Lá lách to có nguy hiểm không? Cảnh báo dấu hiệu bạn không nên bỏ qua

Lá lách phình to có thể báo hiệu nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Bài viết cung cấp thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe hiệu quả.

Lá lách to có nguy hiểm không? Câu trả lời ngắn gọn, rõ ràng

Lá lách to có nguy hiểm không phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra. Lá lách bình thường dài 11 - 12 cm, nằm ở hạ sườn trái, đảm nhiệm lọc máu, hỗ trợ miễn dịch và dự trữ tiểu cầu. Khi lách to bất thường, nó gây đau, ảnh hưởng tiêu hóa và dễ tổn thương nếu va chạm. Nhiễm trùng nhẹ có thể hồi phục, nhưng ung thư máu hoặc xơ gan cần điều trị chuyên sâu. Lách to quá mức dễ vỡ, gây xuất huyết nội, đe dọa tính mạng. Thăm khám sớm giúp xác định nguyên nhân và điều trị đúng cách.

Vì sao lá lách lại bị to? Nguyên nhân thường gặp bạn cần biết

Lá lách to là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang gặp một rối loạn nào đó - có thể tạm thời do nhiễm trùng hoặc kéo dài do bệnh lý gan, máu, chuyển hóa hoặc tự miễn. Việc xác định đúng nguyên nhân là bước quan trọng để hướng đến điều trị hiệu quả. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:

Nhiễm trùng

Một số bệnh nhiễm trùng có thể khiến lá lách phản ứng viêm và phì đại. Tình trạng này thường có thể phục hồi nếu được điều trị đúng cách.

• Virus: Virus EBV (gây tăng bạch cầu đơn nhân) hoặc viêm gan có thể kích hoạt phản ứng viêm khiến lách to tạm thời.

• Ký sinh trùng: Sốt rét là nguyên nhân kinh điển gây lách to kéo dài, đặc biệt ở người sống trong vùng lưu hành.

• Vi khuẩn: Lao hoặc nhiễm trùng toàn thân (như COVID - 19 nặng) cũng có thể dẫn đến lách to do kích hoạt hệ miễn dịch.

Bệnh gan mạn tính

Gan và lách cùng tham gia hệ thống tuần hoàn cửa, nên các bệnh lý gan thường ảnh hưởng trực tiếp đến kích thước lách.

• Xơ gan: Là nguyên nhân phổ biến nhất gây lách to do tăng áp lực tĩnh mạch cửa, khiến máu bị ứ đọng ở lách.

• Viêm gan mạn tính và gan nhiễm mỡ: Dù ít nghiêm trọng hơn xơ gan, nhưng các tình trạng này cũng làm suy giảm chức năng gan, ảnh hưởng đến lách theo thời gian.

Theo dõi chức năng gan định kỳ giúp phát hiện sớm nguy cơ lách to và xử lý kịp thời.

Rối loạn máu

Lách đóng vai trò xử lý tế bào máu già và bất thường, nên các bệnh huyết học dễ khiến lách phì đại.

• Thiếu máu tan máu: Do hồng cầu bị phá hủy quá mức, lách phải hoạt động quá tải và dần phì đại.

• Bạch cầu cấp tính hoặc lymphoma: Rối loạn ác tính của tế bào máu làm lách to lên nhanh chóng và cần điều trị chuyên sâu.

Bệnh chuyển hóa và tự miễn

Một số rối loạn chuyển hóa hiếm hoặc bệnh tự miễn cũng có thể làm lách to dai dẳng. Dù hiếm gặp, nhóm nguyên nhân này thường cần theo dõi lâu dài.

• Bệnh Gaucher: Là rối loạn chuyển hóa di truyền gây tích tụ chất béo trong lách và gan.

• Lupus ban đỏ hệ thống: Phản ứng miễn dịch bất thường có thể dẫn đến lách to cùng nhiều cơ quan khác bị viêm.

Dấu hiệu nào cảnh báo bạn có thể bị lá lách to?

Trong giai đoạn đầu, tình trạng lá lách to thường không gây triệu chứng rõ rệt, khiến nhiều người chỉ phát hiện ra khi đi siêu âm bụng định kỳ. Tuy nhiên, một số biểu hiện sau đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm mà bạn không nên bỏ qua.

Cảm giác đầy bụng hoặc nhanh no sau khi ăn ít là dấu hiệu phổ biến, do lá lách to chèn ép lên dạ dày. Người bệnh cũng có thể cảm thấy đau âm ỉ ở vùng hạ sườn trái, đôi khi lan lên vai trái - vị trí phản xạ thần kinh của lá lách. Ngoài ra, tình trạng mệt mỏi kéo dài, da xanh xao hoặc dễ bầm tím có thể liên quan đến việc lách phá hủy quá nhiều tế bào máu. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị sốt kéo dài hoặc nhiễm trùng tái phát mà không rõ nguyên nhân - đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang bị ảnh hưởng.

Để xác định chính xác, các bác sĩ thường chỉ định siêu âm bụng kết hợp với xét nghiệm máu, từ đó đánh giá kích thước lách và mức độ ảnh hưởng đến tế bào máu.

Lá lách to có cần điều trị không? Khi nào cần đi khám?

Điều trị lách to phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ triệu chứng. 

Lá lách to có cần điều trị không?

Việc điều trị không dựa trên kích thước lách đơn thuần mà phụ thuộc vào nguyên nhân nền và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

• Điều trị nguyên nhân cơ bản: Ví dụ, dùng kháng sinh nếu nguyên nhân do nhiễm trùng, hoặc hóa trị liệu nếu liên quan đến bệnh lý ác tính như ung thư máu.

• Phẫu thuật cắt lách (splenectomy): Có thể được chỉ định nếu lách quá to gây đau, nguy cơ vỡ hoặc làm giảm nghiêm trọng số lượng tế bào máu.

• Theo dõi định kỳ: Trong các trường hợp không cần can thiệp ngay, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm bụng và xét nghiệm máu định kỳ để đánh giá diễn tiến.

Khi nào cần đi khám nếu bị lá lách to?

Biết được thời điểm nên đi khám là cách quan trọng để phát hiện và xử lý sớm các nguyên nhân gây lá lách to. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo mà bạn không nên bỏ qua. Trong nhiều trường hợp, lá lách to không gây ra biểu hiện rõ ràng. Tuy nhiên, bạn nên đến cơ sở y tế khi gặp các dấu hiệu sau:

• Đau âm ỉ hoặc cảm giác nặng ở vùng bụng trên bên trái, có thể lan ra vai trái.

• Cảm giác no nhanh dù chỉ ăn một lượng nhỏ - do lách to chèn ép dạ dày.

• Mệt mỏi kéo dài, không cải thiện dù đã nghỉ ngơi.

• Dễ bị bầm tím, chảy máu, hoặc da xanh xao - có thể do ảnh hưởng đến số lượng tế bào máu.

• Sốt không rõ nguyên nhân - gợi ý tình trạng nhiễm trùng tiềm ẩn hoặc bệnh lý huyết học.

Việc đi khám sớm không chỉ giúp xác định nguyên nhân mà còn giúp bác sĩ có hướng điều trị phù hợp, tránh để tình trạng tiến triển âm thầm.

Biến chứng nguy hiểm nếu để lá lách to kéo dài

Lá lách to nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là những biến chứng thường gặp:

• Vỡ lách: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất. Khi lá lách phì đại, chỉ cần một va chạm nhẹ cũng có thể dẫn đến vỡ lách, gây xuất huyết nội và đe dọa tính mạng nếu không được xử trí khẩn cấp.

• Phá hủy tế bào máu: Lá lách to có xu hướng giữ lại và phá hủy hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu nhiều hơn bình thường. Hậu quả là người bệnh có thể bị thiếu máu, dễ chảy máu hoặc tăng nguy cơ nhiễm trùng.

• Suy giảm miễn dịch sau cắt lách: Trong một số trường hợp, bác sĩ buộc phải phẫu thuật cắt bỏ lá lách. Tuy nhiên, việc này làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, khiến người bệnh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng nếu không được tiêm phòng đầy đủ sau mổ.

• Chèn ép các cơ quan lân cận: Lá lách quá to có thể đè lên dạ dày, gây khó tiêu hoặc cảm giác no nhanh sau khi ăn. Trong một số trường hợp, lách còn chèn ép lên thận, làm thay đổi thói quen tiểu tiện.

Lá lách to có nguy hiểm không? Tình trạng này có thể báo hiệu bệnh lý nghiêm trọng như nhiễm trùng hoặc ung thư. Thăm khám sớm với siêu âm và xét nghiệm máu giúp xác định nguyên nhân. Đừng chủ quan, hãy đến cơ sở y tế uy tín ngay khi có triệu chứng để bảo vệ sức khỏe lâu dài.