Viêm phổi ho ra máu: Nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị

Khi xuất hiện tình trạng viêm phổi ho ra máu, người bệnh tuyệt đối không nên chủ quan vì đây có thể là dấu hiệu của biến chứng nguy hiểm như tổn thương nhu mô phổi hoặc nhiễm trùng lan rộng. Viêm phổi ho ra máu không chỉ gây ảnh hưởng đến hô hấp mà còn có thể dẫn đến suy hô hấp nếu không điều trị kịp thời. Việc thăm khám sớm và tuân thủ điều trị là giải pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa biến chứng.

Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ho ra máu

Tình trạng ho ra máu là dấu hiệu bất thường cần được theo dõi cẩn thận vì có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong phần lớn các trường hợp, hiện tượng này có nguồn gốc từ hệ hô hấp, đặc biệt là từ phổi. Dưới đây là một số bệnh lý thường gặp có thể gây ra tình trạng ho ra máu:

Nguyên nhân tại phổi

Một số bệnh lý liên quan đến phổi có thể dẫn đến tình trạng ho ra máu như:

• Bệnh lao phổi: Tình trạng ho ra máu do lao phổi thường xảy ra khi bệnh đã bước vào giai đoạn nặng hoặc tái phát, và đôi khi là hậu quả để lại sau khi điều trị lao. Nguyên nhân chính gây ho ra máu là do những mạch máu nhỏ ở vùng xa của phế nang bị tổn thương hoặc bị hoại tử. Ở những người từng mắc lao, việc ho ra máu cũng có thể xuất hiện nếu hạch phế quản đã vôi hóa cọ xát vào thành mạch, gây tổn thương. Điều này không chỉ khiến mạch máu bị ảnh hưởng mà còn có thể làm giãn phế quản và hình thành các ụ nấm trong hang lao cũ.
• Giãn phế quản: Giãn phế quản là một trong những nguyên nhân thường gặp gây ho ra máu, chiếm khoảng 15 - 30% số trường hợp. Tình trạng này xảy ra khi các mạch máu trong phế quản bị giãn rộng, xoắn vặn và phì đại, dẫn đến vỡ các mạch máu nằm dưới lớp niêm mạc, gây chảy máu ra ngoài qua đường hô hấp.
• Ung thư phế quản: Trong ung thư phế quản, ho ra máu là biểu hiện thường gặp sau triệu chứng đau ngực. Máu ho ra thường không quá nhiều, có màu đỏ tươi và thường xuất hiện dưới dạng sợi máu lẫn trong đờm. Biểu hiện này thường xảy ra vào buổi sáng và kéo dài dai dẳng, là dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý để phát hiện bệnh kịp thời.
• Bệnh viêm phổi: Ho ra máu do viêm phổi thường có mức độ nhẹ, lượng máu ho ra chỉ dao động từ vài ml đến vài chục ml. Ở một số trường hợp, màu sắc của đờm và máu có thể giúp định hướng nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể, viêm phổi do phế cầu thường khiến người bệnh ho ra đờm đặc màu hồng hoặc xuất hiện những chấm máu nhỏ, sau đó chuyển dần thành màu nâu đỏ giống gỉ sắt. Trong khi đó, bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Klebsiella pneumoniae có xu hướng khạc ra đờm đặc quánh, màu đỏ gạch - một đặc điểm khá điển hình giúp nhận diện loại vi khuẩn gây bệnh.
• Áp xe phổi: Khoảng 14% bệnh nhân bị áp xe phổi có biểu hiện ho ra máu trong quá trình mắc bệnh. Triệu chứng này có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn nào, từ khi ổ áp xe mới hình thành cho đến trước hoặc trong thời điểm khạc mủ. Trong nhiều trường hợp, ho ra máu có thể đi kèm với tình trạng ộc mủ - dấu hiệu đặc trưng của áp xe phổi.
• Nấm phổi: Ở những người nhiễm nấm phổi, đặc biệt là do chủng Aspergillus, tình trạng ho ra máu thường xảy ra định kỳ. Nấm này có xu hướng phát triển tại các vùng tổn thương cũ trong phổi như bóng khí giãn hoặc các hang lao cũ. Lượng máu ho ra thường không nhiều nhưng dai dẳng, có thể tái phát nhiều lần nếu không điều trị dứt điểm.
• Nhồi máu phổi hoặc tắc mạch phổi: Khi xảy ra nhồi máu phổi hoặc tắc động mạch phổi, người bệnh có thể ho ra máu ở mức độ nhẹ. Tình trạng này thường đi kèm với cảm giác tức ngực, đau ngực hoặc khó thở, với mức độ nặng nhẹ tùy vào mức độ tắc nghẽn mạch máu trong phổi.

Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân thường gặp, tình trạng ho ra máu còn có thể bắt nguồn từ các rối loạn huyết học và bệnh lý liên quan đến cơ quan tạo máu như:

• Các vấn đề liên quan đến hệ thống đông máu và cơ quan tạo máu cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến ho ra máu. Cụ thể như các bệnh lý về bạch cầu, tình trạng suy giảm chức năng tủy xương (như suy tủy, nhược sản tủy), nhiễm trùng huyết, rối loạn đông máu do sử dụng thuốc chống đông, hoặc tình trạng đông máu rải rác trong lòng mạch (DIC). Những rối loạn này khiến cơ thể dễ chảy máu, kể cả tại đường hô hấp.
• Một số nguyên nhân cơ học và chấn thương như: Áp lực mạnh đột ngột, tổn thương xuyên thấu ở vùng phổi, chấn động do sóng nổ, dị vật lọt vào phế quản, tình trạng lạc nội mạc tử cung trong phổi hoặc biến chứng của bệnh sốt xuất huyết.
• Các can thiệp y tế: Khoảng 5 - 10% người bệnh sau khi thực hiện các thủ thuật như sinh thiết xuyên phế quản hoặc thành ngực có thể gặp tình trạng ho ra máu nhẹ và tự cầm, tuy nhiên vẫn có những trường hợp nặng gây nguy hiểm tính mạng.
• Các bệnh viêm liên quan đến rối loạn miễn dịch, điển hình là viêm phổi do lupus ban đỏ hoặc hội chứng Goodpasture.
• Một số bệnh lý tim mạch cũng có thể gây ho ra máu như: Suy tim bên trái, hẹp van hai lá nặng, tăng áp động mạch phổi, huyết áp cao, tắc mạch phổi hoặc dị dạng mạch máu trong phổi.

Những dấu hiệu nhận biết tình trạng viêm phổi ho ra máu

Các triệu chứng dưới đây có thể giúp nhận diện sớm viêm phổi có biểu hiện ho ra máu:

• Đờm kèm sợi máu: Khi viêm phổi do vi khuẩn gây ra, người bệnh có thể ho ra đờm có các sợi máu lẫn trong, báo hiệu tổn thương phổi đang diễn ra.
• Đờm hồng hoặc loãng: Đây là biểu hiện thường gặp ở người bị phù phổi, khi dịch tích tụ quá mức trong phổi. Triệu chứng này cần được xử lý nhanh chóng vì có thể đe dọa đến tính mạng.
• Ho kèm máu tươi: Nếu lượng máu ho ra vượt quá 50ml trong vòng 2 giờ, có thể nghi ngờ tới khả năng xuất hiện khối u trong phổi gây vỡ mạch máu - một dấu hiệu rất đáng lo ngại.

Bên cạnh ho ra máu, người bệnh viêm phổi thường gặp các biểu hiện khác như ho kéo dài không dứt, sốt cao, đau tức ngực, khó thở, thở rít. Khi tình trạng bệnh tiến triển nặng, có thể thấy da nhợt nhạt, môi tím tái, tụt huyết áp, thở gấp, thậm chí suy hô hấp cấp.

Do các dấu hiệu trên có thể dễ nhầm với bệnh lý tai mũi họng, tiêu hóa hay răng miệng, người bệnh cần được thăm khám kỹ lưỡng để chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.

Phương pháp điều trị viêm phổi ho ra máu

Tình trạng ho ra máu do viêm phổi là biểu hiện nghiêm trọng và cần được can thiệp y tế càng sớm càng tốt để tránh những biến chứng nguy hiểm. Trước tiên, người bệnh cần trải qua một số xét nghiệm cận lâm sàng như chụp X-quang phổi, siêu âm, xét nghiệm máu... nhằm xác định chính xác mức độ tổn thương và nguyên nhân gây bệnh. Việc này giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Một số biện pháp điều trị thường được áp dụng cho bệnh nhân viêm phổi có ho ra máu bao gồm:

• Hút dịch tiết đường hô hấp để đảm bảo thông thoáng phế nang.
• Thở oxy hoặc đặt nội khí quản trong các trường hợp bệnh nhân bị suy hô hấp nặng.
• Sử dụng thuốc kháng sinh phổ rộng hoặc theo kháng sinh đồ để kiểm soát và phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng thứ phát.
• Nội soi phế quản bằng ống mềm để xác định vị trí chảy máu và kiểm soát đường thở, có thể đặt nội khí quản phía bên phổi không bị chảy máu.
• Đốt điện bằng sóng cao tần nhằm cầm máu tại vị trí tổn thương.
• Thuyên tắc động mạch phế quản (nút mạch) giúp ngăn dòng máu tới vùng bị chảy máu.
• Đặt gạc có tẩm thuốc cầm máu tại vị trí xuất huyết nếu cần thiết.
• Can thiệp ngoại khoa (phẫu thuật) trong trường hợp máu ra quá nhiều không thể kiểm soát bằng phương pháp nội khoa. Phẫu thuật khẩn cấp giúp ngăn chặn nguy cơ tắc nghẽn đường thở và suy hô hấp đe dọa tính mạng.

Tùy vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ cân nhắc phương án điều trị phù hợp nhất nhằm đạt hiệu quả tối ưu và đảm bảo an toàn.

Viêm phổi ho ra máu là một tình trạng nghiêm trọng, cảnh báo tổn thương lớn trong phổi và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Việc thăm khám sớm, chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị đúng phác đồ sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt triệu chứng và phòng ngừa các biến chứng. Do đó, khi có dấu hiệu nghi ngờ viêm phổi ho ra máu, người bệnh tuyệt đối không nên chủ quan mà cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Tiêm vắc xin là phương pháp hiệu quả giúp phòng ngừa một số bệnh lý nguy hiểm có thể gây viêm phổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín được nhiều người tin tưởng lựa chọn khi có nhu cầu tiêm chủng. Tại đây, khách hàng được phục vụ trong môi trường sạch sẽ, chuyên nghiệp, với đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn và vắc xin được bảo quản đúng tiêu chuẩn. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm vắc xin, hãy liên hệ ngay với Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 18006928.