Zona thần kinh có nguy hiểm không? Cách phòng ngừa bệnh hiệu quả

Bệnh zona, hay còn gọi là zona thần kinh, là một bệnh lý do virus gây ra, khá phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Không ít người thắc mắc zona thần kinh có nguy hiểm không? Đặc biệt khi các triệu chứng ban đầu chỉ là những mảng da phát ban và đau rát. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Hãy cùng Long Châu tìm hiểu chi tiết về mức độ nguy hiểm của bệnh và cách phòng ngừa hiệu quả!

Zona thần kinh là gì?

Bệnh zona thần kinh còn được gọi là “giời leo”, là bệnh nhiễm trùng da do virus Varicella-Zoster (VZV) – cùng loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus không bị loại bỏ hoàn toàn mà sẽ tiềm ẩn trong các hạch thần kinh. Khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc cơ thể gặp stress, virus có thể tái hoạt động, phát triển dọc theo dây thần kinh cảm giác và gây ra các tổn thương trên da và niêm mạc.

Người mắc zona thần kinh thường gặp các triệu chứng như đau rát, sốt nhẹ, mệt mỏi và khó ngủ. Trên da xuất hiện các mảng hồng ban kèm mụn nước tập trung theo từng cụm, chủ yếu ở một bên cơ thể. Khi mụn nước vỡ, chúng tạo thành vết loét, rỉ dịch và có thể để lại vết thâm hoặc sẹo nếu không được chăm sóc đúng cách. Bệnh có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với mụn nước và thường tự khỏi sau 2 - 3 tuần.

Zona thần kinh có nguy hiểm không?

Zona thần kinh là một bệnh lý rất nguy hiểm vì không chỉ gây khó chịu, đau đớn mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng phức tạp. Virus Varicella-Zoster – tác nhân gây bệnh, có thể tấn công vào hệ thần kinh, làm tổn thương cơ quan quan trọng nếu không được điều trị kịp thời. Những ảnh hưởng này không chỉ dừng lại ở cơn đau cấp tính mà có thể kéo dài và trở thành mãn tính, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Bệnh thường xuất hiện dưới dạng các mảng mụn nước dọc theo dây thần kinh, gây cảm giác đau nhức, ngứa rát. Nếu không được kiểm soát, virus có thể lan rộng, gây ra những tổn thương sâu bên trong cơ thể. Đặc biệt, ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, zona thần kinh có thể biến thành bệnh lý nghiêm trọng, làm gia tăng nguy cơ mắc các biến chứng thần kinh kéo dài. Bên cạnh nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng, zona thần kinh còn gây những tác động lớn đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe như:

• Đau kéo dài và khó chịu: Cơn đau dọc theo dây thần kinh có thể kéo dài nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và công việc hằng ngày.

• Rối loạn giấc ngủ: Cảm giác đau rát, ngứa ngáy khiến người bệnh khó ngủ, dẫn đến mệt mỏi và suy giảm sức khỏe.

• Ảnh hưởng tâm lý: Những cơn đau kéo dài kèm theo thay đổi ngoại hình có thể gây lo âu, căng thẳng hoặc trầm cảm.

• Hạn chế vận động: Đau nhức làm giảm khả năng tham gia các hoạt động thể chất, giao tiếp xã hội.

• Biến chứng kéo dài: Đau dây thần kinh hậu zona có thể dai dẳng, làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống.

• Tác động thẩm mỹ: Tổn thương da dễ để lại sẹo, vết thâm, ảnh hưởng đến ngoại hình và sự tự tin.

Các biến chứng nguy hiểm của bệnh zona thần kinh

Mặc dù đa số các trường hợp bệnh có thể tự khỏi sau 2 - 4 tuần, nhưng không ít người phải đối mặt với những biến chứng kéo dài, bao gồm:

• Đau thần kinh sau zona: Đây là biến chứng phổ biến nhất, đặc biệt ở người cao tuổi. Cơn đau có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm sau khi tổn thương da đã lành, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày. Những cơn đau này có thể xuất hiện theo từng đợt hoặc liên tục, gây khó chịu và mất ngủ.

• Tổn thương mắt: Khi virus tấn công các dây thần kinh quanh mắt, người bệnh có thể bị viêm giác mạc, sưng mí mắt, giảm thị lực hoặc thậm chí dẫn đến mù lòa. Những triệu chứng bao gồm đau rát, chảy nước mắt và nhạy cảm với ánh sáng. Nếu không điều trị kịp thời, thị giác có thể bị ảnh hưởng vĩnh viễn.

• Viêm não, viêm màng não: Viêm não là một biến chứng nguy hiểm của zona thần kinh, đặc biệt ở người mắc zona tai. Do cấu trúc tai kết nối chặt chẽ với hệ thần kinh trung ương, virus có thể lây lan lên não, gây viêm nhiễm. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến di chứng nặng nề như tê liệt, động kinh hoặc tử vong. Viêm màng não cũng là biến chứng tương tự, với nguy cơ cao nếu chăm sóc không đúng cách..

• Hội chứng Ramsay Hunt: Đây là biến chứng nghiêm trọng của zona thần kinh, gây liệt dây thần kinh mặt ngoại biên. Người bệnh có thể xuất hiện mụn nước ở tai, miệng, kèm theo đau tai dữ dội, mất thính giác và tê liệt một bên mặt. Nếu được điều trị sớm, hầu hết các triệu chứng sẽ cải thiện dần khi viêm dây thần kinh giảm bớt..

• Nhiễm trùng da: Nếu không giữ gìn vệ sinh vùng da bị tổn thương, các mụn nước có thể bị nhiễm trùng, gây viêm loét hoặc để lại sẹo vĩnh viễn. Ở những trường hợp nghiêm trọng, nhiễm trùng có thể lan rộng vào máu, gây nhiễm trùng huyết nguy hiểm.

Ai có nguy cơ cao gặp biến chứng?

Những người mắc zona thần kinh có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn nếu không tuân thủ phác đồ điều trị, đặc biệt ở các nhóm đối tượng sau:

• Người già, trẻ em, người suy giảm miễn dịch hay các bệnh nhân mắc bệnh mạn tính như HIV/AIDS, tiểu đường,...

• Bệnh nhân đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc điều trị bằng hóa trị, xạ trị.

• Người vừa ghép tạng hoặc ốm nặng với sức đề kháng chưa phục hồi hoàn toàn.

• Phụ nữ mang thai và cho con bú có hệ miễn dịch kém nên nguy cơ bị virus Varicella-Zoster tấn công cao hơn.

Cách phòng ngừa bệnh zona thần kinh hiệu quả

Để giảm nguy cơ mắc zona thần kinh và các biến chứng liên quan, việc phòng ngừa đóng vai trò quan trọng, dưới đây là các biện pháp giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả:

• Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin zona thần kinh như vắc xin Shingrix là biện pháp tốt nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng, đặc biệt cho người trên 50 tuổi hoặc có nguy cơ cao.

• Tăng cường miễn dịch: Ăn uống đủ chất, tập thể dục, giảm căng thẳng để nâng cao sức đề kháng.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.

• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế chạm vào mụn nước hoặc dịch tiết để ngăn lây lan.

Vậy zona thần kinh có nguy hiểm không? Có thể thấy bệnh sẽ rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn kéo dài mà còn dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não, đau dây thần kinh hậu zona. Để giảm nguy cơ mắc bệnh, tiêm vắc xin là một trong các phương pháp hiệu quả. Khi có dấu hiệu của zona thần kinh, cần thăm khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Bảo vệ sức khỏe với vắc xin Shingrix – giải pháp hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa zona thần kinh và giảm nguy cơ biến chứng. Đến ngay Trung tâm tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm chủng an toàn, nhanh chóng với đội ngũ chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm.

Xem thêm:

• Vắc xin zona thần kinh: Những ai nên tiêm và hiệu quả bảo vệ ra sao?

• Phương pháp điều trị đúng cách bệnh Zona thần kinh