Virus hợp bào hô hấp: Triệu chứng và những biến chứng nguy hiểm

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là một trong những nguyên nhân chính gây nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ nhỏ. Bệnh có thể diễn biến từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người. Để hiểu rõ hơn, sau đây hãy cùng Long Châu tìm hiểu một số triệu chứng và biến chứng của loại bệnh này nhé!

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là gì?

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây viêm đường hô hấp, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Khi xâm nhập vào cơ thể, virus hợp bào hô hấp có thể làm tổn thương phổi và ảnh hưởng gián tiếp đến các tiểu phế quản.

Bệnh thường gặp nhất ở trẻ dưới 2 tuổi, nhưng cũng có thể lây nhiễm sang người lớn, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch suy yếu. Đối với đa số trường hợp, nhiễm RSV chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ tương tự cảm lạnh và có thể tự khỏi trong một tuần. Tuy nhiên, với những trẻ sinh non, trẻ dưới 6 tháng tuổi, người già hoặc người mắc bệnh mạn tính về phổi và tim mạch, bệnh có thể tiến triển nặng hơn và cần theo dõi và điều trị kịp thời.

Đặc điểm của virus hợp bào hô hấp

Virus hợp bào hô hấp (RSV) có khả năng lây lan nhanh, khi người nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi. Các giọt dịch chứa virus có thể phát tán trong không khí hoặc bám lên bề mặt như bàn, ghế, tay nắm cửa, quần áo… và tồn tại trong nhiều giờ, làm tăng nguy cơ lây nhiễm từ người sang người.

Thông thường, thời gian ủ bệnh kéo dài từ 3 đến 8 ngày. Tuy nhiên, với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu, virus có thể tồn tại trong cơ thể lên đến 4 tuần. Từ đó làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho những người xung quanh.

Dưới đây là một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp biến chứng nghiêm trọng khi nhiễm RSV:

• Trẻ sinh non;

• Trẻ dưới 2 tuổi;

• Người cao tuổi;

• Người suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc các bệnh mãn tính như tim bẩm sinh, bệnh phổi;

• Người mắc các bệnh lý hô hấp khác như hen suyễn.

Do có khả năng lây lan, RSV có thể lây nhiễm trong gia đình, trường học hoặc môi trường đông người. Do đó, bạn cần thường xuyên thực hiện các biện pháp phòng ngừa như vệ sinh tay thường xuyên, đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc gần với người bệnh nhằm kiểm soát sự lây lan của virus.

Các triệu chứng của virus hợp bào hô hấp

Đối với trẻ có hệ miễn dịch tốt, bệnh virus hợp bào hô hấp thường biểu hiện nhẹ giống như cảm lạnh thông thường với các triệu chứng như chảy nước mũi, ho, đau họng… Các triệu chứng này thường tự khỏi sau vài ngày mà không gây biến chứng.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, RSV có thể tiến triển nặng hơn, đặc biệt là ở trẻ nhỏ hoặc trẻ có bệnh lý nền. Ba mẹ cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có các dấu hiệu sau:

• Thở nhanh, nông, khò khè, tím môi, đầu chi, rút lõm lồng ngực.

• Chảy nước mũi nhiều, ho kéo dài, sốt cao, đau họng, đau tai.

• Biếng ăn, bỏ bú hoặc bú kém, mệt mỏi, ngủ không ngon giấc.

• Trẻ quấy khóc liên tục, lờ đờ, phản ứng chậm hơn bình thường.

• Trẻ khóc không có nước mắt, ít đi tiểu, da nhăn nheo, mắt trũng sâu.

Một số biến chứng nguy hiểm cần lưu ý

Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus hợp bào hô hấp (RSV) có thể lan sâu vào đường thở, gây tổn thương ở nhiều vị trí khác nhau trong hệ hô hấp và dẫn đến các biến chứng xấu ảnh hưởng đến sức khỏe.

Viêm phổi

RSV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi virus xâm nhập vào phổi, virus sẽ gây kích thích phản ứng viêm, làm sưng nề đường thở, tăng tiết dịch và cản trở quá trình trao đổi oxy. Từ đó dẫn đến suy hô hấp, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, trẻ có hệ miễn dịch yếu hoặc những người mắc bệnh lý hô hấp mãn tính. Ngoài ra, RSV còn có thể gây tổn thương phổi nghiêm trọng ở người cao tuổi và bệnh nhân có bệnh nền về tim mạch hoặc phổi.

Hen suyễn

Những trẻ từng nhiễm RSV sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh hen suyễn. Virus hợp bào hô hấp sẽ khiến đường thở trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân kích thích như thay đổi thời tiết, khói bụi, lông động vật hoặc phấn hoa. Điều này làm tăng nguy cơ co thắt phế quản, gây ra những cơn khó thở đột ngột và kéo dài.

Tái nhiễm nhiều lần

Không giống như một số bệnh nhiễm trùng khác, nhiễm RSV không tạo ra miễn dịch lâu dài. Trẻ có thể mắc lại RSV nhiều lần trong năm, với triệu chứng từ nhẹ đến nặng tùy vào sức đề kháng của cơ thể. Mặc dù ở những lần tái nhiễm sau, bệnh thường nhẹ hơn, nhưng vẫn có nguy cơ cao gây biến chứng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh, người cao tuổi và người có bệnh nền.

Việc phát hiện và can thiệp sớm có thể giúp giảm nguy cơ biến chứng của RSV. Do đó, nếu trẻ có dấu hiệu nhiễm RSV, cha mẹ cần theo dõi tình trạng sức khỏe và đưa trẻ đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa nhiễm virus hợp bào hô hấp

Hiện nay, một số vắc xin phòng RSV đã được cấp phép tại một số quốc gia cho người lớn và trẻ sơ sinh (FDA, 2023). Tuy nhiên, tại Việt Nam, vắc xin RSV vẫn chưa phổ biến, vì vậy bạn cần áp dụng các biện pháp phòng tránh để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ lây nhiễm. Dưới đây là một số cách giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm RSV và ngăn chặn sự lây lan của virus:

• Giữ vệ sinh tay sạch sẽ: Trẻ em nên thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt trước khi ăn, sau khi hắt hơi, ho, xì mũi hoặc đi vệ sinh.

• Thực hiện thói quen che miệng khi ho, hắt hơi: Sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay để che miệng khi ho, hắt hơi, sau đó vứt khăn giấy vào thùng rác và rửa tay sạch sẽ ngay sau đó.

• Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh: Tránh để trẻ tiếp xúc gần với người bị cảm lạnh, sốt hoặc các triệu chứng viêm đường hô hấp. Khi ra ngoài, ba mẹ nên đeo khẩu trang cho trẻ để giảm nguy cơ lây nhiễm.

• Vệ sinh không gian sống: Thường xuyên khử khuẩn nhà ở, đồ chơi, dụng cụ sinh hoạt và khu vực trẻ vui chơi để loại bỏ mầm bệnh.

• Tránh sử dụng chung đồ cá nhân: Không để trẻ dùng chung vật dụng như cốc, muỗng, khăn mặt với người khác để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm chéo.

• Tiêm phòng đầy đủ: Mặc dù chưa có vắc xin phòng RSV, nhưng việc tiêm các loại vắc xin phòng bệnh hô hấp khác theo khuyến cáo của Bộ Y tế sẽ giúp bảo vệ trẻ khỏi những bệnh lý liên quan đến đường hô hấp.

Bạn có thể lựa chọn Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để đảm bảo tiêm vắc xin an toàn với chất lượng cao, với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị hiện đại. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm vắc xin, bạn có thể liên hệ ngay hotline 1800 6928 để nhận hỗ trợ nhanh chóng.

Bài viết trên đây là những chia sẻ của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu về những triệu chứng và biến chứng nguy hiểm do virus hợp bào hô hấp gây nên. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ có thêm nhiều thông tin cần thiết để chủ động phòng tránh bệnh hiệu quả nhé!