Nguyên nhân gây cúm A H1pdm và những điều nên biết

Cúm A H1pdm, hay còn gọi là cúm A H1N1, là một chủng virus cúm A đã từng gây ra đại dịch toàn cầu vào năm 2009. Mặc dù hiện nay đã trở thành một loại cúm mùa thông thường, nhưng virus này vẫn có khả năng gây ra những đợt bùng phát dịch với mức độ nghiêm trọng khác nhau. Do đó, việc trang bị kiến thức về cúm A H1pdm là cần thiết để mỗi người có thể chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Nguyên nhân của cúm A H1pdm

Cúm A H1pdm hay còn gọi là cúm A H1N1, do 1 loại virus cúm A gây ra, virus này có khả năng lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp. Virus cúm A H1pdm có thể tồn tại ngoài cơ thể trong thời gian khác nhau, phụ thuộc vào bề mặt và điều kiện môi trường:

• Trên các bề mặt cứng (kim loại, nhựa, kính): Virus có thể sống vài giờ đến vài ngày, nhất là trong môi trường lạnh, khô.

• Trên bề mặt mềm (vải, giấy): Thời gian tồn tại thường ngắn hơn, từ vài giờ đến khoảng một ngày.

• Trong không khí: Có thể tồn tại vài giờ, tuy nhiên khả năng lây nhiễm giảm dần theo thời gian.

Cơ chế lây truyền cúm A H1pdm

Virus cúm A H1pdm lây lan chủ yếu thông qua:​

• Giọt bắn: Khi người nhiễm bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt bắn chứa virus có thể phát tán vào không khí và lây nhiễm cho người khác.​

• Tiếp xúc trực tiếp: Chạm vào các bề mặt hoặc vật dụng bị nhiễm virus, sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng có thể dẫn đến lây nhiễm.

• Môi trường đông người: Những nơi tập trung đông người như trường học, nơi làm việc, sự kiện công cộng là môi trường thuận lợi cho virus lây lan nhanh chóng.

Cúm A H1pdm khác gì với cúm mùa?

Virus cúm tồn tại dưới nhiều dạng, nhưng cúm A H1pdm có những đặc điểm khiến nó nguy hiểm hơn so với các loại cúm thông thường:

• Tốc độ truyền nhiễm: Virus dễ dàng xâm nhập vào niêm mạc đường hô hấp, khiến khả năng lây lan tăng cao.

• Phạm vi ảnh hưởng: Ngoài những người có hệ miễn dịch yếu như trẻ nhỏ và người già, cúm A H1pdm còn có thể gây bệnh nặng ở người trưởng thành khỏe mạnh.

• Khả năng biến đổi gen: Sự biến thể liên tục khiến việc bào chế vắc xin phòng bệnh trở nên phức tạp hơn.

Dấu hiệu nhận biết cúm A H1pdm

Triệu chứng của cúm A H1pdm thường giống cúm mùa, tuy nhiên mức độ có thể nghiêm trọng hơn nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.

Biểu hiện thường thấy

Người nhiễm cúm A H1pdm có những biểu hiện giống cúm thông thường, bao gồm các triệu chứng phổ biến như:

• Sốt cao (thường trên 38°C);

• Ho khan, đau họng;

• Đau nhức cơ thể, mệt mỏi;

• Đau đầu;

• Nghẹt mũi, chảy nước mũi.

Các triệu chứng này kéo dài khoảng 3 – 7 ngày, tuy nhiên một số người có thể cảm thấy mệt mỏi trong nhiều tuần sau đó.

Các dấu hiệu cần đi khám ngay

Hãy đi khám nếu bạn gặp những triệu chứng sau:

• Khó thở, đau tức ngực;

• Da hoặc môi tím tái;

• Hoa mắt, chóng mặt, ngất xỉu.

Biến chứng có thể xảy ra

Mặc dù nhiều trường hợp cúm A H1pdm có thể tự khỏi, nhưng ở một số đối tượng, bệnh có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng như:

• Viêm phổi, suy hô hấp nặng;

• Làm nặng hơn các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, hen suyễn;

• Nguy cơ tử vong cao ở người già, phụ nữ có thai, trẻ sơ sinh.

Biện pháp phòng ngừa cúm A H1pdm

Tiêm ngừa cúm hằng năm

Vắc xin cúm là phương pháp hữu hiệu nhất để giảm nguy cơ nhiễm bệnh. WHO khuyến khích các đối tượng sau nên tiêm phòng định kỳ mỗi năm:

• Trẻ em dưới 5 tuổi;

• Người cao tuổi;

• Phụ nữ đang mang thai.

Duy trì vệ sinh cá nhân

Chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách duy trì những thói quen vệ sinh đơn giản nhưng cần thiết sau:

• Rửa tay bằng xà phòng tối thiểu 20 giây để loại bỏ vi khuẩn và virus.

• Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người nhằm hạn chế nguy cơ lây nhiễm qua giọt bắn.

• Tránh chạm tay lên mặt khi chưa vệ sinh sạch sẽ.

Tăng cường miễn dịch tự nhiên

Tăng cường hệ miễn dịch là nền tảng để bảo vệ sức khỏe trước các bệnh truyền nhiễm như cúm A H1pdm. Một số cách đơn giản bạn có thể áp dụng bao gồm:

• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, rau xanh, trái cây tươi;

• Tập thể dục đều đặn;

• Ngủ đủ giấc, giảm stress.

Phương pháp điều trị cúm A H1pdm

Việc điều trị cúm A H1pdm tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và thể trạng của người bệnh. Trong đa số trường hợp nếu phát hiện sớm, người bệnh có thể được chăm sóc và hồi phục tại nhà. Tuy nhiên, với những trường hợp nặng hoặc xuất hiện biến chứng, cần được theo dõi và điều trị tại cơ sở y tế chuyên môn. Dưới đây là một số phương pháp để chăm sóc và điều trị cúm A H1pdm:

• Nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể hồi phục.

• Uống nhiều nước để duy trì độ ẩm, tránh mất nước.

• Dùng thuốc hạ sốt, giảm đau như Paracetamol hoặc Ibuprofen theo chỉ định của bác sĩ và không tự ý sử dụng thuốc kháng sinh vì cúm do virus gây ra, không phải vi khuẩn.

• Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng virus như Oseltamivir (Tamiflu) hoặc Zanamivir (Relenza) để giảm thời gian bệnh kéo dài và ngăn ngừa biến chứng nặng. Thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất khi được sử dụng trong vòng 48 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng.

Cúm A H1pdm là một dạng cúm nguy hiểm với tốc độ lây lan nhanh và khả năng gây biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm, chủ động phòng ngừa bằng tiêm vắc xin và chăm sóc sức khỏe hợp lý là chìa khóa để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi căn bệnh này. Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm cúm A H1pdm, hãy đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Hãy chủ động tiêm vắc xin cúm tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu – nơi cung cấp các loại vắc xin phòng cúm theo khuyến cáo với đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp, quy trình tiêm chủng an toàn – nhanh chóng. Đặt lịch hẹn dễ dàng tại website chính thức của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hoặc liên hệ hotline 18006928 để biết thêm chi tiết!