Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm cho bé không?

Hệ hô hấp của trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, còn rất non nớt và dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh từ môi trường. Trong đó, viêm tiểu phế quản bội nhiễm là một trong những căn bệnh hô hấp thường gặp nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh là gì?

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh là một dạng nhiễm trùng hô hấp dưới nghiêm trọng, xảy ra khi các tiểu phế quản bị viêm do sự tấn công của vi khuẩn hoặc virus, sau đó bị “bội nhiễm” bởi thêm các tác nhân gây bệnh khác. Tình trạng này khiến lớp niêm mạc đường thở bị sưng viêm, tiết nhiều dịch nhầy, làm hẹp lòng tiểu phế quản, gây khó thở, khò khè và cản trở quá trình trao đổi oxy của trẻ.

Ở trẻ sơ sinh, hệ miễn dịch và cơ quan hô hấp còn chưa phát triển hoàn thiện, nên khả năng chống lại vi khuẩn, virus rất yếu. Khi mắc viêm tiểu phế quản, lớp niêm mạc bị tổn thương sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh khác từ môi trường (như vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae hoặc virus hợp bào hô hấp RSV) xâm nhập và gây nhiễm trùng thứ phát, khiến bệnh trở nên nặng nề và phức tạp hơn.

Khác với viêm phế quản thông thường, viêm tiểu phế quản xảy ra ở các ống dẫn khí nhỏ nhất, nên hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều, đặc biệt ở trẻ sơ sinh. Các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, mỗi năm có khoảng 64 triệu trẻ em trên toàn cầu mắc bệnh lý này, trong đó hàng trăm nghìn trường hợp tử vong, chủ yếu do không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Bệnh thường khởi phát mạnh vào mùa lạnh, mùa mưa hoặc thời điểm giao mùa, khi thời tiết thay đổi khiến virus và vi khuẩn dễ phát triển. Trẻ sinh non, trẻ bị suy dinh dưỡng hoặc có bệnh lý nền về phổi là những đối tượng có nguy cơ cao nhất.

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh không chỉ ảnh hưởng đến chức năng hô hấp mà còn có thể gây suy hô hấp cấp, đe dọa tính mạng nếu không được chăm sóc đúng cách. Do đó, cha mẹ cần nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường của trẻ, đưa bé đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp hạn chế biến chứng nguy hiểm và bảo vệ hệ hô hấp non nớt của con.

Triệu chứng viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh thường khởi phát giống như một cơn cảm lạnh hoặc viêm tiểu phế quản thông thường, nhưng sau đó diễn biến nặng dần do sự tấn công đồng thời của nhiều loại vi khuẩn, virus, khiến đường hô hấp dưới của trẻ bị tổn thương nghiêm trọng hơn. Ở giai đoạn đầu, các biểu hiện thường khá nhẹ và dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, nhưng nếu không được theo dõi sát sao, bệnh có thể nhanh chóng tiến triển và gây nguy hiểm cho tính mạng của trẻ.

Trong giai đoạn sớm, trẻ sơ sinh có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Sốt nhẹ hoặc không sốt, kèm ho khan rồi chuyển sang ho có đờm.
• Đờm đặc, có thể có màu xanh, vàng hoặc trắng đục.
• Sổ mũi, nghẹt mũi, khiến trẻ bú khó và hay quấy khóc.
• Thở nhanh, hụt hơi, hoặc phát ra tiếng khò khè khi thở.
• Da nhợt nhạt, tái xanh do thiếu oxy.
• Co rút lồng ngực hoặc phập phồng cánh mũi mỗi khi trẻ cố gắng hít thở.
• Một số trẻ có thể ngưng thở trong vài giây, đặc biệt là trẻ sinh non hoặc có bệnh lý nền.
• Khi bệnh bước sang giai đoạn bội nhiễm, các triệu chứng trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn. Trẻ có thể:
• Ho dữ dội, ho liên tục đến mức nôn ói.
• Sốt cao kéo dài, uống thuốc hạ sốt không thuyên giảm.
• Thở khò khè nặng, khó thở, thở rút lõm rõ vùng cổ và ngực.
• Môi tím tái, da tái nhợt, biểu hiện tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng.
• Bú kém, nôn trớ, tiêu chảy, mất nước, cơ thể mệt mỏi, lờ đờ.

Ở những trường hợp nặng, trẻ có thể bỏ bú hoàn toàn hoặc thở ngắt quãng, đây là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm cần được đưa đi cấp cứu ngay.

Cha mẹ nên đặc biệt cảnh giác khi trẻ sơ sinh có biểu hiện thở nhanh, thở rút lõm ngực, ho nhiều hoặc sốt cao không hạ. Việc đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời giúp chẩn đoán sớm nguyên nhân, ngăn ngừa biến chứng suy hô hấp và tổn thương phổi lâu dài.

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh là một bệnh lý hô hấp nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Do hệ hô hấp và miễn dịch của trẻ sơ sinh còn non nớt, đặc biệt là ở trẻ sinh non hoặc nhẹ cân, bệnh có thể tiến triển nhanh chóng và đe dọa trực tiếp đến tính mạng nếu cha mẹ không nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường.

Biến chứng cấp tính (ngắn hạn)

Trong giai đoạn đầu, biến chứng chủ yếu ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của trẻ. Sự viêm nhiễm và tắc nghẽn ở các tiểu phế quản khiến lượng oxy trong máu giảm mạnh, dẫn đến suy hô hấp cấp. Trẻ có thể biểu hiện da, môi, đầu ngón tay tím tái, thở nhanh, ngừng thở hoặc co kéo lồng ngực khi hít thở. Nếu không được cấp cứu kịp thời, tình trạng thiếu oxy này có thể gây tổn thương não và các cơ quan quan trọng khác.

Ngoài ra, trẻ bị bệnh thường bú kém hoặc bỏ bú hoàn toàn, do thở nhanh và mệt mỏi, dẫn đến mất nước và suy kiệt. Một số biến chứng thường gặp khác gồm:

• Suy hô hấp do tắc nghẽn đường thở nhỏ, làm giảm trao đổi khí.
• Xẹp phổi, xảy ra khi dịch nhầy ứ đọng quá nhiều khiến phổi không thể nở hoàn toàn.
• Tràn khí màng phổi hoặc khí trung thất, tuy hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm nếu xảy ra.
• Ngoài ra, bệnh còn có thể gây viêm phổi, viêm tai giữa hoặc rối loạn chức năng hô hấp kéo dài.

Biến chứng lâu dài (mãn tính)

Về lâu dài, viêm tiểu phế quản bội nhiễm có thể gây tổn thương cấu trúc phế quản, khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn hoặc viêm phế quản mạn tính trong tương lai. Nhiều nghiên cứu cho thấy, khoảng 30% trẻ từng bị viêm tiểu phế quản bội nhiễm sẽ bị hen phế quản, và gần 40% trẻ vẫn còn khò khè đến năm 5 tuổi.

Hơn nữa, việc sử dụng kháng sinh kéo dài trong quá trình điều trị có thể làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, ảnh hưởng đến tiêu hóa và khả năng hấp thu dinh dưỡng của trẻ. Hậu quả là hệ miễn dịch bị suy yếu, khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác.

Do đó, cha mẹ tuyệt đối không nên chủ quan. Khi trẻ có biểu hiện ho, thở khò khè, bú kém hay tím tái, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được thăm khám và điều trị sớm, giúp phòng ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe hô hấp lâu dài cho bé.

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh là một bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát được nếu cha mẹ hiểu rõ các dấu hiệu cảnh báo và cho con đi khám sớm. Khi trẻ xuất hiện các biểu hiện như ho kéo dài, thở nhanh, bú kém, da tím tái hoặc khó thở, đừng chần chừ mà hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức. Bên cạnh đó, việc giữ ấm cơ thể, vệ sinh mũi họng sạch sẽ, tăng cường dinh dưỡng và tiêm phòng đầy đủ sẽ giúp hệ hô hấp của trẻ luôn khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm.