Vấn đề nghẹt mũi 1 bên không những gây khó chịu, mệt mỏi mà có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Việc nắm rõ nguyên nhân và chăm sóc đúng cách tại nhà góp phần cải thiện triệu chứng rõ rệt. Trong bài viết dưới đây, Tiêm chủng Long Châu sẽ chia sẻ chi tiết về nguyên nhân và các cách hết nghẹt mũi 1 bên an toàn, khoa học, có thể áp dụng dễ dàng tại nhà.
Tình trạng nghẹt mũi một bên xuất phát từ đâu?
Trước khi tìm hiểu cách hết nghẹt mũi 1 bên, bạn cần hiểu rõ các nguyên nhân tiềm ẩn gây ra triệu chứng này. Trong nhiều trường hợp, hiện tượng nghẹt mũi có thể chỉ là sinh lý bình thường, nhưng cũng có thể liên quan đến các bệnh lý cấu trúc hoặc viêm nhiễm đường hô hấp trên.

Chu kỳ mũi sinh lý là cơ chế điều tiết tự nhiên của hệ thần kinh tự chủ, trong đó các mạch máu trong niêm mạc mũi luân phiên sung huyết từng bên mũi mỗi 4 - 6 giờ. Hiện tượng này giúp điều hòa độ ẩm, nhiệt độ và lưu lượng khí, đồng thời tạo điều kiện nghỉ cho niêm mạc mũi. Do đó, nghẹt mũi nhẹ luân phiên giữa hai bên thường không phải là biểu hiện bệnh lý. Bên cạnh nghẹt mũi do chu kỳ, nghẹt mũi 1 bên có thể đến từ các nguyên nhân phổ biến sau:
Viêm mũi dị ứng
Việc tiếp xúc với dị nguyên như phấn hoa, bụi nhà, lông thú, thực phẩm hoặc thuốc có thể kích thích phản ứng viêm tại niêm mạc mũi, gây sung huyết và tắc nghẽn. Bệnh thường đi kèm hắt hơi, ngứa mũi, chảy mũi nước trong.
Nhiễm virus đường hô hấp (cảm lạnh, cúm)
Đây là nguyên nhân phổ biến, đặc biệt trong mùa lạnh. Viêm niêm mạc do virus làm tăng tiết dịch nhầy, sưng nề niêm mạc gây tắc một hoặc hai bên mũi, kèm theo hắt hơi, đau họng, mệt mỏi.
Lệch vách ngăn mũi
Đây là sự bất thường về cấu trúc, trong đó vách ngăn giữa hai hốc mũi bị lệch về một bên, gây hẹp lòng mũi và cản trở lưu thông không khí. Tình trạng này có thể xuất phát do bẩm sinh hoặc hậu chấn thương.
Viêm xoang (cấp hoặc mạn tính)
Khi các xoang cạnh mũi bị viêm, dịch tiết tích tụ và gây áp lực trong xoang, dẫn đến tắc nghẽn mũi (có thể một hoặc hai bên), chảy dịch mũi nhầy hoặc mủ, đau vùng mặt, nặng đầu.

Bên cạnh các yếu tố trên, một vài nguyên nhân khác có thể gây nghẹt mũi là dị vật có trong mũi, polyp mũi, viêm mũi vận mạch,...
7 cách hết nghẹt mũi 1 bên đơn giản và hiệu quả tại nhà
Tình trạng nghẹt mũi 1 bên có thể khiến người mắc cảm thấy khó chịu và uể oải, mệt mỏi. Với bệnh chưa diễn tiến nghiêm trọng, bạn có thể áp dụng các cách hết nghẹt mũi 1 bên sau để cải thiện tình trạng này:
Giữ ấm cơ thể
Để phòng ngừa và cải thiện tình trạng nghẹt mũi, bạn nên giữ ấm cơ thể, đặc biệt là các vùng dễ bị ảnh hưởng bởi lạnh như đầu, cổ và tai. Việc giữ ấm đúng cách không chỉ giúp giảm nguy cơ nhiễm lạnh mà còn hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, từ đó hạn chế các triệu chứng liên quan đến đường hô hấp.
Xông hơi mũi
Một trong những cách hết nghẹt mũi một bên đơn giản tại nhà là xông hơi mũi. Phương pháp này giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi, hỗ trợ làm thông thoáng đường thở và giảm cảm giác tắc nghẽn tạm thời. Tuy nhiên, người lớn cần thực hiện đúng cách để tránh nguy cơ bỏng do hơi nóng, và không nên áp dụng phương pháp này cho trẻ nhỏ vì có thể gây nguy hiểm nếu không kiểm soát được nhiệt độ.
Uống đủ nước
Uống đủ nước mỗi ngày là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi và xoang. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, quá trình dẫn lưu dịch diễn ra thuận lợi hơn, từ đó giúp giảm áp lực trong xoang và cải thiện tình trạng nghẹt mũi.

Rửa mũi bằng dung dịch muối sinh lý
Bạn có thể sử dụng dung dịch muối sinh lý với nước cất, nước vô trùng hoặc nước đã đun sôi để nguội để rửa mũi. Việc rửa mũi đúng cách giúp loại bỏ dịch nhầy, làm sạch khoang mũi và hỗ trợ giảm nghẹt mũi hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp viêm mũi, cảm lạnh hoặc dị ứng.
Chườm ấm vùng xoang
Bạn có thể đắp khăn ấm lên vùng trán và mũi để giúp giảm cảm giác đau nhức và nghẹt mũi, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp viêm xoang. Nhiệt độ ấm từ khăn giúp làm giãn mạch, tăng tuần hoàn máu tại khu vực xoang và hỗ trợ làm loãng dịch nhầy, từ đó cải thiện tình trạng tắc nghẽn mũi.
Sử dụng thuốc xịt mũi
Thuốc xịt mũi chứa Oxymetazoline có tác dụng co mạch tại chỗ, giúp giảm nghẹt mũi nhanh chóng và cải thiện luồng thở tạm thời. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng loại thuốc này quá 3 ngày liên tiếp, vì có thể dẫn đến hiện tượng "nghẹt mũi hồi ứng" - tình trạng mũi bị tắc trở lại, thậm chí nặng hơn, do lạm dụng thuốc gây kích ứng niêm mạc mũi.
Dùng thuốc kháng histamin
Trong trường hợp nghẹt mũi do dị ứng, thuốc kháng histamin có thể giúp giảm triệu chứng. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn.
Nếu triệu chứng nghẹt mũi kéo dài hơn 10 ngày, kèm theo sốt cao, đau mặt hoặc dịch mũi có màu vàng/xanh đặc, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa tình trạng nghẹt mũi 1 bên
Bên cạnh việc áp dụng các cách hết nghẹt mũi một bên khi triệu chứng đã xuất hiện, bạn cũng nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để hạn chế nguy cơ tái phát. Việc chăm sóc và bảo vệ hệ hô hấp đúng cách không chỉ giúp giảm tần suất nghẹt mũi mà còn nâng cao sức đề kháng.
Dưới đây là một số giải pháp giúp bạn phòng tránh hiệu quả tình trạng này:
- Giữ ấm cơ thể hợp lý, đặc biệt trong những thời điểm giao mùa hoặc thời tiết thay đổi đột ngột. Bạn nên ưu tiên giữ ấm vùng cổ, ngực và mũi để hạn chế nhiễm lạnh đường hô hấp.
- Tránh tiếp xúc với các yếu tố dễ gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông thú nuôi hoặc hóa chất có mùi mạnh. Ngoài ra, bạn nên đeo khẩu trang khi ra ngoài để giảm nguy cơ tiếp xúc gián tiếp qua đường hô hấp.
- Rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý vô trùng giúp làm sạch dịch tiết và dị nguyên. Tránh đưa tay hoặc dị vật vào mũi để không làm tổn thương niêm mạc hoặc gây nhiễm trùng.
- Duy trì hoạt động thể lực đều đặn giúp nâng cao thể trạng và khả năng miễn dịch, hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý đường hô hấp.
- Hạn chế rượu, bia và không hút thuốc lá để ngăn ngừa nguy cơ suy yếu hệ thống miễn dịch và gây kích ứng niêm mạc mũi - xoang.
Trên đây là một số cách hết nghẹt mũi 1 bên, có thể dễ dàng thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, các liệu pháp trên không thay thế các phương pháp điều trị y khoa. Nếu nhận thấy triệu chứng không thuyên giảm sau vài ngày điều trị hoặc tái phát thường xuyên, người bệnh nên đến khám tại cơ sở y tế chuyên khoa Tai - Mũi - Họng để được đánh giá nguyên nhân và điều trị kịp thời.