt thứ hai tập trung vào việc theo dõi sự phát triển của thai nhi và tầm soát các dị tật bẩm sinh:

Lần khám thai tuần 16 - 22:

Đây tiếp tục là một trong các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu không nên bỏ qua. Nếu chưa thực hiện Double Test, xét nghiệm Triple Test sẽ được chỉ định để sàng lọc nguy cơ dị tật ống thần kinh và các bất thường nhiễm sắc thể. Trong trường hợp có nguy cơ cao, xét nghiệm chọc ối có thể được đề xuất, dù thủ thuật này có tỷ lệ gây sảy thai khoảng dưới 1%.

Mốc khám thai tuần 22 - 28:

Siêu âm 4D được thực hiện để kiểm tra hình thái thai nhi, phát hiện các bất thường về tim, chân tay, cột sống, thận và não. Đồng thời, bác sĩ sẽ kiểm tra vị trí bám của nhau thai, lượng nước ối và sự phát triển tổng thể của bé. Đây cũng là thời điểm quan trọng để thực hiện nghiệm pháp dung nạp glucose nhằm phát hiện sớm đái tháo đường thai kỳ. Mẹ bầu sẽ được tiêm mũi vắc xin uốn ván đầu tiên (VAT 1) theo đúng lịch trình tiêm chủng trong thai kỳ.

Giai đoạn tam cá nguyệt thứ ba (Tuần 28 đến 40)

Tam cá nguyệt thứ ba là giai đoạn chuẩn bị cho quá trình sinh nở, với các mốc khám thai quan trọng tập trung vào việc theo dõi sự phát triển của thai nhi và sức khỏe mẹ bầu.

Lần khám thai tuần 28 - 32:

Bác sĩ sẽ đánh giá các chỉ số như huyết áp, nước tiểu, siêu âm phát triển thai và tiêm mũi VAT 2. Đây là giai đoạn thai nhi có thể phát sinh một số dị tật khởi phát muộn như tắc ruột, giãn não thất, nên siêu âm vẫn đóng vai trò quan trọng. Ngoài ra, mẹ bầu có nguy cơ cao cũng sẽ được tầm soát tiền sản giật.

Mốc khám thai tuần 32 - 36:

Các kiểm tra thường quy như siêu âm, xét nghiệm nước tiểu và đo huyết áp được duy trì. Siêu âm giúp ước tính kích thước thai nhi, xác định ngôi thai và đánh giá lượng nước ối. Ngoài ra, xét nghiệm non-stress được thực hiện để theo dõi nhịp tim thai, đảm bảo thai nhi nhận đủ oxy.

Các mốc khám thai quan trọng từ tuần 36 đến 39:

Từ thời điểm này, mẹ bầu cần đi khám hàng tuần để theo dõi sát sao tiến trình chuẩn bị sinh. Các đánh giá bao gồm: Đo tim thai (NST), xét nghiệm máu, siêu âm kiểm tra vị trí thai và độ mở cổ tử cung. Bác sĩ cũng có thể thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B để dự phòng lây nhiễm cho bé khi sinh thường.

Vì sao không nên bỏ qua các mốc khám thai quan trọng?

Dưới đây là những lý do cho thấy tầm quan trọng không thể bỏ qua của từng mốc khám thai trong suốt thai kỳ:

Phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở thai nhi

Một số dị tật bẩm sinh như hội chứng Down, Edward, Patau hay các bất thường về hình thái như dị tật tim, não úng thủy, sứt môi, hở hàm ếch... có thể được phát hiện thông qua các mốc khám thai vào tuần 12, 22 hoặc 28. Việc bỏ qua các mốc khám thai quan trọng này sẽ khiến mẹ bầu mất đi “thời điểm vàng” để tầm soát và can thiệp kịp thời nếu có vấn đề xảy ra.

Theo dõi hành trình phát triển của thai nhi qua từng giai đoạn

Các chỉ số như chiều dài, cân nặng, nhịp tim, lượng nước ối và vị trí bánh nhau sẽ được đánh giá trong từng mốc khám thai nhằm xác định thai nhi có phát triển đúng chuẩn hay không. Nếu có dấu hiệu chậm phát triển, thai nhẹ cân hay suy dinh dưỡng bào thai, bác sĩ sẽ có biện pháp điều chỉnh sớm về chế độ ăn, nghỉ ngơi và theo dõi sát sao.

Phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm cho mẹ và thai nhi

Những vấn đề như tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ, thiếu máu, nhiễm trùng đường tiết niệu hay bất thường về huyết áp... đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai kỳ nếu không được phát hiện kịp thời. Các xét nghiệm và kiểm tra tại mỗi mốc khám thai sẽ giúp chẩn đoán sớm và đưa ra hướng xử trí hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ biến chứng trong thai kỳ và khi sinh nở.

Tư vấn và chuẩn bị tốt cho quá trình sinh nở

Từ tuần 36 trở đi, bác sĩ sẽ đánh giá vị trí ngôi thai, mức độ mở cổ tử cung, tình trạng khung xương chậu và có thể dự báo được mẹ bầu có khả năng sinh thường hay cần sinh mổ. Đồng thời, mẹ cũng sẽ được hướng dẫn nhận biết các dấu hiệu chuyển dạ và chuẩn bị đầy đủ về tâm lý, thể chất, giấy tờ nhập viện để sẵn sàng cho cuộc sinh.

Đảm bảo quyền lợi thai sản và tiêm chủng đầy đủ

Đi khám thai đúng lịch tại các cơ sở y tế uy tín còn giúp mẹ bầu được cấp giấy chứng nhận để hưởng các quyền lợi bảo hiểm xã hội, thai sản. Đồng thời, đây là cơ hội để tiêm các loại vắc xin cần thiết như vắc xin uốn ván, vắc xin cúm... theo đúng phác đồ, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé sau sinh.

Những điều mẹ bầu cần chú ý khi đi khám thai định kỳ

Để các mốc khám thai quan trọng diễn ra thuận lợi và mang lại kết quả chính xác, mẹ bầu cần lưu ý những điều sau khi đi khám thai định kỳ:

• Chuẩn bị trang phục: Mặc quần áo thoải mái, rộng rãi và mang dép bệt để dễ dàng di chuyển và thực hiện các kiểm tra.
• Nhịn ăn trước xét nghiệm: Không ăn sáng hoặc dùng chất kích thích (cà phê, trà) trước khi xét nghiệm máu để đảm bảo kết quả chính xác.
• Uống nước và nhịn tiểu (tam cá nguyệt 1): Uống nhiều nước trước siêu âm ở các mốc khám thai quan trọng đầu tiên (tuần 5 - 13) để hình ảnh thai nhi rõ nét.
• Đi tiểu trước siêu âm (tam cá nguyệt 2, 3): Tránh uống nhiều nước và đi tiểu trước siêu âm ở giai đoạn sau, khi thai nhi đã lớn.
• Vệ sinh sạch sẽ: Giữ cơ thể, đặc biệt là vùng kín, sạch sẽ để đảm bảo an toàn khi khám.
• Lưu trữ hồ sơ: Mang theo và lưu giữ cẩn thận tất cả kết quả xét nghiệm, siêu âm để bác sĩ dễ dàng theo dõi.
• Trao đổi với bác sĩ: Ghi chú các thắc mắc về sức khỏe, dinh dưỡng để trao đổi với bác sĩ trong các mốc khám thai quan trọng.

Khám thai định kỳ là chìa khóa giúp mẹ bầu an tâm suốt 9 tháng 10 ngày và bảo vệ tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của bé yêu. Hy vọng bài viết này của Tiêm chủng Long Châu đã giúp bạn nắm rõ các mốc khám thai quan trọng và hiểu được ý nghĩa của từng giai đoạn trong hành trình mang thai. Hãy lựa chọn các cơ sở y tế uy tín để được theo dõi thai kỳ một cách toàn diện, an toàn và chính xác.