Biến chứng suy tuyến giáp nguy hiểm bạn cần nhận biết sớm

Suy giáp là tình trạng tuyến giáp hoạt động kém, không sản xuất đủ hormone cần thiết để điều hòa quá trình trao đổi chất của cơ thể. Do hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể, khi thiếu hụt sẽ gây rối loạn chức năng trên diện rộng. Thống kê cho thấy khoảng 4 - 5% dân số thế giới mắc suy giáp, đáng lo ngại là gần 50% trường hợp không được chẩn đoán sớm. Việc nhận biết và điều trị kịp thời có vai trò thiết yếu nhằm hạn chế các rủi ro và biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Các biến chứng suy tuyến giáp thường gặp

Biến chứng suy giáp là những hậu quả nghiêm trọng về thể chất và tinh thần mà người bệnh có thể phải đối mặt. Không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một số biến chứng nguy hiểm phải kể đến như:

Bệnh tim mạch và rối loạn chuyển hóa

Suy giáp làm giảm nhịp tim, giảm cung lượng tim và tăng cholesterol trong máu. Các yếu tố này làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và suy tim.

Người bệnh cũng dễ tăng cân do chuyển hóa cơ bản giảm, kết hợp với tình trạng giữ nước gây phù nhẹ. Trường hợp nặng có thể xảy ra tràn dịch màng tim, khiến tim bị chèn ép và giảm hiệu suất bơm máu.

Tổn thương hệ thần kinh và cơ

Thiếu hormone tuyến giáp gây rối loạn chức năng dẫn truyền thần kinh cơ, dẫn đến đau cơ, chuột rút, cứng cơ, yếu cơ và mệt mỏi kéo dài.

Người bệnh có nguy cơ cao mắc hội chứng ống cổ tay do lắng đọng chất nhầy quanh dây thần kinh giữa ở cổ tay. Một số trường hợp suy giáp lâu năm có thể dẫn đến tổn thương thần kinh ngoại biên gây tê bì và dị cảm.

Thay đổi sức khỏe tâm thần

Hormone giáp ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tổng hợp serotonin - chất quyết định sự ổn định cảm xúc. Thiếu hụt hormone làm giảm tốc độ dẫn truyền thần kinh, khiến người bệnh dễ rơi vào tình trạng suy nhược tâm thần.

Các triệu chứng thường gặp gồm giảm tập trung, suy giảm trí nhớ, hay quên, chậm suy nghĩ, lo âu dai dẳng và trầm cảm. Trường hợp nặng có thể xuất hiện hoang tưởng hoặc rối loạn hành vi.

Biến chứng trong thai kỳ và khả năng sinh sản

Hormone giáp đóng vai trò quan trọng trong điều hòa kinh nguyệt và hoạt động buồng trứng. Phụ nữ bị suy giáp dễ gặp tình trạng kinh nguyệt thưa, rong kinh, vô kinh và giảm khả năng thụ thai. Ở nam giới, suy giáp gây giảm ham muốn và giảm số lượng tinh trùng.

Nếu phụ nữ mang thai không điều trị suy giáp, nguy cơ sảy thai, tiền sản giật, sinh non, suy tim ở mẹ và xuất huyết sau sinh đều tăng cao. Thai nhi thiếu hormone giáp trong 3 tháng đầu có thể bị suy giảm phát triển thần kinh.

Bướu cổ

Khi cơ thể thiếu hormone giáp, tuyến yên tăng tiết TSH (Thyroid Stimulating Hormone) để kích thích tuyến giáp sản xuất thêm hormone. Tình trạng kích thích kéo dài khiến tuyến giáp phì đại tạo thành bướu cổ.

Bướu cổ có thể không gây đau, nhưng nếu kích thước lớn dễ gây khàn tiếng, cảm giác nghẹn, khó thở hoặc khó nuốt, ảnh hưởng lớn đến giao tiếp và thẩm mỹ.

Dị tật bẩm sinh

Mẹ bị suy giáp không điều trị sinh con có nguy cơ cao mắc các bất thường thần kinh, chậm tăng trưởng và giảm phát triển trí tuệ. Dù phần lớn có thể cải thiện nếu được điều trị bằng hormone giáp kịp thời sau sinh, nguy cơ chậm phát triển vẫn cao hơn trẻ bình thường.

Hôn mê phù niêm (Myxedema Coma)

Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất. Hôn mê phù niêm xảy ra chủ yếu ở người lớn tuổi bị suy giáp lâu năm. Biểu hiện gồm hạ thân nhiệt sâu, giảm thông khí, nhịp tim chậm, co giật, rối loạn nhận thức và có thể tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. Người bệnh cần được điều trị tại ICU với hỗ trợ hô hấp, điều chỉnh điện giải và dùng hormone liều cao.

Biến chứng đường tiêu hóa và hô hấp

Suy giáp làm giảm nhu động ruột gây táo bón kéo dài, đầy hơi chướng bụng. Cơ hô hấp yếu khiến người bệnh khó thở, ngủ ngáy hoặc ngưng thở khi ngủ. Những rối loạn này dễ bị bỏ qua nhưng có thể trở nặng nếu để kéo dài.

Ai có nguy cơ cao mắc các biến chứng?

Bệnh suy giáp có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai, từ trẻ sơ sinh, thanh thiếu niên đến người lớn tuổi. Tuy nhiên, một số đối tượng sau có nguy cơ mắc bệnh cũng như biến chứng cao hơn:

• Giới tính và tuổi tác: Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới khoảng 5 - 8 lần, tỷ lệ mắc bệnh gia tăng theo tuổi, đặc biệt phụ nữ trên 60 tuổi.
• Tiền sử điều trị tuyến giáp: Từng xạ trị ở vùng đầu hoặc cổ, phẫu thuật cắt tuyến giáp hoặc điều trị bệnh tuyến giáp bằng liệu pháp i-ốt phóng xạ.
• Tiền sử gia đình: Có người thân mắc bệnh tuyến giáp.
• Mắc bệnh tự miễn: Mắc các bệnh như viêm tuyến giáp Hashimoto (nguyên nhân phổ biến nhất), đái tháo đường tuýp 1, thiếu máu ác tính, lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren.
• Yếu tố khác: Có bướu cổ hoặc đang dùng các loại thuốc có hàm lượng i-ốt cao (như amiodarone) hoặc thuốc ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.

Làm sao để ngăn ngừa biến chứng suy giáp?

Bệnh suy giáp tuy không có cách để ngăn ngừa hoàn toàn, nhất là suy giáp do nguyên nhân tự miễn, nhưng việc phòng tránh các biến chứng là hoàn toàn có thể nếu người bệnh được phát hiện sớm và điều trị đầy đủ. Một số biện pháp nhằm ngăn ngừa biến chứng như:

• Tuân thủ phác đồ điều trị và dùng thuốc hormone đúng liều;
• Khám định kỳ để điều chỉnh liều hormone phù hợp;
• Bổ sung i-ốt theo chỉ dẫn, không lạm dụng;
• Duy trì chế độ ăn và lối sống lành mạnh;
• Xét nghiệm cho trẻ sơ sinh có mẹ bị suy giáp để kịp thời điều trị nếu cần;
• Tầm soát suy giáp trước và trong thai kỳ, đặc biệt ở người có tiền sử bệnh tuyến giáp.

Tóm lại, biến chứng suy tuyến giáp có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim mạch, thần kinh, sinh sản và thai kỳ nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Việc tầm soát, tuân thủ điều trị và theo dõi định kỳ là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và bảo vệ sức khỏe lâu dài.