Hội chứng Ramsay Hunt có nguy hiểm không? Phòng ngừa ra sao?

Hội chứng Ramsay Hunt nghe có vẻ lạ tai, nhưng thực chất lại là một căn bệnh thần kinh khá nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến cả thính giác và vận động cơ mặt. Nhiều người chỉ biết đến bệnh này khi thấy các sao nổi tiếng mắc phải, ví dụ như ca sĩ Justin Bieber từng chia sẻ mình bị liệt nửa mặt vì hội chứng này. Vậy rốt cuộc bệnh Ramsay Hunt có nguy hiểm không? Và làm sao để phòng ngừa?

Tại sao mắc phải hội chứng Ramsay Hunt?

Hội chứng xảy ra khi virus varicella-zoster – cùng loại với virus gây bệnh thủy đậu – tấn công vào các dây thần kinh gần tai. Khi bạn từng bị thủy đậu, virus này không biến mất hoàn toàn mà sẽ “ngủ yên” trong cơ thể. Nhiều năm sau, vì một lý do nào đó (thường là do suy giảm miễn dịch), virus có thể tái hoạt động và gây ra hội chứng này. Có một vài yếu tố khiến bạn dễ bị hội chứng Ramsay Hunt hơn, chẳng hạn như:

• Hệ miễn dịch yếu: Người lớn tuổi, người đang điều trị ung thư, người mắc các bệnh tự miễn…

• Căng thẳng kéo dài: Stress cũng làm giảm khả năng đề kháng, tạo điều kiện cho virus "thức dậy".

• Chưa từng tiêm vắc xin thủy đậu hoặc zona: Đây là một trong những yếu tố quan trọng.

Tóm lại, bệnh không lây qua người, nhưng nếu bạn chưa từng bị thủy đậu hoặc chưa tiêm ngừa, thì có thể bị lây virus thủy đậu từ người bị Ramsay Hunt. Chính vì vậy, phòng ngừa là điều rất cần thiết.

Không phải ai cũng có nguy cơ mắc hội chứng Ramsay Hunt, nhưng có một số nhóm đối tượng được xác định là dễ bị virus varicella-zoster tấn công hơn, dẫn đến hội chứng này. Việc nhận diện đúng đối tượng nguy cơ sẽ giúp chủ động hơn trong việc phòng bệnh:

• Người lớn tuổi (trên 60 tuổi): Đây là nhóm có nguy cơ cao nhất vì hệ miễn dịch thường đã suy giảm theo thời gian. Virus “ngủ yên” trong cơ thể từ thời bị thủy đậu có thể tái hoạt động bất kỳ lúc nào nếu đề kháng yếu.

• Người từng mắc thủy đậu: Nếu bạn từng bị thủy đậu trong quá khứ, virus gây bệnh vẫn còn tiềm ẩn trong cơ thể, đặc biệt nếu chưa từng tiêm vắc xin zona sau đó.

• Người suy giảm miễn dịch: Những ai đang điều trị ung thư, dùng thuốc ức chế miễn dịch, mắc HIV/AIDS hoặc các bệnh lý mãn tính đều nằm trong nhóm nguy cơ cao. Hệ miễn dịch yếu khiến cơ thể không đủ sức “kiềm hãm” virus tái hoạt.

• Người thường xuyên căng thẳng, thiếu ngủ: Nghe có vẻ nhẹ nhàng nhưng stress kéo dài cũng ảnh hưởng lớn đến hệ miễn dịch. Đây là yếu tố gián tiếp khiến virus dễ bùng phát trở lại.

• Người chưa tiêm vắc xin zona/thủy đậu: Nếu bạn chưa tiêm ngừa và chưa từng mắc thủy đậu, bạn có thể bị lây virus từ người khác – và sau đó có nguy cơ phát triển hội chứng khi virus tái hoạt.

Tóm lại, không phải ai cũng dễ bị Ramsay Hunt, nhưng nếu bạn thuộc một trong những nhóm trên, hãy đặc biệt cẩn trọng. Chủ động tiêm phòng và nâng cao đề kháng tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn.

Mức độ nguy hiểm của hội chứng Ramsay Hunt

Không đơn giản là những triệu chứng khó chịu như đau tai hay nổi mụn nước quanh tai, hội chứng Ramsay Hunt có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm. Dưới đây là những ảnh hưởng nguy hiểm mà bạn cần biết:

Mất thính lực vĩnh viễn

Một trong những biến chứng phổ biến và đáng sợ nhất là thính lực ở tai bị ảnh hưởng, mất thính lực. Virus có thể gây viêm dây thần kinh số 8 – dây thần kinh liên quan đến thính giác. Người bệnh có thể thấy ù tai, nghe kém hoặc thậm chí mất thính lực hoàn toàn bên tai bị bệnh. Nếu không điều trị kịp thời, tổn thương này có thể trở thành vĩnh viễn.

Tổn thương mắt

Khi bị yếu hoặc liệt cơ mặt, bạn sẽ không thể nhắm mắt hoàn toàn ở bên bị ảnh hưởng. Điều này khiến mắt dễ bị khô, kích ứng, thậm chí trầy giác mạc do không được bảo vệ tốt. Lâu dần, nếu không được chăm sóc đúng cách, mắt có thể bị viêm, loét giác mạc, dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng. Trong một số trường hợp, người mắc hội chứng Ramsay Hunt có thể phải đeo miếng che mắt để tránh khô và bụi bẩn xâm nhập.

Yếu hoặc liệt cơ mặt

Đây là triệu chứng rõ ràng nhất và cũng gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt lẫn tâm lý người bệnh. Một bên mặt có thể bị xệ xuống, không thể cử động bình thường. Điều này không chỉ khiến gương mặt mất cân đối mà còn gây khó khăn trong ăn uống, nói chuyện, cười… Nếu được điều trị sớm (trong vòng 72 giờ đầu), khả năng phục hồi cao hơn. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, có nguy cơ để lại di chứng liệt mặt vĩnh viễn, ảnh hưởng đến cả chất lượng cuộc sống và sự tự tin của người bệnh.

Phòng ngừa hội chứng Ramsay Hunt ra sao?

Có thể thấy, hội chứng Ramsay Hunt là một biến chứng nghiêm trọng và không nên chủ quan. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa được tình trạng này thông qua một số biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt:

• Tiêm vắc xin thủy đậu và zona: Đây là cách tốt nhất để giảm nguy cơ nhiễm virus varicella-zoster. Vắc xin không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh mà còn làm nhẹ triệu chứng nếu chẳng may mắc phải.

• Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đủ chất, ngủ đúng giờ, tập luyện thể thao đều đặn, giữ tinh thần thoải mái – tất cả những điều này giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh, ngăn virus có cơ hội tái hoạt động.

• Tránh tiếp xúc gần với người bị zona hoặc thủy đậu: Đặc biệt nếu bạn chưa từng bị thủy đậu hoặc chưa tiêm vắc xin, cần cẩn trọng khi tiếp xúc với người đang có mụn nước ngoài da.

• Phát hiện và điều trị sớm: Nếu bạn có dấu hiệu đau tai, liệt mặt nhẹ, hoặc nổi mụn nước quanh tai, đừng chần chừ. Hãy đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Thuốc kháng virus và thuốc giảm viêm có hiệu quả cao nếu dùng trong 72 giờ đầu.

• Chăm sóc y tế sau điều trị: Ngay cả khi triệu chứng đã thuyên giảm, người bệnh vẫn nên tái khám theo lịch, kết hợp vật lý trị liệu (nếu cần) để phục hồi chức năng cơ mặt và tai tốt hơn.

Có thể thấy những ai đã mắc thuỷ đậu hay zona thần kinh có nguy cơ cao mắc hội chứng này. Vậy việc tiêm phòng vắc xin thuỷ đậu (vắc xin Varivax, vắc xin Varilrix) hay vắc xin phòng zona thần kinh Shingrix là điều cần thiết. Hiện nay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu được biết đến với tên tuổi uy tín trong tiêm chủng. Bạn có thể chọn vắc xin với giá cả hợp lý được niêm yết công khai trên website của Trung tâm. Để biết thêm thông tin về tình trạng vắc xin, quy trình tiêm chủng, bạn có thể truy cập website chính thức của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Đội ngũ bác sĩ lành nghề, chăm sóc tận tình bạn và gia đình trước, trong và sau khi tiêm phòng.

Hội chứng Ramsay Hunt tuy không phổ biến nhưng lại cực kỳ nguy hiểm nếu chủ quan. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Đừng chờ đến khi thấy mặt xệ, tai ù hay mắt cay xè mới đi khám nhé!