Thở rít là gì? Nguyên nhân khiến trẻ bị thở rít và cách phòng ngừa hiệu quả

Thở rít là một hiện tượng hô hấp bất thường, thường gặp ở trẻ nhỏ và đôi khi xuất hiện ở người lớn, gây ra âm thanh cao, giống như tiếng huýt sáo khi hít vào hoặc thở ra. Đây không chỉ là dấu hiệu cho thấy luồng khí đang gặp khó khăn khi di chuyển qua đường thở mà còn có thể là biểu hiện của nhiều tình trạng sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến hệ hô hấp. 

Thở rít là gì?

Thở rít là tình trạng trẻ phát ra âm thanh giống như tiếng “rít” hay “whistling” khi hít vào hoặc thở ra. Âm thanh này xuất hiện do không khí bị cản trở khi đi qua đường thở bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn, khiến luồng khí không lưu thông trơn tru trong hệ hô hấp. Khi trẻ bị thở rít, thường kèm theo một số dấu hiệu nhận biết sau:

• Khó hít thở: Trẻ có biểu hiện thở gấp, thở mệt hoặc phải gắng sức để thở.
• Ho: Có thể là ho khan hoặc ho có đờm, xuất hiện nhiều về đêm.
• Rối loạn giấc ngủ: Trẻ dễ bị tỉnh giấc hoặc ngủ không sâu do bị khó thở.
• Mất năng lượng, cáu gắt: Trẻ mệt mỏi, kén ăn, thường xuyên khó chịu.

Mức độ và biểu hiện của tình trạng thở rít sẽ thay đổi tùy vào nguyên nhân gây bệnh và cơ địa của từng người.

Nguyên nhân khiến trẻ bị thở rít

Thở rít ở trẻ em xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:

Dị vật đường thở

Việc trẻ vô tình hít hoặc nuốt các vật nhỏ như hạt, đồ chơi hoặc thức ăn cứng có thể làm tắc khí quản. Trong tình huống này, trẻ thường có biểu hiện khó thở đột ngột, thở rít dữ dội, ho sặc sụa và cần cấp cứu ngay để tránh nguy hiểm tính mạng.

Dị ứng và yếu tố môi trường

Các yếu tố như bụi nhà, lông thú, khói thuốc hoặc phấn hoa có thể làm đường thở của trẻ bị kích thích. Nếu không loại bỏ được tác nhân này, trẻ có thể bị khó thở, thở rít kéo dài hoặc nặng hơn là lên cơn co thắt phế quản.

Nhiễm trùng đường hô hấp

Tình trạng viêm ở đường hô hấp trên như cảm lạnh, viêm họng hay viêm phế quản là lý do thường gặp khiến trẻ phát ra tiếng thở bất thường. Khi lớp niêm mạc bị sưng, luồng khí di chuyển qua khí quản sẽ bị cản trở, dẫn đến tiếng thở rít và khó thở. Trẻ có thể ho nhiều, khò khè kèm theo đờm.

Bệnh hen

Hen là một bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến phổi, làm đường thở bị thu hẹp lại và viêm liên tục. Khi tiếp xúc với yếu tố kích thích như dị nguyên, thời tiết thay đổi hoặc nhiễm virus, trẻ dễ lên cơn hen với biểu hiện điển hình là thở rít, khò khè và tức ngực.

Nhiễm khuẩn hô hấp

Trẻ em bị nhiễm vi khuẩn hoặc virus gây viêm thanh quản, viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản có thể bị tắc nghẽn đường thở. Khi luồng khí khó lưu thông, tiếng thở phát ra sẽ trở nên rít lên hoặc khò khè, nhất là khi ngủ hoặc vận động.

Cách xử lý khi trẻ bị thở rít? 

Khi trẻ xuất hiện tình trạng thở rít kéo dài, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để bác sĩ tiến hành khám và xác định nguyên nhân thông qua các phương pháp sau:

• Nội soi phế quản: Bác sĩ sẽ dùng ống nội soi để quan sát bên trong đường thở, kiểm tra xem có dị tật bẩm sinh hoặc tổn thương nào không.
• Chụp X-quang vùng cổ và ngực: Giúp đánh giá sự thay đổi hoặc bất thường trong đường hô hấp của trẻ.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe khác có thể góp phần gây thở rít.

Sau khi xác định nguyên nhân và mức độ bệnh, bác sĩ sẽ đề ra phác đồ điều trị thích hợp. Nhiều trường hợp nhẹ có thể điều trị tại nhà dưới sự theo dõi y tế, nhưng nếu bệnh nghiêm trọng, trẻ cần nhập viện để được chăm sóc và theo dõi kỹ lưỡng hơn.

Với những trường hợp thở rít do nhiễm khuẩn nhẹ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh. Trong các tình huống nặng hơn, kết hợp dùng kháng sinh đường uống, truyền dịch và hỗ trợ thở oxy là cần thiết. Nếu nguyên nhân là do hẹp khí quản, dị vật hoặc khối u gây tắc nghẽn đường thở, phẫu thuật có thể là phương án điều trị được lựa chọn.

Phòng ngừa tình trạng thở rít ở trẻ nhỏ

Một trong những biện pháp quan trọng nhằm ngăn ngừa tình trạng thở rít ở trẻ là duy trì hệ hô hấp khỏe mạnh. Trước hết, cần đảm bảo môi trường sống xung quanh trẻ luôn sạch sẽ, hạn chế tối đa việc tiếp xúc với các tác nhân gây hại như khói thuốc lá, bụi bẩn và các yếu tố ô nhiễm khác. Bên cạnh đó, việc khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc thực hiện những bài tập phù hợp không chỉ giúp tăng cường chức năng phổi mà còn nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Đồng thời, cần đảm bảo trẻ được tiêm đầy đủ các loại vắc xin cần thiết, đặc biệt là vắc xin cúm nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần giám sát sức khỏe của trẻ thường xuyên:

• Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến đường hô hấp, nhất là khi trong gia đình có tiền sử hen suyễn hoặc dị ứng.
• Phụ huynh nên chú ý theo dõi các biểu hiện bất thường về hô hấp và ho của trẻ, đặc biệt là khi có dấu hiệu thở rít đi kèm với những triệu chứng khác để kịp thời xử lý.

Mong rằng qua bài viết này, các bậc phụ huynh đã hiểu rõ hơn về hiện tượng thở rít ở trẻ. Khi nhận thấy bé có dấu hiệu thở rít kèm theo các biểu hiện bất thường, hãy nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn.

Tiêm vắc xin phòng bệnh hô hấp là biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh nguy hiểm, đặc biệt với người lớn tuổi, trẻ nhỏ và người có bệnh nền. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín, với đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp, quy trình tiêm chủng an toàn, khoa học và không gian sạch sẽ, hiện đại. Trung tâm cung cấp đa dạng các loại vắc xin, bao gồm nhiều loại vắc xin hô hấp như phế cầu, cúm,... với giá cả minh bạch và dịch vụ tận tâm. Hãy liên hệ hotline 1800 6928 để được tư vấn.