Ung thư vú xảy ra ở độ tuổi nào? Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

 Thực tế cho thấy, ung thư vú gặp nhiều hơn ở phụ nữ trên 40 tuổi, nhưng không vì thế mà người trẻ có thể hoàn toàn chủ quan. Vậy Ung thư vú xảy ra ở độ tuổi nào, nhóm tuổi nào có nguy cơ cao hơn và phụ nữ cần lưu ý những yếu tố gì để phát hiện sớm bệnh? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này và biết khi nào nên chủ động đi khám chuyên khoa.

Ung thư vú xảy ra ở độ tuổi nào?

Ung thư vú không chỉ gặp ở phụ nữ lớn tuổi mà vẫn có thể xuất hiện ở người trẻ. Trên thực tế, nguy cơ mắc bệnh có xu hướng tăng dần theo độ tuổi, cụ thể:

• Dưới 30 tuổi: Ung thư vú tương đối hiếm gặp, chiếm chưa đến 5% tổng số ca được ghi nhận.
• Từ 30 - 40 tuổi: Nguy cơ bắt đầu tăng lên, đặc biệt ở những phụ nữ có yếu tố di truyền hoặc có người thân từng mắc ung thư vú.
• Từ 40 - 50 tuổi: Số ca ung thư vú được phát hiện tăng nhanh, đây là giai đoạn nguy cơ trở nên rõ rệt hơn.
• Từ 50 tuổi trở lên: Là nhóm tuổi có nguy cơ cao nhất, chiếm phần lớn trong tổng số trường hợp ung thư vú.

Mặc dù nguy cơ tăng theo tuổi, phụ nữ trẻ cũng không nên chủ quan. Những năm gần đây, số ca ung thư vú ở độ tuổi 20 - 30 có xu hướng gia tăng. Thông thường, quá trình từ các tổn thương tiền ung thư hoặc tế bào bất thường tiến triển thành ung thư có thể kéo dài khoảng 3 - 5 năm. Do đó, việc tầm soát định kỳ và chủ động phòng ngừa từ sớm là giải pháp quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe tuyến vú lâu dài.

Yếu tố nguy cơ tăng khả năng mắc ung thư vú ở độ tuổi sớm

Ung thư vú có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi khác nhau do chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố nguy cơ. Việc nhận biết sớm những yếu tố này giúp phụ nữ chủ động đánh giá rủi ro và xây dựng kế hoạch phòng ngừa phù hợp.

• Tuổi tác và giới tính: Ung thư vú chủ yếu gặp ở nữ giới và nguy cơ tăng dần theo tuổi, đặc biệt sau 40 tuổi. Nam giới tuy hiếm gặp nhưng vẫn có thể mắc bệnh.
• Yếu tố gen di truyền: Khoảng 5 - 10% ca bệnh liên quan đến đột biến gen, phổ biến nhất là BRCA1 và BRCA2, khiến ung thư vú có xu hướng xuất hiện sớm hơn và tiến triển nặng hơn.
• Tiền sử gia đình: Phụ nữ có người thân ruột thịt từng mắc ung thư vú có nguy cơ cao hơn, đặc biệt khi có nhiều người trong gia đình cùng mắc bệnh.
• Thay đổi hormone và yếu tố sinh sản: Kinh nguyệt sớm, mãn kinh muộn, sinh con muộn hoặc không sinh con làm tăng thời gian tiếp xúc với estrogen, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư vú.
• Tiền sử bệnh lý tuyến vú: Một số tổn thương lành tính, nhất là các tổn thương tăng sinh không điển hình, có thể làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư vú.
• Béo phì và chế độ ăn uống: Béo phì, đặc biệt sau mãn kinh, cùng chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Rượu bia và thuốc lá: Uống rượu bia thường xuyên và hút thuốc lá, nhất là kéo dài, đều làm tăng nguy cơ ung thư vú.
• Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với tia phóng xạ hoặc hóa chất độc hại, cũng như từng xạ trị vùng ngực khi còn trẻ, có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú về sau.
• Liệu pháp hormone thay thế: Sử dụng hormone thay thế sau mãn kinh trong thời gian dài, đặc biệt kết hợp estrogen và progesterone, có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú.
• Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ ung thư vú, trong khi vận động đều đặn giúp giảm rủi ro, nhất là ở phụ nữ sau mãn kinh.

Độ tuổi nào nên tầm soát ung thư vú?

Tầm soát ung thư vú là việc kiểm tra tuyến vú khi chưa có triệu chứng nhằm phát hiện sớm các bất thường và nâng cao hiệu quả điều trị. Trên thực tế, ung thư vú giai đoạn đầu thường tiến triển âm thầm, khiến nhiều phụ nữ chỉ đi khám khi bệnh đã biểu hiện rõ.

Việc tầm soát đúng độ tuổi giúp phát hiện bệnh sớm, ngay cả khi chưa có dấu hiệu như đau vú, tiết dịch núm vú hay thay đổi da. Sàng lọc định kỳ vì vậy đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ tử vong và bảo vệ sức khỏe lâu dài cho phụ nữ.

Khuyến nghị tầm soát ung thư vú từ 20 tuổi

Tự khám vú tại nhà

Tự khám vú là phương pháp đơn giản nhưng rất cần thiết, nên thực hiện đều đặn mỗi tháng một lần. Thời điểm phù hợp nhất là sau kỳ kinh nguyệt khoảng 2 - 3 ngày, khi mô vú mềm và ít chịu ảnh hưởng của hormone. Việc duy trì thói quen này giúp phụ nữ làm quen với cấu trúc bình thường của tuyến vú và sớm phát hiện các bất thường như khối cứng, thay đổi da hoặc tiết dịch núm vú.

Khám vú lâm sàng

Khám vú nên được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa. Phụ nữ trong độ tuổi 20 - 39 được khuyến nghị khám định kỳ mỗi 1 - 3 năm. Từ 40 tuổi trở lên, việc khám vú lâm sàng nên thực hiện hằng năm để tăng khả năng phát hiện sớm ung thư vú.

Tầm soát ung thư vú ở phụ nữ từ 40 - 49 tuổi

Giai đoạn từ 40 đến 49 tuổi là thời điểm nguy cơ mắc ung thư vú bắt đầu tăng rõ rệt. Trong giai đoạn này, các phương pháp tầm soát thường được khuyến nghị bao gồm:

• Chụp nhũ ảnh: Thực hiện 1 - 2 năm/lần, tùy theo mức độ nguy cơ cá nhân và tư vấn của bác sĩ.
• Siêu âm vú: Giúp phát hiện khối u ở phụ nữ có mô vú dày - tình trạng khá phổ biến ở nhóm tuổi này.
• Khám vú lâm sàng: Duy trì ít nhất 1 lần mỗi năm để kết hợp cùng các phương pháp cận lâm sàng.

Việc tầm soát đều đặn giúp phát hiện các khối u khi còn nhỏ, tăng khả năng điều trị thành công và bảo tồn tuyến vú.

Tầm soát định kỳ ở phụ nữ từ 50 tuổi trở lên

Nguy cơ ung thư vú tăng đáng kể sau tuổi 50, vì vậy việc tầm soát định kỳ trở nên đặc biệt quan trọng. Các khuyến nghị thường bao gồm:

• Chụp nhũ ảnh: Thực hiện mỗi năm một lần. Đây là phương pháp chuẩn, có khả năng phát hiện sớm khoảng 85 - 90% các trường hợp ung thư vú.
• Khám vú lâm sàng: Duy trì kiểm tra định kỳ hằng năm.
• Siêu âm vú: Kết hợp khi mô vú đặc hoặc hình ảnh nhũ ảnh khó đánh giá.

Ở phụ nữ sau mãn kinh, những thay đổi nội tiết và cấu trúc mô vú có thể khiến khối u hình thành và tiến triển nhanh hơn. Do đó, tuân thủ tầm soát đều đặn có vai trò quyết định đến tiên lượng và hiệu quả điều trị.

Đối tượng nguy cơ cao cần tầm soát sớm hơn

Một số phụ nữ dù chưa đến 40 tuổi vẫn được khuyến cáo tầm soát sớm, bao gồm:

• Có tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng.
• Mang đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2.
• Từng xạ trị vùng ngực khi còn trẻ.
• Có tiền sử tổn thương vú nghi ngờ hoặc bệnh lý vú ác tính.

Đối với nhóm nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định MRI vú hằng năm kết hợp với chụp nhũ ảnh, thường bắt đầu từ 25 - 30 tuổi hoặc sớm hơn, tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Những câu hỏi thường gặp

Có thể phòng ngừa ung thư vú khi còn trẻ không?

Ung thư vú ở phụ nữ dưới 40 tuổi thường khó phát hiện sớm do mô vú dày và đặc, khiến việc nhận diện tổn thương gặp nhiều hạn chế. Nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi đã sờ thấy khối u, lúc này bệnh thường đã tiến triển. Bên cạnh đó, ung thư vú ở phụ nữ trẻ có xu hướng diễn tiến nhanh, đôi khi đáp ứng điều trị kém hơn và thường liên quan đến đột biến gen BRCA1/BRCA2. Việc chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu bất thường hoặc nhầm lẫn với tổn thương lành tính dễ dẫn đến chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị.

Phụ nữ dưới 40 tuổi có nên chụp Mammography?

Nhìn chung, phụ nữ dưới 40 tuổi thường không được khuyến nghị chụp Mammography định kỳ do mô vú dày, khó phát hiện tổn thương sớm và nguy cơ mắc ung thư vú còn thấp, trong khi vẫn phải tiếp xúc với bức xạ. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, phụ nữ 40 - 44 tuổi có thể bắt đầu chụp nhũ ảnh hằng năm nếu có nhu cầu, từ 45 - 54 tuổi nên chụp mỗi năm và từ 55 tuổi trở lên có thể chụp 1 - 2 năm/lần. Riêng những phụ nữ trẻ có nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định tầm soát sớm hơn với phương pháp phù hợp.

Như vậy, việc hiểu rõ ung thư vú xảy ra ở độ tuổi nào giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc nhận diện nguy cơ và chăm sóc sức khỏe từ sớm. Trên thực tế, ung thư vú có thể xuất hiện ở nhiều lứa tuổi khác nhau, do đó tầm soát định kỳ và theo dõi sức khỏe tuyến vú là yếu tố then chốt để phát hiện bệnh kịp thời và nâng cao hiệu quả điều trị.