Triệu chứng COVID biến chủng mới​ cần lưu ý

Nhiều người hiện nay có tâm lý chủ quan với COVID-19 vì cho rằng bệnh đã trở nên “nhẹ hơn”. Tuy nhiên, các biến chủng mới vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây lan mạnh, đặc biệt với người già, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh nền. Một số triệu chứng xuất hiện sớm nhưng dễ bị bỏ qua, khiến bệnh âm thầm diễn tiến nặng. Do đó, việc nhận diện sớm các dấu hiệu cảnh báo là vô cùng quan trọng. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về triệu chứng COVID biến chủng mới​ nhé!

Biến chủng NB.1.8.1 là gì?

Biến chủng COVID-19 mới có tên NB.1.8.1 là một dòng phụ của biến thể Omicron, được phát hiện lần đầu vào cuối tháng 1 năm 2025. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đây là một biến thể đang được giám sát (Variant Under Monitoring - VUM) do có tốc độ lây lan nhanh và chứa nhiều đột biến trên protein gai. Trong thời gian gần đây, NB.1.8.1 đã ghi nhận tỷ lệ tăng đáng kể trong các mẫu giải trình tự gen toàn cầu. CDC Hoa Kỳ cũng lưu ý rằng các biến thể như JN.1 và NB.1.8.1 đang chiếm tỷ lệ ngày càng lớn trong số ca mắc COVID‑19, làm dấy lên lo ngại về khả năng bùng phát dịch trở lại, đặc biệt ở nhóm có nguy cơ cao.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong tuần từ ngày 21 đến 27 tháng 4, NB.1.8.1 chiếm khoảng 10,7% số ca mắc COVID-19 được giải trình tự gen trên toàn cầu, tăng mạnh so với tỷ lệ 2,5% chỉ một tháng trước đó. Điều này cho thấy tốc độ lan truyền nhanh chóng của biến chủng này và tiềm năng chiếm ưu thế trong tương lai gần.

Các chuyên gia nhận định rằng NB.1.8.1 có sự khác biệt về mặt di truyền so với biến thể LP.8.1, hiện đang phổ biến tại Mỹ. Bà lưu ý rằng NB.1.8.1 không nằm trong “tổ hợp các biến thể phụ” đã từng xuất hiện phổ biến tại Mỹ trong vài năm qua. Tuy nhiên, các biến thể Omicron mới đang có xu hướng tiến hóa theo hướng giống nhau hơn, điều này có thể giúp hạn chế những thay đổi quá lớn trong đặc điểm gây bệnh của virus.

Triệu chứng COVID biến chủng mới​ cần lưu ý

Biểu hiện giống với biến chủng trước

Các chuyên gia đều thống nhất rằng các triệu chứng COVID biến chủng mới​ (NB.1.8.1) gây ra tương tự với những biểu hiện của các ca nhiễm COVID-19 trước đây. Về mặt triệu chứng, NB.1.8.1 gây ra các biểu hiện từ nhẹ đến nặng tùy theo cơ địa mỗi người. Các triệu chứng phổ biến bao gồm sốt, ớn lạnh, ho khan hoặc ho kéo dài, đau họng, rát họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau cơ, đau đầu, mệt mỏi kéo dài, khó thở, mất cảm giác thèm ăn, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí là mất vị giác hoặc khứu giác.

Nếu có các triệu chứng giống cúm, người bệnh nên đeo khẩu trang để bảo vệ người xung quanh, tự cách ly và thực hiện xét nghiệm nhanh kháng nguyên (ATK) ngay lập tức. Trong trường hợp có kết quả dương tính, cần đến cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị kịp thời.

Điểm khác biệt của biến chủng mới

Mặc dù hiện tại NB.1.8.1 chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng số ca nhiễm COVID-19 tại Hoa Kỳ, các chuyên gia vẫn đang theo dõi sát sao biến thể này do những đặc điểm di truyền đáng chú ý. Biến chủng NB.1.8.1 mang sáu đột biến trên protein gai, phần giúp virus bám vào tế bào người, điều này có thể khiến nó lây lan mạnh hơn và né tránh kháng thể hiệu quả hơn so với các biến thể trước đó.

Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho biết các dữ liệu sơ bộ cho thấy NB.1.8.1 có thể có khả năng lây truyền cao hơn một chút so với các dòng đang lưu hành. Dù vậy, không chỉ riêng NB.1.8.1 mà các biến thể khác cũng đang có khả năng dẫn đến một đợt gia tăng số ca mắc COVID. Khác với bệnh cúm thường chỉ tăng mạnh vào mùa đông, COVID-19 trong vài năm gần đây lại có xu hướng bùng phát hai lần mỗi năm, một lần vào giữa hoặc cuối mùa hè và một lần vào mùa đông.

Tuy mang nhiều đột biến, nhưng NB.1.8.1 không nhất thiết sẽ là nguyên nhân duy nhất gây ra làn sóng lây nhiễm mới. Các chuyên gia y tế cũng lưu ý rằng các đột biến đơn lẻ thường không đủ để tạo ra một đợt bùng phát lớn mà cần kết hợp thêm nhiều yếu tố khác.

Mức độ nghiêm trọng của NB.1.8.1

Mức độ nghiêm trọng của biến chủng mới NB.1.8.1 hiện vẫn đang được đánh giá, tuy nhiên các dữ liệu ban đầu cho thấy nguy cơ nhìn chung vẫn ở mức thấp đến trung bình trên nhiều khía cạnh.

Đến thời điểm hiện tại, chưa có báo cáo nào cho thấy NB.1.8.1 gây bệnh nặng hơn so với các biến thể trước đó. Biến chủng này cũng chưa cho thấy khả năng kháng với thuốc kháng virus như Nirmatrelvir. Tuy vậy, dữ liệu vẫn còn hạn chế vì chưa có nghiên cứu cụ thể nào được công bố về ảnh hưởng của NB.1.8.1 đến kết quả lâm sàng hoặc hiệu quả của các thuốc điều trị như remdesivir hay molnupiravir.

Ngoài ra, WHO cho biết việc báo cáo các trường hợp nhập viện, đặc biệt là nhập viện tại khoa hồi sức tích cực (ICU), đã giảm mạnh trong thời gian gần đây. Điều này gây khó khăn trong việc đánh giá chính xác mức độ nghiêm trọng của biến thể thông qua giám sát thông thường. Do đó, cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ và thận trọng trong việc diễn giải các xu hướng hiện tại.

Tóm lại, NB.1.8.1 là một biến thể đang nổi lên, có khả năng lây lan nhanh, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy nó nguy hiểm hơn các biến thể trước. Các cơ quan y tế và giới khoa học vẫn đang thu thập thêm dữ liệu để hiểu rõ hơn về mức độ rủi ro liên quan đến biến chủng này.

Biện pháp phòng ngừa biến chủng mới NB.1.8.1

Biến chủng mới NB.1.8.1, cũng như các dòng COVID-19 trước đó, chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp, thông qua việc tiếp xúc với các giọt bắn li ti phát tán khi người nhiễm bệnh nói chuyện, ho hoặc hắt hơi.

Ngoài ra, virus cũng có thể tồn tại trên bề mặt của các vật dụng, sàn nhà hay tường nhà trong một khoảng thời gian nhất định, khiến nguy cơ lây nhiễm gián tiếp qua tay và các vật trung gian trở nên đáng lo ngại.

Để chủ động phòng ngừa biến thể này cũng như hạn chế nguy cơ lây lan trong cộng đồng, mỗi người nên duy trì các thói quen bảo vệ sức khỏe hằng ngày. Trước tiên, việc đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt là ở nơi đông người hoặc khi tiếp xúc gần với người khác, vẫn là biện pháp hữu hiệu và đơn giản giúp giảm nguy cơ hít phải virus.

Bên cạnh đó, giữ khoảng cách an toàn tối thiểu một mét khi giao tiếp có thể giúp hạn chế tiếp xúc trực tiếp với giọt bắn chứa mầm bệnh. Vệ sinh tay thường xuyên, đặc biệt sau khi chạm vào bề mặt nơi công cộng hoặc sau khi tiếp xúc với người lạ, cũng rất quan trọng. Việc rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước sạch hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn có thể tiêu diệt virus trước khi chúng kịp xâm nhập vào cơ thể.

Ngoài các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm từ môi trường, tăng cường sức đề kháng cũng là yếu tố then chốt. Một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ưu tiên thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, như rau xanh, trái cây và các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, sẽ giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. 

Song song đó, nên duy trì thói quen vận động thể chất vừa sức, đồng thời đảm bảo ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và cân bằng giữa công việc - nghỉ ngơi để giúp cơ thể phục hồi và phòng chống bệnh tật tốt hơn.

Triệu chứng COVID biến chủng mới thường bắt đầu bằng các dấu hiệu nhẹ như đau họng, ho khan, nghẹt mũi, mệt mỏi hoặc đau đầu. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể tiến triển nặng, nhất là ở người có hệ miễn dịch yếu. Vì vậy, khi có triệu chứng nghi ngờ, người bệnh nên xét nghiệm sớm, tự cách ly và theo dõi sức khỏe chặt chẽ để tránh lây lan và kịp thời điều trị khi cần thiết.