Sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo​ là như thế nào? Cách phòng ngừa chúng

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, thường xuất hiện vào mùa mưa và có nguy cơ bùng phát thành dịch lớn. Đặc biệt, khi sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo, người bệnh có thể đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Hiểu rõ các dấu hiệu này và chủ động phòng ngừa không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân mà còn góp phần ngăn chặn dịch lây lan trong cộng đồng.

Sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo là như thế nào?

Sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo là thể trung gian, được nhận biết khi người bệnh xuất hiện ít nhất một trong các biểu hiện như: Vật vã, lừ đừ, đau bụng liên tục hoặc đau vùng gan, nôn nhiều lần, xuất huyết niêm mạc dạ dày, gan to, tiểu ít, Hematocrit tăng kèm giảm tiểu cầu nhanh, men gan cao hoặc tràn dịch màng phổi, màng bụng qua siêu âm.

Để hiểu rõ hơn về giai đoạn sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo, bạn cần nắm được các mức độ của bệnh. Theo Bộ Y tế, bệnh sốt xuất huyết Dengue hiện nay được phân làm 3 mức độ, bao gồm:

• Sốt xuất huyết Dengue thể nhẹ: Người bệnh sốt cao đột ngột, kèm theo nhức đầu, đau cơ, phát ban, buồn nôn hoặc mệt mỏi. Không có dấu hiệu cảnh báo hoặc biến chứng nguy hiểm.
• Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo: Ngoài các triệu chứng của thể nhẹ, sốt xuất huyết dengue có dấu hiệu cảnh báo xuất hiện thêm các biểu hiện như đau bụng, nôn dai dẳng, chảy máu niêm mạc, gan to hoặc bồn chồn, lơ mơ. Đây là giai đoạn nguy hiểm, cần được theo dõi chặt chẽ.
• Sốt xuất huyết Dengue thể nặng: Bệnh nhân có rò rỉ huyết tương nghiêm trọng gây sốc hoặc ứ dịch dẫn đến suy hô hấp, chảy máu nặng hoặc suy tạng như viêm gan (men gan ≥ 1.000 IU/L), suy tim, rối loạn ý thức. Đây là tình trạng đe dọa tính mạng, cần cấp cứu ngay.

Việc nhận biết và xử trí kịp thời khi sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo là yếu tố then chốt để hạn chế biến chứng nguy hiểm và bảo vệ tính mạng người bệnh.

Biến chứng nặng của sốt xuất huyết dengue có dấu hiệu cảnh báo

Sau đây là những biến chứng nặng có thể gặp khi sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo:

• Thoát huyết tương: Gây tràn dịch màng phổi, dịch ổ bụng, phù mí mắt và căng da. Xét nghiệm cho thấy chỉ số Hct tăng cao, albumin máu giảm, kèm theo biểu hiện sốc.
• Sốc: Mạch nhanh, nhỏ và khó bắt, huyết áp hạ (huyết áp tâm thu < 90mmHg, hoặc giảm ≥ 30mmHg so với mức bình thường, hoặc huyết áp kẹt với chênh lệch giữa tâm thu-tâm trương ≤ 20mmHg). Người bệnh sốc còn có thể bị lạnh tay chân, nổi vân tím, tiểu ít (dưới 20ml/giờ).
• Xuất huyết: Trên da: Xuất hiện chấm xuất huyết dạng đầu đinh ghim trên nền da xung huyết, bầm tím tại vị trí tiêm hoặc lấy máu. Niêm mạc: Gây chảy máu mũi, chảy máu chân răng, rối loạn kinh nguyệt,... Nội tạng: Có thể gặp chảy máu tiêu hóa, xuất huyết não, chảy máu phổi hoặc chảy máu trong cơ.
• Biểu hiện toàn thân khác: Rối loạn chức năng gan, thay đổi tri giác, suy hô hấp, rối loạn nhịp tim,…

Những biến chứng này nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

Điều trị sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo như thế nào?

Hiện nay, do chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho sốt xuất huyết, việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng. Khi thân nhiệt tăng cao, bệnh nhân được hạ sốt bằng Paracetamol với liều 10-15 mg/kg/lần, mỗi 4-6 giờ. Do bệnh có thể gây thoát huyết tương, người bệnh cần được bù dịch sớm qua đường uống và theo dõi sát các chỉ số như mạch, huyết áp, dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết, lượng dịch đưa vào, lượng nước tiểu cũng như xét nghiệm Hematocrit (Hct) định kỳ 4-6 giờ/lần.

Ở những trường hợp sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo như nôn ói nhiều, không thể uống được, chỉ số Hct tăng cao hoặc xuất hiện dấu hiệu mất nước trên lâm sàng, bác sĩ sẽ cân nhắc truyền dịch theo phác đồ của Bộ Y tế. Các dung dịch thường được sử dụng gồm Ringer lactate, Ringer acetate hoặc dung dịch NaCl 0,9%.

Các giai đoạn của sốt xuất huyết Dengue

Sau khi đã nhận biết sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo, người bệnh và người chăm sóc cần nắm rõ các giai đoạn của bệnh để theo dõi sát diễn biến, xử trí kịp thời và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Giai đoạn sốt

Bệnh khởi phát với sốt cao đột ngột, liên tục trong 2-7 ngày, kèm theo chấm hoặc nốt xuất huyết dưới da (nghiệm pháp dây thắt dương tính), đôi khi chảy máu mũi hoặc chân răng. Người bệnh có thể đau đầu, chán ăn, buồn nôn, đau cơ-khớp, nhức hốc mắt và nổi hạch. Xét nghiệm cho thấy Hematocrit bình thường, tiểu cầu bình thường hoặc hơi giảm, bạch cầu thường giảm.

Giai đoạn nguy hiểm

Từ ngày 4-6, thân nhiệt giảm còn 37,5-38°C, thậm chí xuống 36°C. Dù đã hạ sốt, bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng tăng thấm thành mạch (Hematocrit tăng), thất thoát huyết tương 24-48 giờ. Xét nghiệm cho thấy bạch cầu giảm, tiểu cầu giảm trước khi thoát huyết tương. Nếu không có biến chứng, đây thường là thể nhẹ, ngược lại, có dấu hiệu cảnh báo thì cần bù dịch tĩnh mạch kịp thời và xử trí xuất huyết đúng phác đồ.

Giai đoạn phục hồi

Phần lớn bệnh nhân sẽ hết sốt, không gặp biến chứng nặng và tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, với những trường hợp từng bị thất thoát huyết tương, khi bước vào giai đoạn hồi phục, huyết tương sẽ được tái hấp thu trở lại vào lòng mạch. Nếu vẫn tiếp tục truyền dịch, tình trạng này có thể gây quá tải tuần hoàn, cần được theo dõi chặt chẽ.

Phòng ngừa sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo

Sau đây là những phương pháp phòng ngừa sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo mà bạn nên biết:

Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi

Cần đậy kín mọi dụng cụ chứa nước như bể, lu, chum, xô, chậu bằng nắp hoặc vải màn. Các dụng cụ vừa và nhỏ nên được thau rửa hàng tuần, chà kỹ mép nước để diệt trứng muỗi. Những vật không dùng đến như xô, chậu, lốp xe, chai lọ cần lật úp hoặc loại bỏ, đồng thời dọn sạch phế thải và thay nước thường xuyên ở bình hoa, chậu cây cảnh,...

Diệt loăng quăng/bọ gậy

Có thể thả cá bảy màu, cá rô phi hoặc các loài cá cảnh ăn bọ gậy vào bể, chum, vại. Ngoài ra, dùng muối, dầu ăn hoặc hóa chất diệt bọ gậy an toàn theo khuyến cáo của Bộ Y tế cũng giúp ngăn trứng phát triển, đặc biệt ở các dụng cụ chứa nước nhỏ không dùng để uống.

Phòng muỗi đốt

Nên mặc quần áo dài tay cả ban ngày, đặc biệt vào sáng sớm và chiều tối. Ngủ màn cả ngày lẫn đêm, dùng kem/xịt chống muỗi chứa thành phần an toàn, kết hợp các biện pháp như rèm che, vợt muỗi, nhang muỗi hay cửa lưới để giảm tối đa nguy cơ bị muỗi tấn công.

Chủ động tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết

Hiện đã có vắc xin giúp phòng ngừa sốt xuất huyết, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế những biến chứng nguy hiểm do virus Dengue gây ra như suy tạng, xuất huyết não hay tử vong. Vắc xin Qdenga (Takeda) giúp bảo vệ trước cả 4 type virus Dengue, phòng bệnh trên 80% và giảm tới 90% nguy cơ trở nặng hoặc nhập viện. Ngoài ra, tiêm vắc xin sốt xuất huyết còn hỗ trợ ngăn tái nhiễm, giảm triệu chứng và hạn chế biến chứng nguy hiểm nếu mắc bệnh.

Hiểu rõ sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo giúp bạn nhận diện sớm tình trạng nguy hiểm và xử trí kịp thời, tránh để bệnh tiến triển nặng. Song song đó, việc chủ động phòng ngừa bằng các biện pháp như diệt muỗi, loại bỏ nơi sinh sản của muỗi và tiêm vắc xin sẽ giúp bảo vệ bản thân và gia đình, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cũng như biến chứng đáng tiếc.

Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa sốt xuất huyết, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp vắc xin Qdenga, có thể sử dụng cho cả người đã hoặc chưa từng nhiễm virus Dengue. Khi lựa chọn tiêm chủng tại Long Châu, khách hàng được đảm bảo vắc xin chính hãng, quy trình tiêm an toàn, đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp cùng hệ thống cơ sở vật chất hiện đại. Đừng đợi đến khi dịch bệnh bùng phát, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe ngay hôm nay! Liên hệ ngay hotline miễn phí 18006928 để đặt lịch hẹn.