Ho khan kéo dài có thể cảnh báo bệnh lý gì?

Ho là một phản xạ tự nhiên giúp cơ thể đào thải dịch tiết, đàm nhầy từ phế quản hoặc phổi, đồng thời loại bỏ dị vật khỏi đường thở. Tuy nhiên, ho khan kéo dài có thể báo hiệu những bất thường bên trong cơ thể, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và khó chịu. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân cũng như các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm của tình trạng này trong bài viết sau.

Ho khan kéo dài có thể cảnh báo bệnh lý gì?

Bất kỳ tình trạng bệnh lý nào có thể kích thích vùng hầu họng đều có thể dẫn đến ho khan kéo dài. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này:

Hen suyễn

Hen suyễn là một bệnh lý xảy ra khi đường hô hấp phản ứng quá mức với các tác nhân như bụi, khói thuốc, phấn hoa hoặc lông động vật, dẫn đến co thắt phế quản.

Trong cơn hen, người bệnh có thể gặp triệu chứng ho khan, khó thở, thở rít. Các cơn ho thường kéo dài khoảng 5 - 15 phút rồi giảm dần, sau đó người bệnh có thể ho ra đờm đặc màu trắng trong.

Trào ngược dạ dày thực quản

Người mắc trào ngược dạ dày thực quản có thể bị ho khan dai dẳng do axit từ dạ dày trào lên, kích thích vùng hầu họng. Ngoài ho khan, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng như:

• Đau hoặc nóng rát ở vùng xương ức.

• Cảm giác nặng ngực.

• Khàn giọng.

• Ợ hơi, ợ chua, đặc biệt sau bữa ăn.

• Khó nuốt.

Hội chứng chảy dịch mũi sau

Hội chứng chảy dịch mũi sau thường gặp ở những người bị cảm cúm hoặc dị ứng. Khi niêm mạc mũi tăng tiết dịch nhầy, nước mũi có thể chảy xuống cổ họng, kích thích dây thần kinh ở khu vực này và gây ra các triệu chứng sau:

• Ho khan, đặc biệt vào ban đêm.

• Cảm giác đau rát họng.

• Nuốt vướng.

• Hắt hơi.

Nhiễm virus

Ho khan là một triệu chứng phổ biến khi nhiễm một số loại virus gây bệnh đường hô hấp như virus cúm, Covid-19 hoặc adenovirus.

Thông thường, ho khan kèm theo sốt, nghẹt mũi do virus gây ra có thể tự thuyên giảm sau vài ngày đến một tuần.

Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên

Nhiễm trùng đường hô hấp trên là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ho khan, nghẹt mũi, khàn tiếng. Khi vùng mũi xoang, họng hoặc thanh quản bị vi khuẩn hoặc virus tấn công, các bệnh lý sau có thể phát triển:

• Viêm xoang mạn tính.

• Viêm họng mạn tính.

• Viêm mũi.

• Viêm thanh quản mạn tính.

Dị ứng

Dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân từ môi trường như thực phẩm, phấn hoa hoặc một số loại dược phẩm. Khi bị dị ứng, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng sau:

• Nổi mẩn đỏ, ngứa da.

• Ho khan.

• Sổ mũi.

• Hắt hơi.

• Khó thở.

Chất kích thích từ môi trường

Hít phải một số hóa chất như SO₂, NO hoặc các yếu tố gây ô nhiễm như bụi mịn, nấm mốc có thể làm kích ứng đường hô hấp, dẫn đến tình trạng ho khan. Tuy nhiên, cơn ho thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và sẽ thuyên giảm khi không còn tiếp xúc với tác nhân kích thích.

Bệnh ho gà

Ho gà là một bệnh truyền nhiễm cấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, phổ biến ở trẻ nhỏ. Bệnh khởi phát với các triệu chứng như ho khan kéo dài, sổ mũi, thở khò khè, dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường.

Suy tim

Suy tim là tình trạng tim hoạt động kém hiệu quả, không cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho toàn bộ cơ thể. Người mắc suy tim thường gặp các triệu chứng như:

• Khó thở, mệt mỏi.

• Ho khan, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi gắng sức.

• Rối loạn nhịp tim.

• Bụng chướng, phù hai chân.

Bệnh lý phổi

Phổi là cơ quan chính đảm nhiệm chức năng hô hấp. Do đó, khi mắc các bệnh lý về phổi, người bệnh có thể bị ho khan kéo dài, bao gồm:

• Tràn khí màng phổi.

• Tràn dịch màng phổi.

• Xẹp phổi.

• Chấn thương vùng ngực.

• Ung thư phổi.

• Xơ phổi.

• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

• Giãn phế nang.

Phân biệt tình trạng ho khan kéo dài với bệnh ho khác

Ho khan kéo dài có những đặc điểm riêng giúp phân biệt với các loại ho khác do cảm cúm hoặc nguyên nhân khác. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp:

• Do không có đờm, đường thở có thể bị kích thích, gây cảm giác ngứa rát và khó chịu ở cổ họng.

• Một số trường hợp có thể xuất hiện tình trạng thở khò khè hoặc cảm giác khó thở.

• Người bệnh có thể gặp khó khăn khi nuốt thức ăn.

• Ho dai dẳng thường đi kèm với cảm giác đau đầu và cơ thể mệt mỏi.

• Các cơn ho vào ban đêm có thể làm gián đoạn giấc ngủ, gây mất ngủ.

• Nếu ho dữ dội và kéo dài, có thể gây nôn ói.

• Ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ lớn tuổi hoặc mang thai, ho khan kéo dài có thể dẫn đến tình trạng són tiểu.

Tiêm phòng - Nâng cao sức khỏe hạn chế ho khan kéo dài

Ho khan là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh lý đường hô hấp, đặc biệt là các bệnh do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Để phòng ngừa hiệu quả, tiêm vắc xin là một trong những biện pháp quan trọng giúp bảo vệ cơ thể. Dưới đây là một số vắc xin có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến ho khan:

Vắc xin phòng bệnh ho gà

Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có thể gây ra những cơn ho kéo dài, dữ dội, thậm chí dẫn đến ho khan mạn tính. Tiêm vắc xin phòng ho gà giúp bảo vệ cơ thể khỏi bệnh này. Vắc xin thường được kết hợp trong các mũi tiêm như DPT (vắc xin bạch hầu, ho gà, uốn ván) dành cho trẻ nhỏ hoặc Tdap dành cho người lớn và thanh thiếu niên.

Vắc xin phòng bệnh cúm mùa

Virus cúm có thể gây ra các triệu chứng như ho khan, sốt, đau nhức cơ thể và mệt mỏi. Tiêm vắc xin cúm hàng năm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền.

Vắc xin phòng phế cầu khuẩn

Phế cầu khuẩn là tác nhân gây viêm phổi, viêm phế quản và nhiều bệnh nhiễm trùng khác, có thể dẫn đến ho khan kéo dài. Việc tiêm vắc xin phế cầu giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc mắc các bệnh lý hô hấp mạn tính.

Vắc xin phòng bệnh bạch hầu

Bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm có thể gây tổn thương đường hô hấp, dẫn đến viêm họng, khó thở và ho khan. Vắc xin phòng bạch hầu thường được kết hợp trong các mũi tiêm đa thành phần như DPT hoặc Tdap, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bệnh.

Vắc xin phòng bệnh lao (BCG)

Lao là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây ra, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến phổi, hệ hô hấp và các cơ quan khác. Một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh lao là ho kéo dài, bao gồm ho khan hoặc ho có đờm. Tiêm vắc xin BCG giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc lao, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, đồng thời giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Tiêm phòng đầy đủ các vắc xin trên không chỉ giúp phòng tránh ho khan mà còn bảo vệ sức khỏe trước nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Để đảm bảo hiệu quả, mỗi người nên tiêm chủng đúng lịch và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ thắc mắc nào về việc tiêm phòng.

Tiêm chủng tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu

Mặc dù không có vắc xin đặc hiệu cho ho khan, nhưng tiêm phòng vẫn là biện pháp quan trọng giúp bạn tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan và bảo vệ sức khỏe lâu dài. ​Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin như:​

• Vắc xin phòng bệnh ho gà: Được tích hợp trong các vắc xin phối hợp như Tetraxim (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt) với giá 615.000 VNĐ/liều, và các vắc xin 6 trong 1 như Infanrix Hexa (Bỉ) và Hexaxim (Pháp), mỗi loại có giá 995.000 VNĐ/liều.

• Vắc xin phòng bệnh cúm mùa: Trung tâm cung cấp các loại vắc xin cúm như Vaxigrip Tetra 0.5ml (Pháp) và Influvac Tetra 0.5ml (Hà Lan), mỗi loại có giá 333.000 VNĐ/liều, và Ivacflu-S (Việt Nam) với giá 260.000 VNĐ/liều. ​

• Vắc xin phòng phế cầu khuẩn: Các loại vắc xin như Synflorix Inj 0.5ml (Bỉ) với giá 1.024.000 VNĐ/liều, Prevenar 13 0.5ml (Bỉ) giá 1.280.000 VNĐ/liều, và Pneumovax 23 (Mỹ) giá 1.440.000 VNĐ/liều, giúp phòng ngừa các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra. ​

• Vắc xin phòng bệnh bạch hầu: Có trong các vắc xin phối hợp như Adacel (Canada) và Boostrix (Bỉ), giúp phòng ngừa bạch hầu, uốn ván và ho gà, với giá lần lượt là 735.000 VNĐ/liều và 785.000 VNĐ/liều. ​

• Vắc xin phòng bệnh lao (BCG): Được cung cấp với giá 80.000 VNĐ/liều, giúp ngăn ngừa bệnh lao. ​

Lưu ý: Giá vắc xin có thể thay đổi tùy theo thời điểm và chương trình khuyến mãi kèm theo. Để biết thêm chi tiết và đặt lịch tiêm, quý khách có thể truy cập trang web của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hoặc liên hệ qua hotline 1800 6928. ​

Dù ho khan kéo dài xuất phát từ bệnh lý thông thường hay là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, nó vẫn có thể tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của bạn và gia đình. Do đó, không nên xem nhẹ tình trạng này. Hãy đến các cơ sở y tế đáng tin cậy để thăm khám và chăm sóc sức khỏe cho bản thân cũng như những người thân yêu. Chúc bạn luôn dồi dào sức khỏe!