Viêm xoang mũi dị ứng là gì, cách nhận biết và phòng ngừa hiệu quả

Viêm xoang mũi dị ứng là tình trạng niêm mạc mũi và xoang bị viêm do phản ứng quá mẫn với các dị nguyên trong không khí như phấn hoa, bụi nhà, nấm mốc hoặc lông động vật. Đây là bệnh lý mãn tính, dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường hoặc viêm mũi dị ứng đơn thuần. Tuy nhiên, nếu không phát hiện và kiểm soát tốt, viêm xoang mũi dị ứng có thể kéo dài, gây biến chứng viêm xoang mạn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu tất tần tật về viêm xoang mũi dị ứng.

Viêm xoang mũi dị ứng là gì?

Viêm xoang dị ứng là tình trạng niêm mạc mũi bị kích ứng và viêm do phản ứng với các dị nguyên từ môi trường như phấn hoa, lông thú nuôi, hóa chất, bụi khói, mạt nhà,... Đây là bệnh không do vi khuẩn, virus hay nấm gây ra. Viêm xoang dị ứng (hay viêm mũi xoang dị ứng) thường là biến chứng của viêm mũi dị ứng khi không được kiểm soát tốt. Do cấu trúc liên kết giữa mũi và các xoang mặt, tình trạng viêm mũi kéo dài có thể làm niêm mạc xoang phù nề, gây tắc nghẽn lỗ thông xoang. Khi đó, dịch trong xoang bị ứ đọng, dễ dẫn đến bội nhiễm và hình thành viêm xoang kèm theo.

Viêm xoang dị ứng được phân loại thành hai dạng chính:

• Viêm mũi dị ứng theo mùa (thể có chu kỳ): Còn được gọi là viêm xoang dị ứng do thời tiết, thường xuất hiện vào một số thời điểm nhất định trong năm. Ví dụ như mùa xuân hay mùa thu.
• Viêm mũi dị ứng quanh năm (thể không có chu kỳ): Dạng này xảy ra bất kỳ thời điểm nào trong năm khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, không phụ thuộc vào mùa hay thời tiết.

Dấu hiệu của viêm xoang mũi dị ứng

Các biểu hiện của viêm mũi xoang dị ứng có thể diễn ra trong thời gian ngắn, hoặc kéo dài từ vài ngày đến cả tuần rồi tự thuyên giảm. Dù không phải là bệnh lý nguy hiểm, viêm mũi xoang dị ứng nếu kéo dài có thể gây mệt mỏi, khó chịu, ảnh hưởng đến miễn dịch, sinh hoạt hàng ngày, giấc ngủ và khả năng học tập. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Ngứa mũi;
• Hắt hơi liên tục;
• Nước mũi trong;
• Khạc đờm không màu;
• Nghẹt mũi;
• Có thể kèm theo ngứa mắt, chảy nước mắt, ngứa họng, ho.

Khi bệnh tiến triển thành viêm xoang, người bệnh có thể cảm thấy đau nhức đầu, vùng mặt và giảm khả năng ngửi.

Triệu chứng theo chu kỳ

Các triệu chứng thường bùng phát vào đầu mùa lạnh hoặc mùa nóng. Người bệnh có thể gặp các biểu hiện như:

• Ngứa mũi, ngứa mắt;
• Đỏ mắt, chảy nước mắt;
• Hắt hơi liên tục;
• Nước mũi trong, dịch nhầy.

Ngoài ra, có thể kèm theo cảm giác bỏng rát ở kết mạc mắt, vòm họng, mệt mỏi, nặng đầu. Những triệu chứng này thường kéo dài từ vài ngày đến một tuần và có xu hướng tái phát theo chu kỳ hàng năm. Nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể tiến triển lâu dài, gây phù nề niêm mạc mũi, phì đại cuốn mũi và nghẹt mũi kéo dài.

Triệu chứng không theo chu kỳ

Đây là tình trạng gặp thường xuyên hơn. Người bệnh thường có biểu hiện:

• Hắt hơi, chảy nước mũi vào buổi sáng khi mới thức dậy.
• Các triệu chứng giảm dần trong ngày nhưng tái phát khi tiếp xúc với bụi, không khí lạnh.
• Ban đầu nước mũi loãng, sau đó đặc lại và tiết ra theo từng đợt.

Trong các trường hợp nặng, người bệnh có thể hắt hơi kéo dài hàng giờ, gây tăng tiết dịch, ứ đọng dịch ở vòm họng và phải khạc nhổ thường xuyên. Điều này dễ làm tổn thương niêm mạc mũi họng. Ngoài ra, dịch ứ trong xoang cũng khiến mũi bị tắc nghẽn, người bệnh phải thở bằng miệng, dẫn đến nguy cơ viêm họng hoặc viêm thanh quản.

Cách phòng tránh viêm xoang mũi dị ứng hiệu quả

Bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và làm giảm các triệu chứng của viêm xoang mũi dị ứng nếu thực hiện nghiêm túc các biện pháp dưới đây:

Tránh xa các yếu tố gây dị ứng

Như đã đề cập, viêm xoang mũi dị ứng thường khởi phát do các yếu tố từ môi trường như lông thú nuôi, phấn hoa, bụi bẩn, mỹ phẩm, nấm mốc và đặc biệt là khói thuốc lá. Vì vậy, trong sinh hoạt hàng ngày, bạn nên hạn chế tiếp xúc với các tác nhân này. Về chế độ ăn uống, người bị viêm xoang dị ứng cũng nên tránh dùng thực phẩm lạnh, đồ ăn quá cay nóng, nhiều gia vị, những món gây kích ứng cổ họng,… để hạn chế tình trạng bùng phát triệu chứng.

Giữ cho nhà cửa luôn sạch sẽ

Với người dễ dị ứng, việc giữ gìn môi trường sống sạch sẽ là yếu tố rất quan trọng. Hãy lau chùi, hút bụi định kỳ, giặt chăn ga gối nệm mỗi tuần, đồng thời đừng quên làm sạch rèm cửa và thảm trải sàn, là những nơi dễ tích tụ bụi bẩn, nấm mốc và vi khuẩn.

Tạo không gian sống thoáng mát

Một không gian sống trong lành sẽ giúp hạn chế tối đa các tác nhân gây dị ứng. Bạn có thể cải thiện chất lượng không khí trong nhà bằng cách sử dụng máy lọc không khí, máy tạo ẩm khi dùng điều hòa, hoặc đơn giản là mở cửa sổ thường xuyên để không khí được lưu thông tốt hơn, giảm bớt sự tích tụ của bụi và vi khuẩn.

Nâng cao sức đề kháng

Tăng cường đề kháng sẽ giúp cơ thể chống lại các phản ứng dị ứng hiệu quả hơn. Vì thế, bạn hãy đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng, ngủ đủ giấc, luyện tập thể dục đều đặn và đừng quên tiêm ngừa vắc xin đầy đủ, đặc biệt là vắc xin cúm hàng năm. Ngoài ra, nên học cách kiểm soát căng thẳng vì tâm lý không ổn định sẽ khiến các phản ứng dị ứng trở nên nghiêm trọng hơn.

Cẩn trọng trong sinh hoạt thường ngày

Khi tắm, nên tránh để nước vào tai và mũi. Trong khi ngủ, không để quạt hoặc điều hòa thổi thẳng vào người, và hạn chế nằm ngủ ở những nơi có gió lùa. Ngoài ra, bạn cần rửa tay sạch sẽ, vệ sinh mũi họng đều đặn và luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt ở những nơi đông người. Vào những ngày thời tiết lạnh, cần giữ ấm toàn thân, nhất là vùng cổ, ngực, tay và chân để tránh bị kích ứng.

Viêm xoang mũi dị ứng là một bệnh lý phổ biến và dễ tái phát nếu không được điều trị và phòng ngừa đúng cách. Những dấu hiệu viêm xoang mũi dị ứng như hắt hơi kéo dài, nghẹt mũi, chảy nước mũi trong… là tín hiệu cảnh báo cần quan tâm. Việc nhận biết sớm và có hướng điều trị đúng sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng và cải thiện chất lượng sống rõ rệt. Nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc người thân mắc bệnh, đừng ngần ngại thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác.

Để phòng ngừa các bệnh lý tai mũi họng và nâng cao sức đề kháng cho mọi lứa tuổi, tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch là một trong những biện pháp hiệu quả nhất. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đa dạng các gói tiêm chủng an toàn, phù hợp cho từng độ tuổi và đối tượng, từ trẻ sơ sinh đến người lớn. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, cơ sở vật chất hiện đại và quy trình tiêm chủng an toàn, Long Châu cam kết đồng hành cùng bạn trong hành trình bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.