Đau sau zona thần kinh có thể kéo dài nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và tâm lý của người bệnh. Để giảm thiểu cơn đau này, có nhiều cách giảm đau sau zona thần kinh khác nhau. Việc áp dụng đúng cách và kịp thời sẽ giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và lấy lại sự thoải mái trong cuộc sống. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về một số cách giảm đau sau zona thần kinh hiệu quả.
Nguyên nhân gây đau sau thần kinh là gì?
Đau thần kinh sau zona xảy ra do virus Varicella Zoster (gây bệnh thủy đậu và đậu mùa) phát triển và tấn công dây thần kinh cảm giác. Virus này gây viêm và xơ hóa dây thần kinh, dẫn đến hoại tử. Hệ quả là các tín hiệu đau bị nhiễu loạn ở mức độ cao, khiến cơn đau nhức thần kinh trở nên dai dẳng và khó chịu.
Người mắc zona thần kinh nặng thường có nhiều vết phát ban và tổn thương viêm nhiễm nghiêm trọng. Những người cao tuổi từ 50 trở lên với hệ miễn dịch suy yếu và cơ thể suy nhược cũng dễ bị tấn công hơn. Vị trí nhiễm virus ở những vùng nhạy cảm như mặt, cổ, mắt và thân mình cũng làm tăng mức độ nghiêm trọng. Đặc biệt, nếu không được điều trị bằng phương pháp kháng virus trong vòng 72 giờ đầu khi phát ban xuất hiện, tình trạng sẽ trở nên trầm trọng hơn.
Hiểu rõ nguyên nhân bùng phát zona giúp người bệnh áp dụng cách giảm đau sau zona thần kinh hiệu quả hơn. Cơn đau có thể trở thành mãn tính nếu kéo dài hơn một năm.
/cach_giam_dau_sau_zona_than_kinh_1_94c8d747e4.jpg)
Triệu chứng của đau sau zona thần kinh
Người bệnh thường tìm kiếm cách giảm đau sau zona thần kinh vì cơn đau vẫn dai dẳng và khó chịu ngay cả khi bệnh đã khỏi. Do đó, việc hiểu rõ về biểu hiện của cơn đau là rất cần thiết để cung cấp thông tin cho bác sĩ.
Virus Varicella Zoster di chuyển và lây lan dọc theo dây thần kinh, khiến cơn đau thần kinh thường chỉ xuất hiện ở một bên cơ thể tại vị trí tổn thương. Cảm giác đau thường mô tả là bỏng rát, châm chích, hoặc như bị kim châm, và có thể gây ức chế thần kinh ở mức độ nặng.
Các triệu chứng thường gặp khi bị đau sau zona bao gồm:
- Đau thần kinh: Người bệnh cảm thấy đau ở rễ thần kinh với mức độ cao, cơn đau khó dịu đi chỉ với các tác động ngoài da.
- Nhạy cảm với cơn đau: Cơn đau có thể lan tới não ngay cả khi không có tiếp xúc trực tiếp, hoặc chỉ với các tác động nhẹ như chạm nhẹ, hơi thở, gió thổi qua, hay cọ xát với quần áo.
- Cảm giác đau kéo dài: Cơn đau có thể không dứt và kéo dài từ vài tháng, vài năm, thậm chí vĩnh viễn.
- Triệu chứng phụ: Người bệnh thường gặp sốt cao, mệt mỏi, tê bì chân tay, suy nhược cơ thể, kiệt sức và thiếu sức lực.
/cach_giam_dau_sau_zona_than_kinh_2_502e2e33b9.jpg)
Một số cách giảm đau sau zona thần kinh hiệu quả
Có nhiều phương pháp hỗ trợ điều trị và giảm triệu chứng đau thần kinh sau zona có thể áp dụng khi có sự đồng ý và chỉ định của bác sĩ, bao gồm:
Dùng thuốc uống
Cơn đau sau zona thần kinh thường do tổn thương dây thần kinh gây ra. Việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa có thể giúp làm dịu cơn đau từ bên trong và hỗ trợ quá trình hồi phục của hệ thần kinh, từ đó giảm đau hiệu quả hơn.
- Thuốc chống co giật: Một số loại thuốc điều trị co giật có khả năng giảm đau hiệu quả. Chúng có thể được chỉ định để làm giảm triệu chứng đau dây thần kinh sau zona, bao gồm Neurontin và Gralise (chứa Gabapentin) cùng với Lyrica (chứa Pregabalin) giúp kiểm soát cơn đau thần kinh.
- Thuốc chống trầm cảm: Những loại thuốc này giúp điều chỉnh rối loạn tâm trạng và tác động lên tế bào thần kinh, làm giảm cơn đau hiệu quả ngay cả khi người bệnh không bị trầm cảm. Các thuốc thường được sử dụng bao gồm Pamelor (chứa Nortriptyline), Amitriptyline, Cymbalta (chứa Duloxetine) và Effexor XR (chứa Venlafaxine).
- Thuốc giảm đau nhóm Opioid: Đây là loại thuốc mạnh giúp giảm đau dây thần kinh sau zona, chứa một số chất gây nghiện với liều lượng nhỏ. Chúng chỉ nên được sử dụng khi có sự kê đơn từ chuyên gia y tế. Các thuốc trong nhóm này bao gồm Conzip, Qdolo (chứa Tramadol), Percocet, Oxycet (chứa Oxycodone) và các loại thuốc chứa Morphin.
Những loại thuốc này chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm đau và không điều trị được nguyên nhân gây ra biến chứng này.
/cach_giam_dau_sau_zona_than_kinh_3_09ea02bb87.jpg)
Dùng cao dán và thuốc bôi
Sử dụng kem bôi chứa Capsaicin (như Capzasin-P, Zostrix,…) có thể giúp giảm cơn đau dây thần kinh sau zona. Nên thoa kem 3 - 4 lần mỗi ngày lên vùng da bị đau, nhưng tuyệt đối không thoa lên vùng có vết thương hở hoặc tổn thương chưa lành hoàn toàn. Capsaicin là hoạt chất giảm đau chiết xuất từ hạt ớt, có thể gây cảm giác nóng rát, do đó, khi lần đầu sử dụng, chỉ nên lấy một lượng nhỏ và tăng dần để tránh cảm giác khó chịu. Cảm giác nóng rát này thường giảm dần theo thời gian.
Ngoài kem bôi, người bệnh có thể sử dụng miếng dán chứa Capsaicin để hỗ trợ giảm đau và làm dịu triệu chứng.
Cao dán da Lidocain (5%) cũng là một lựa chọn hiệu quả để giảm đau, nhưng chỉ nên dán lên vùng da bị đau và vùng da nguyên vẹn, không có vết thương hở, nhằm ngăn ngừa tác dụng phụ không mong muốn cho tình trạng da.
Dùng thuốc tiêm
Ngoài thuốc uống và tiêm, người bệnh có thể:
- Tiêm Steroid: Bác sĩ có thể chỉ định tiêm Steroid vào vị trí ngoài màng cứng để kháng viêm, cải thiện sự nhạy cảm của các đầu mút sợi thần kinh bị ảnh hưởng bởi zona, giúp giảm nhanh chóng các cơn đau nhức và cảm giác bỏng rát kéo dài sau zona thần kinh. Tiêm thuốc ngoài màng cứng được nhiều chuyên gia khuyến khích sử dụng trong điều trị và giảm đau sau zona nhờ tính an toàn và hiệu quả.
- Tiêm Methylprednisolon acetat: Đối với những trường hợp đau dây thần kinh sau zona dữ dội và kéo dài mà không có dấu hiệu thuyên giảm, bác sĩ có thể chỉ định tiêm Methylprednisolon acetat (một dẫn xuất chống viêm) vào khoang dưới màng nhện của tủy sống để kháng viêm và giảm đau. Kỹ thuật này phải được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa gây mê kết hợp cùng bác sĩ chuyên khoa thần kinh để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả cao.
Sử dụng vật lý trị liệu
Có thể kết hợp các phương pháp điều trị bằng thuốc và tiêm với các biện pháp vật lý trị liệu như laser, tia tử ngoại, và chiếu tia sáng có bước sóng ngắn lên các vùng da bị đau để kháng viêm và hỗ trợ giảm đau.
Ngoài ra, phương pháp kích thích điện cũng có thể được áp dụng để thúc đẩy dòng điện đến các dây thần kinh qua da hoặc phong bế hạch rễ sau thần kinh, nhằm giảm đau hiệu quả.
/cach_giam_dau_sau_zona_than_kinh_4_454bf14a4b.jpg)
Các biện pháp khác để giảm đau sau zona
Ngoài ra còn một số biện pháp giảm đau sau zona thần kinh như:
- Thuốc nhỏ mắt chứa Lidocain 4%: Khi tiếp xúc với niêm mạc mắt, Lidocain có khả năng gây tê thần kinh, giúp giảm cơn đau thần kinh chỉ sau khoảng 15 phút. Tuy nhiên, trạng thái giảm đau này chỉ kéo dài từ 8 đến 96 giờ.
- Thủy châm: Đây là phương pháp tiêm dung dịch tăng cường dinh dưỡng và giảm đau vào các huyệt thần kinh, tác động lên hệ kinh lạc, giúp thuốc phát huy hiệu quả giảm đau. Lưu ý, phương pháp này chỉ nên thực hiện khi có sự đồng ý và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Biện pháp phòng ngừa biến chứng zona thần kinh
Để ngăn ngừa biến chứng sau zona, người bệnh cần điều trị sớm ngay khi phát bệnh. Tốt nhất, hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, chẩn đoán và hướng dẫn điều trị kịp thời. Đồng thời, tuân thủ đúng các nguyên tắc chăm sóc để rút ngắn thời gian hồi phục.
Các biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị
Tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch để phòng bệnh thủy đậu và zona thần kinh. Vắc xin Shingrix (Bỉ) là vắc xin tái tổ hợp, bất hoạt, giúp phòng ngừa bệnh zona (Herpes Zoster) và các biến chứng liên quan như đau dây thần kinh sau zona (PHN). Vắc xin được chỉ định cho người từ 50 tuổi trở lên và những người từ 18 tuổi có nguy cơ cao, nhằm tạo miễn dịch chủ động và bảo vệ lâu dài.
- Vệ sinh vùng da bị tổn thương bằng cách rửa sạch, sát khuẩn và lau khô đúng cách.
- Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng.
- Tập thể dục nhẹ nhàng, tránh va chạm vào vết thương.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và lây lan.
- Cách ly người bệnh để tránh lây nhiễm cho người khác.
/cach_giam_dau_sau_zona_than_kinh_5_d598b78547.jpg)
Đau dây thần kinh sau zona có thể kéo dài và gây nhiều ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, nhưng người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu áp dụng đúng phương pháp điều trị. Việc kết hợp thuốc theo chỉ định của bác sĩ, liệu pháp vật lý trị liệu và chăm sóc sức khỏe hợp lý sẽ giúp giảm đau hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng. Nếu bạn đang tìm kiếm cách giảm đau sau zona thần kinh, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để có hướng điều trị phù hợp nhất.
Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa zona thần kinh, giảm nguy cơ biến chứng đau dây thần kinh kéo dài. Vắc xin Shingrix (Bỉ) là vắc xin tái tổ hợp, bất hoạt, mang lại khả năng bảo vệ cao, được khuyến cáo cho người từ 50 tuổi trở lên và những người có nguy cơ cao từ 18 tuổi. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin Shingrix với dịch vụ chuyên nghiệp, đội ngũ nhân viên y tế tận tâm và hệ thống bảo quản vắc xin đạt tiêu chuẩn, đảm bảo an toàn và hiệu quả tiêm chủng. Để đặt lịch hẹn tiêm ngừa zona thần kinh, vui lòng liên hệ hotline miễn phí 18006928.