Sung huyết mũi là gì? Biến chứng không thể chủ quan

Tắc nghẽn, khó thở, cảm giác nặng đầu,... những triệu chứng tưởng chừng chỉ là “ngạt mũi thông thường” lại có thể là dấu hiệu của sung huyết mũi. Nhiều người chủ quan bỏ qua, để tình trạng này kéo dài, dẫn đến viêm xoang, viêm tai giữa hay thậm chí rối loạn giấc ngủ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và cách nhận biết sớm để bảo vệ sức khỏe đường hô hấp của bạn và gia đình.

Sung huyết mũi là gì? Có nguy hiểm không?

Sung huyết mũi là tình trạng lớp niêm mạc trong mũi bị tổn thương, khiến các mạch máu tại đây giãn nở, đỏ và sưng lên. Khi đó, người bệnh thường cảm thấy nghẹt mũi, khó thở, kèm theo các triệu chứng như hắt hơi liên tục, chảy nước mũi, ho từng cơn, mệt mỏi và uể oải.

Tuy là biểu hiện thường gặp, nhưng không nên xem nhẹ tình trạng sung huyết mũi. Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm họng, viêm thanh quản, viêm khí – phế quản, thậm chí ảnh hưởng đến thị lực. Ngoài ra, sung huyết kéo dài còn làm giảm chất lượng giấc ngủ và sức khỏe hô hấp, khiến cơ thể suy nhược và dễ mắc các bệnh đường hô hấp khác.

Sung huyết mũi có thể không quá nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng, nhưng việc chủ quan hoặc tự ý điều trị tại nhà có thể khiến bệnh trở nên nặng hơn, gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

Nguyên nhân dẫn đến sung huyết mũi

Sung huyết mũi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cả bên trong lẫn bên ngoài cơ thể. Dưới đây là những yếu tố phổ biến nhất:

• Nhiễm vi khuẩn, virus hoặc nấm: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm và tổn thương niêm mạc mũi, dẫn đến sung huyết và nghẹt mũi kéo dài.
• Thời tiết thay đổi: Khi thời tiết quá khô hoặc nóng, niêm mạc mũi dễ bị khô, gây kích ứng, hắt hơi, loét và tổn thương vách ngăn. Nếu tình trạng này kéo dài, có thể phát triển thành viêm mũi sung huyết.
• Khối u hoặc nhiễm trùng xoang: Những trường hợp chảy máu cam sẫm màu, có mùi hôi kèm sung huyết mũi kéo dài có thể cảnh báo sự xuất hiện của khối u trong mũi hoặc bệnh lý liên quan đến xoang.
• Thói quen ngoáy mũi: Nhiều người có thói quen ngoáy mũi thường xuyên, vô tình làm tổn thương niêm mạc, rụng lông mũi và gây vỡ mạch máu nhỏ bên trong. Điều này không chỉ khiến mũi dễ nghẹt mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm.
• Huyết áp cao: Ở người lớn tuổi, huyết áp cao khiến áp lực lên thành mạch máu tăng, dễ dẫn đến vỡ mạch, gây viêm mũi sung huyết hoặc chảy máu cam.
• Thay đổi sinh lý: Phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người bị tăng huyết áp, cũng có thể gặp tình trạng sung huyết mũi do thay đổi nội tiết tố và lưu lượng máu trong cơ thể.

Sung huyết mũi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt, môi trường cho đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp điều trị hiệu quả hơn và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Một số biến chứng do sung huyết mũi

Sung huyết mũi nếu không được điều trị sớm hoặc điều trị sai cách có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe hô hấp và các cơ quan khác. Dưới đây là những biến chứng thường gặp mà người bệnh không nên chủ quan:

• Khó thở, thiếu oxy: Khi niêm mạc mũi sưng to, lượng không khí đi vào phổi bị hạn chế, khiến cơ thể thiếu oxy. Người bệnh dễ gặp các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, giảm trí nhớ, đau ngực và bồn chồn. Trường hợp nặng có thể gây ngưng thở khi ngủ, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch hoặc đột quỵ.
• Suy giảm khứu giác: Sung huyết kéo dài có thể khiến tế bào khứu giác bị tổn thương, làm giảm khả năng nhận biết mùi hoặc mất khứu giác tạm thời.
• Biến chứng đường hô hấp dưới: Viêm lan rộng có thể ảnh hưởng đến thanh quản, khí quản và phế quản, gây ra viêm phế quản mạn tính hoặc hen phế quản.
• Biến chứng ở mắt: Đặc biệt ở trẻ nhỏ, vi khuẩn từ mũi có thể lây lan qua ống lệ – mũi, gây viêm kết mạc, viêm tuyến lệ, viêm túi lệ hoặc viêm bờ mi.
• Biến chứng nghiêm trọng khác: Trong một số trường hợp nặng, sung huyết mũi có thể dẫn đến huyết khối ổ mắt, tổn thương thần kinh thị giác, viêm màng não, viêm tĩnh mạch xoang hang, thậm chí ung thư vùng mũi – xoang nếu tình trạng viêm mạn tính kéo dài mà không được điều trị đúng cách.

Những phương pháp điều trị sung huyết mũi

Việc điều trị sung huyết mũi cần dựa vào mức độ nặng – nhẹ của bệnh và nguyên nhân gây ra. Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp nhằm giảm triệu chứng, làm thông mũi và ngăn ngừa biến chứng.

Rửa mũi đúng cách

Với các trường hợp sung huyết mũi nhẹ, rửa mũi bằng nước muối sinh lý là biện pháp đơn giản và an toàn. Nước muối giúp:

• Làm sạch bụi bẩn, vi khuẩn, dịch nhầy trong khoang mũi.
• Giảm viêm, sát khuẩn nhẹ và hỗ trợ quá trình phục hồi niêm mạc mũi bị tổn thương.
• Làm dịu cảm giác nghẹt, giúp người bệnh dễ thở hơn.

Không nên lạm dụng rửa mũi quá thường xuyên vì có thể làm khô niêm mạc mũi và mất cân bằng độ ẩm tự nhiên. Phương pháp này chỉ có tác dụng giảm triệu chứng tạm thời, không thay thế hoàn toàn cho việc điều trị bằng thuốc.

Điều trị bằng thuốc

Trong các trường hợp sung huyết mũi trung bình đến nặng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc để kiểm soát viêm và cải thiện lưu thông khí. Một số nhóm thuốc thường được sử dụng gồm:

• Thuốc kháng histamine: Giúp giảm hắt hơi, sổ mũi, đặc biệt hiệu quả trong trường hợp sung huyết do dị ứng.
• Thuốc co mạch hoặc cường giao cảm: Làm giảm sưng niêm mạc, thông thoáng đường thở (chỉ dùng trong thời gian ngắn, theo hướng dẫn bác sĩ).
• Thuốc corticosteroid: Giảm viêm mạnh, được dùng trong các trường hợp sung huyết kéo dài hoặc mạn tính.
• Các thuốc hỗ trợ khác như kháng muscarin, cromoglycat hoặc nedocromil giúp giảm phản ứng viêm và dị ứng tại niêm mạc mũi.

Người bệnh không nên tự ý mua thuốc hoặc sử dụng thuốc nhỏ mũi không rõ nguồn gốc, vì có thể gây phụ thuộc thuốc, khô niêm mạc, hoặc làm bệnh nặng hơn. Việc dùng thuốc cần có chỉ định cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị lâu dài.

Sung huyết mũi tưởng chừng chỉ là tình trạng nghẹt mũi thông thường, nhưng nếu chủ quan hoặc điều trị không đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến hô hấp và sức khỏe toàn thân. Việc giữ môi trường sống sạch sẽ, tránh tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng, rửa mũi đúng cách và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng này.

Khi có các triệu chứng kéo dài như nghẹt mũi, khó thở, đau đầu hoặc giảm khứu giác, bạn nên đi khám chuyên khoa tai – mũi – họng để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Sức khỏe đường hô hấp tốt là nền tảng cho một cơ thể khỏe mạnh và tinh thần thoải mái.