Nhận biết các giai đoạn zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh thường tiến triển qua nhiều giai đoạn với những biểu hiện khác nhau, gây ra những tổn thương da và cả các cơn đau kéo dài về sau. Nhận biết các giai đoạn zona thần kinh sẽ giúp người bệnh chủ động phát hiện bệnh sớm, thăm khám và điều trị kịp thời.

Nhận biết các giai đoạn zona thần kinh

Zona thần kinh là một bệnh lý do virus Varicella Zoster gây ra đây cũng là loại virus từng gây bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus không hoàn toàn bị loại bỏ mà vẫn âm thầm tồn tại trong các hạch thần kinh cảm giác dưới dạng tiềm ẩn, chờ cơ hội để tái kích hoạt và gây ra zona. Bệnh tiến triển qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại có những dấu hiệu khác nhau.

Giai đoạn tiền khởi phát

Giai đoạn tiền khởi phát của zona thần kinh là trước khi các nốt ban xuất hiện, người bệnh sẽ trải qua giai đoạn tiền khởi phát kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Trong thời gian này, cơ thể bắt đầu phát ra những tín hiệu bất thường như cảm giác ngứa ran, đau nhức nhẹ hoặc như kim châm ở một vùng da nhất định, sau đó sẽ xuất hiện phát ban. Một số người còn có biểu hiện toàn thân như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu hoặc rối loạn tiêu hóa. Tuy chưa có dấu hiệu rõ ràng, nhưng nếu để ý kỹ thì đây chính là "điểm khởi phát" của bệnh.

Giai đoạn bùng phát cấp tính

Giai đoạn bùng phát cấp tính bệnh zona thần kinh là giai đoạn đặc trưng bởi sự xuất hiện của các tổn thương da. Trên vùng da đã có cảm giác đau trước đó, người bệnh sẽ thấy xuất hiện những mảng đỏ, sau đó là những mụn nước nhỏ mọc thành chùm. Các bọng chứa dịch mủ và đục hơn. Kèm theo đó là cảm giác đau rát dữ dội, đặc biệt nếu zona xuất hiện ở các vùng có dây thần kinh nhạy cảm như ngực, lưng, mặt hoặc sườn. Sau khoảng 7 – 10 ngày, bọng nước vỡ, khô lại và đóng vảy. Nếu chăm sóc đúng cách, vùng da bị tổn thương có thể hồi phục sau 2 – 4 tuần.

Giai đoạn mãn tính

Ở một số người, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc có hệ miễn dịch yếu, cơn đau có thể tiếp tục kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm sau, đây được gọi là đau dây thần kinh sau zona. Cảm giác đau thường rất khó chịu: Cảm giác như bỏng rát, đau nhói, hoặc như điện giật, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Giai đoạn này cần được điều trị đúng cách để kiểm soát cơn đau và ngăn ngừa tái phát.

Thời gian kéo dài các giai đoạn của zona thần kinh

Diễn biến các giai đoạn của zona thần kinh có thời gian kéo dài khác nhau:

• Giai đoạn tiền khởi phát: Giai đoạn này thường bắt đầu từ 1 đến 3 ngày trước khi các nốt phát ban xuất hiện. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, giai đoạn này có thể kéo dài lên tới một tuần hoặc thậm chí lâu hơn, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và lo lắng khi chưa thấy dấu hiệu rõ ràng của bệnh trên da.
• Giai đoạn bùng phát cấp tính: Chỉ trong vòng 1 đến 2 ngày, các sẩn này sẽ phát triển thành những bọng nước nhỏ, trong suốt và không màu. Đến ngày thứ 3, dịch trong các bọng nước này dần chuyển sang màu đục, trở thành mủ. Nếu được chăm sóc đúng cách, vùng da tổn thương sẽ dần hồi phục trong khoảng 2 đến 4 tuần.
• Giai đoạn mãn tính: Thông thường, giai đoạn này bắt đầu từ 1 đến 3 tháng sau khi các tổn thương da đã lành. Đau dây thần kinh sau zona có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí vài năm nếu không được điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa zona thần kinh hiệu quả

Dưới đây là một số biện pháp quan trọng giúp bạn phòng tránh bệnh zona thần kinh hiệu quả.

Hạn chế tiếp xúc gần với những người mắc bệnh zona: Bạn nên hạn chế tiếp xúc trực tiếp với những người đang mắc bệnh zona, đặc biệt khi trên da họ đã xuất hiện các bọng nước chứa dịch. Đây là thời điểm virus dễ lây lan nhất thông qua tiếp xúc da với da hoặc qua dịch bọng nước vỡ. Việc giữ khoảng cách và vệ sinh tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc với người bệnh sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm.

Xây dựng một chế độ sinh hoạt lành mạnh: Tránh căng thẳng kéo dài bởi stress là yếu tố làm suy giảm miễn dịch, tạo điều kiện cho virus zona tái hoạt động. Bạn nên duy trì tập luyện thể dục thể thao đều đặn để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, đồng thời duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất.

Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ và chất lượng cũng đóng vai trò then chốt trong việc duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Hãy đảm bảo ngủ từ 7 - 8 tiếng mỗi đêm và tránh các thói quen xấu như hút thuốc lá, vì đây đều là những tác nhân làm suy giảm sức khỏe tổng thể và khả năng chống lại virus.

Phát hiện sớm và tuân thủ điều trị: Khi có những dấu hiệu nghi ngờ bệnh zona như đau nhức, ngứa rát hoặc xuất hiện ban đỏ, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Việc tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ sẽ giúp kiểm soát tốt bệnh, ngăn ngừa biến chứng và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Tiêm vắc xin: Ngoài ra, tiêm vắc xin phòng zona thần kinh là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả nhất hiện nay. Vắc xin Shingrix được khuyến cáo cho người từ 50 tuổi trở lên và những người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh zona. Vắc xin này không chỉ giúp ngăn ngừa sự bùng phát của zona mà còn giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm như đau dây thần kinh sau zona kéo dài, vốn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đã triển khai tiêm vắc xin Shingrix cho người trưởng thành trên 18 tuổi. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, trung tâm cam kết mang đến dịch vụ tiêm chủng chất lượng cao và an toàn.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin giúp nhận biết các giai đoạn zona thần kinh. Zona thần kinh có thể biểu hiện với các giai đoạn và mức độ khác nhau ở mỗi người. Dù bệnh nhẹ hay nặng, biến chứng lâu dài vẫn có thể xảy ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần người bệnh. Vì thế, việc theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường và điều trị kịp thời, đúng cách là yếu tố then chốt để phòng ngừa tái nhiễm cũng như bảo vệ sức khỏe lâu dài.