Sốt xuất huyết ngày thứ 5 là thời điểm lâm sàng dễ gây nhầm lẫn, khi bệnh nhân có thể hết sốt nhưng lại bước sâu hơn vào giai đoạn thoát huyết tương – giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh. Nếu không theo dõi chặt chẽ, tình trạng cô đặc máu, giảm tiểu cầu, tràn dịch màng phổi hoặc bụng có thể bị bỏ sót, dẫn đến chẩn đoán muộn và xử trí không kịp thời. Do đó, hiểu rõ ý nghĩa của sốt xuất huyết ngày thứ 5 là yếu tố then chốt để giảm thiểu biến chứng nặng.
Khi mắc sốt xuất huyết nên chú ý vào khoảng thời gian nào?
Virus dengue gây ra các bệnh nhiễm trùng có triệu chứng hoặc chuyển đổi huyết thanh không triệu chứng. Đây là bệnh nhiễm virus trong máu và do đó có thể là nguồn lây nhiễm. Sốt xuất huyết thường có biểu hiện toàn thân đa dạng. Thời gian ủ bệnh kéo dài từ 5 đến 7 ngày.
Bệnh có phổ lâm sàng rộng, bao gồm cả các biểu hiện lâm sàng nghiêm trọng và không nghiêm trọng. Các dấu hiệu biểu hiện phổ biến bao gồm sốt cao, đau đầu, đau sau hốc mắt, đau cơ, đau khớp, buồn nôn, nôn và phát ban. Các triệu chứng thường kéo dài trong 2 - 7 ngày. Vì các triệu chứng này tương đối không phân biệt được ở giai đoạn đầu nên cần xem xét các chẩn đoán phân biệt khác trong 72 giờ đầu tiên. Ở những bệnh nhân có mức độ bệnh từ trung bình đến nặng, quá trình bệnh diễn ra theo ba giai đoạn: Sốt, nguy kịch và hồi phục.
/sot_xuat_huyet_ngay_thu_5_co_nghiem_trong_khong_1_6b8c87b1bc.jpg)
Mức độ nghiêm trọng của bệnh thường trở nên rõ ràng trong quá trình hạ sốt, tức là trong quá trình chuyển đổi từ giai đoạn sốt sang giai đoạn không sốt. Điều này thường trùng với sự khởi phát của giai đoạn nguy kịch, thường là sau 72 giờ sốt. Giai đoạn nguy kịch được phân biệt bằng hiện tượng bệnh lý sinh lý là tăng tính thấm mao mạch, kéo dài khoảng 24 đến 48 giờ và thường gặp hơn ở các trường hợp nhiễm sốt xuất huyết thứ phát. Giai đoạn này được theo sau bởi giai đoạn phục hồi. Chìa khóa để đạt được kết quả lâm sàng tốt là phải hiểu các giai đoạn khác nhau của bệnh và cảnh giác với các vấn đề lâm sàng có thể phát sinh trong các giai đoạn này.
Sốt xuất huyết ngày thứ 5 có nghiêm trọng không?
Sốt xuất huyết ngày thứ 5 có nghiêm trọng không? Ngày thứ 5 vẫn nằm trong khoảng thời gian mà sốt xuất huyết có thể diễn tiến nặng. Trong quá trình chuyển đổi từ giai đoạn sốt sang giai đoạn không sốt, thường là sau ngày thứ 3 hoặc muộn nhất là ngày thứ 7 của cơn sốt, bệnh nhân không tăng tính thấm mao mạch sẽ cải thiện mà không trải qua giai đoạn nguy kịch. Họ cảm thấy ngon miệng hơn và khỏe hơn. Tuy nhiên, bệnh nhân tăng tính thấm mao mạch sẽ thấy các triệu chứng nặng hơn khi sốt cao giảm. Bệnh nhân có thể có các dấu hiệu cảnh báo, chủ yếu là do rò rỉ huyết tương.
Các dấu hiệu cảnh báo thường đi trước các biểu hiện của sốc và xuất hiện vào cuối giai đoạn sốt. Trong công thức máu, tình trạng giảm bạch cầu tiến triển theo sau là tình trạng giảm nhanh số lượng tiểu cầu thường xảy ra trước khi rò rỉ huyết tương. Một dấu hiệu sớm khác là hematocrit tăng trên mức cơ bản. Giai đoạn rò rỉ huyết tương có ý nghĩa lâm sàng thường kéo dài 24 - 48 giờ. Hematocrit tăng trước khi thay đổi huyết áp và thể tích mạch. Mức độ cô đặc máu trên mức hematocrit cơ bản phản ánh mức độ rò rỉ huyết tương. Tuy nhiên, điều này có thể bị che khuất bởi liệu pháp truyền dịch tĩnh mạch sớm.
/sot_xuat_huyet_ngay_thu_5_co_nghiem_trong_khong_2_99b860ef21.jpg)
Thông thường, biến chứng tràn dịch màng phổi và báng bụng chỉ có thể phát hiện được trên lâm sàng sau khi truyền dịch tĩnh mạch, trừ khi rò rỉ huyết tương đáng kể, đó là trường hợp bệnh nhân trong tình trạng sốc. Chụp X-quang ngực nằm nghiêng phải, siêu âm phát hiện dịch tự do trong ngực hoặc bụng hoặc phù thành túi mật có thể xảy ra trước khi phát hiện trên lâm sàng.
Ngoài rò rỉ huyết tương, các biểu hiện xuất huyết như dễ bầm tím và chảy máu tại các tĩnh mạch cũng thường xuyên xảy ra. Sốc xảy ra khi một lượng huyết tương quan trọng bị mất qua rò rỉ, thường có các dấu hiệu cảnh báo trước. Hầu hết bệnh nhân sốt xuất huyết có các dấu hiệu cảnh báo đều hồi phục sau khi bù dịch, bên cạnh đó một số trường hợp sẽ chuyển sang sốt xuất huyết nặng.
/sot_xuat_huyet_ngay_thu_5_co_nghiem_trong_khong_3_028bc46ad5.jpg)
Các yếu tố dẫn đến sốt xuất huyết nặng
Các yếu tố nguy cơ khác nhau liên quan đến bệnh sốt xuất huyết nặng được liệt kê như sau:
- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Phụ nữ mang thai.
- Bệnh tiểu đường.
- Tăng huyết áp.
- Tình trạng rối loạn đông máu.
- Người lớn tuổi.
- Bệnh nhân béo phì.
/sot_xuat_huyet_ngay_thu_5_co_nghiem_trong_khong_4_c5676640d4.jpg)
Sốt xuất huyết ngày thứ 5 là giai đoạn cần hết sức thận trọng, vì bệnh nhân có thể bắt đầu hết sốt nhưng vẫn đang trong thời kỳ nguy hiểm. Việc theo dõi sát các dấu hiệu sinh tồn, xuất huyết, tình trạng cô đặc máu và tràn dịch là rất cần thiết. Can thiệp đúng lúc trong giai đoạn này không chỉ giúp phòng ngừa sốc Dengue mà còn góp phần quyết định tiên lượng và kết quả điều trị cho bệnh nhân.
Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp vắc xin Qdenga chính hãng, chất lượng cao, với giá tham khảo khoảng 1.390.000 đồng/mũi (giá có thể thay đổi tùy theo thời điểm). Việc tiêm đủ 2 mũi, cách nhau 3 tháng, được chứng minh giúp tăng cường đáp ứng miễn dịch và hỗ trợ phòng ngừa sốt xuất huyết do virus Dengue, bao gồm cả các trường hợp tái nhiễm sốt xuất huyết. Để được hỗ trợ tư vấn chuyên sâu và đặt lịch tiêm phù hợp, vui lòng liên hệ Hotline 1800 6928 của Trung tâm.