Nguyên nhân gây zona thần kinh ở vùng kín? Zona ở vùng kín có lây không?

Zona thần kinh thường xuất hiện dọc theo sự phân bố các dây thần kinh. Vị trí phát ban sẽ phụ thuộc vào nơi virus tái hoạt động, vì vậy bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ khu vực nào trên cơ thể, bao gồm cả vùng kín. Zona thần kinh ở vùng kín dễ gây nhầm lẫn với các tình trạng khác, khiến quá trình chẩn đoán gặp khó khăn.

Nguyên nhân gây zona thần kinh ở vùng kín

Nguyên nhân gây zona thần kinh ở vùng kín là do virus Varicella-Zoster (VZV) - loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi người bệnh khỏi thủy đậu, virus này không bị loại bỏ hoàn toàn mà tiếp tục “ẩn náu” trong các hạch thần kinh cảm giác dưới dạng không hoạt động. Khi cơ thể rơi vào trạng thái miễn dịch yếu, mệt mỏi kéo dài, căng thẳng tinh thần hoặc mắc các bệnh lý nền, virus có thể tái kích hoạt và phát triển dọc theo đường dẫn truyền thần kinh, từ đó gây nên bệnh zona thần kinh tại nhiều vùng khác nhau, trong đó có vùng kín.

Khi virus tấn công vào hệ thống dây thần kinh cảm giác tại vùng kín, nó có thể làm tổn thương các hạch thần kinh tại đây, dẫn đến biểu hiện của zona thần kinh ở khu vực nhạy cảm này. Một số yếu tố thúc đẩy virus tái hoạt động sau giai đoạn thủy đậu bao gồm:

• Suy giảm miễn dịch do tuổi tác cao, mắc bệnh mạn tính, đang mang thai, sử dụng thuốc hoặc phương pháp điều trị ức chế miễn dịch, hay mắc các bệnh như đái tháo đường, HIV/AIDS, bệnh lý huyết học.
• Các rối loạn tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống khiến cơ thể mất khả năng kiểm soát sự tái kích hoạt của virus tại các hạch thần kinh.

Dấu hiệu nhận biết zona ở vùng kín

Bệnh zona thần kinh ở vùng kín thường tiến triển qua ba giai đoạn với các biểu hiện cụ thể như sau:

Giai đoạn khởi phát (tiền triệu)

Trước khi xuất hiện tổn thương ngoài da, người bệnh có thể gặp các triệu chứng ban đầu trong 2 - 3 ngày như:

• Cảm giác nóng rát, ngứa ran hoặc đau nhói ở vùng kín.
• Có thể kèm theo mệt mỏi, đau đầu, khó chịu, sốt nhẹ.

Giai đoạn triệu chứng

Giai đoạn triệu chứng của bệnh zona vùng kín được đặc trưng bởi sự xuất hiện tuần tự của các tổn thương da, từ ban đỏ đến mụn nước, loét và đóng vảy, thường khu trú một bên theo phân bố thần kinh và kéo dài trong vài tuần.

• Sau cơn đau ban đầu, vùng kín bắt đầu xuất hiện các nốt phát ban sưng đỏ, nổi gờ trên bề mặt da, có dạng tròn hoặc bầu dục.
• Các nốt này thường mọc thành dải hoặc cụm, chủ yếu ở một bên vùng kín, theo đường đi của dây thần kinh.
• Trong vài ngày, các nốt đỏ này tiến triển thành mụn nước chứa dịch, sau đó vỡ ra, gây loét và đóng vảy sau 7 - 10 ngày.
• Thời gian hồi phục kéo dài từ 2 - 4 tuần, có thể để lại vùng da sẫm màu hơn hoặc để lại sẹo.

Giai đoạn đau sau zona

Khoảng 20% bệnh nhân có thể gặp biến chứng đau thần kinh sau zona, cảm giác đau nhức kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí vài năm sau khi tổn thương da đã lành.

Triệu chứng đi kèm có thể bao gồm:

• Sốt, ớn lạnh;
• Cảm giác buồn nôn, rối loạn tiêu hóa;
• Mệt mỏi, đau cơ hoặc yếu cơ.

Các triệu chứng zona vùng kín dễ nhầm lẫn với các bệnh lý lây qua đường tình dục như herpes sinh dục, viêm nhiễm vùng kín hoặc chàm da. Vì vậy, khi thấy xuất hiện mụn nước hay tổn thương tại vùng sinh dục, nên đi khám sớm tại cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Zona ở vùng kín có lây không?

CÓ. Bệnh zona thần kinh, bao gồm cả zona ở vùng kín, có khả năng lây truyền sang người khác, đặc biệt là khi tiếp xúc trực tiếp với dịch từ các mụn nước của người bệnh.

Nếu người chưa từng bị thủy đậu tiếp xúc với dịch tiết từ các tổn thương zona, họ có thể bị lây nhiễm virus Varicella-Zoster (VZV) và phát bệnh thủy đậu. Ngược lại, người từng mắc thủy đậu rồi có nguy cơ tái kích hoạt virus và phát triển bệnh zona thần kinh.

Với zona thần kinh ở vùng kín, con đường lây nhiễm phổ biến nhất là qua tiếp xúc trực tiếp da kề da, đặc biệt khi quan hệ tình dục hoặc có những hành vi thân mật liên quan đến vùng nhiễm bệnh. Chính vì vậy, người mắc zona vùng kín nên tránh quan hệ trong giai đoạn đang phát bệnh để hạn chế nguy cơ lây lan.

Làm gì để điều trị zona thần kinh ở vùng kín?

Điều quan trọng nhất khi nghi ngờ bị zona thần kinh tại vùng kín là phải xác định chính xác bệnh lý. Người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu để được thăm khám, xác định nguyên nhân và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Việc điều trị bệnh chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng đau và hỗ trợ phục hồi tổn thương da.

Điều trị bằng thuốc

Việc điều trị zona thần kinh cần được thực hiện kịp thời và đúng hướng dẫn y tế nhằm giảm triệu chứng, hạn chế biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục. Các nhóm thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc kháng virus: Các thuốc như Acyclovir, Valacyclovir hoặc Famciclovir được dùng để ức chế virus Varicella-Zoster, đạt hiệu quả tối ưu nếu bắt đầu điều trị trong vòng 72 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Thuốc có thể được sử dụng dưới dạng uống hoặc bôi ngoài da tùy theo mức độ tổn thương và chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc giảm đau: Paracetamol, Ibuprofen hoặc các thuốc giảm đau kháng viêm không steroid giúp kiểm soát triệu chứng đau và viêm, đồng thời góp phần ngăn ngừa đau dây thần kinh sau zona.
• Thuốc hỗ trợ khác: Trong những trường hợp đau nghiêm trọng, có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc tổn thương thần kinh, bác sĩ có thể kê thêm các thuốc gây tê tại chỗ, kháng sinh, thuốc chống trầm cảm ba vòng (như Amitriptyline), hoặc thuốc kiểm soát đau thần kinh như Gabapentin và Pregabalin. Tuyệt đối không tự ý sử dụng các loại thuốc này khi chưa có chỉ định y tế.

Khuyến cáo: Người bệnh không nên sử dụng các biện pháp dân gian truyền miệng, bôi hoặc uống thuốc không rõ nguồn gốc khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ, nhằm tránh làm nặng thêm tình trạng hoặc gây nhiễm trùng da.

Chăm sóc tại nhà và chế độ sinh hoạt

Bên cạnh dùng thuốc, việc duy trì lối sống và chế độ ăn hợp lý cũng rất quan trọng trong quá trình hồi phục:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Tránh thực phẩm dễ gây kích ứng như đồ nếp, món cay nóng.
• Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ đào thải độc tố.
• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ và khô thoáng. Có thể tắm bằng nước mát, sử dụng nước muối sinh lý pha loãng để rửa nhẹ vùng tổn thương.
• Không gãi hoặc chạm tay bẩn vào vùng da bị tổn thương để tránh nhiễm khuẩn và để lại sẹo.
• Kiêng quan hệ tình dục cho đến khi vùng da lành hẳn nhằm ngăn nguy cơ lây nhiễm cho bạn tình.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng vì stress có thể khiến bệnh tái phát hoặc tiến triển nặng hơn.

Hy vọng rằng bài viết trên đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích liên quan đến bệnh zona thần kinh ở vùng kín và phương pháp điều trị hiệu quả. Đây là căn bệnh tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Do đó, khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường ở cơ thể, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để được kiểm tra và điều trị đúng cách.

Bệnh zona thần kinh có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể và cuộc sống hàng ngày của người bệnh, đặc biệt nếu dẫn đến các biến chứng như đau thần kinh kéo dài hay tổn thương các cơ quan như mắt. Chính vì vậy, tiêm vắc xin là một trong những phương pháp phòng ngừa chủ động, an toàn và hiệu quả nhất hiện nay. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang triển khai dịch vụ tiêm phòng zona thần kinh với nhiều khung giờ linh hoạt trong ngày, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng sắp xếp thời gian phù hợp. Vui lòng liên hệ hotline 1800 6928 để được tư vấn.